همچون گذشته بار دیگر با نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری موضوع تفسیر «رجل سیاسی» و کاندیدا شدن زنان در انتخابات در محافل سیاسی حکومتی در ایران مطرح شده است. شورای نگهبان میخواهد در اینباره تصمیمگیری کند.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان دوشنبه شب دوشنبه ۲۵ بهمن دستور جلسه این هفته شورای نگهبان را در کانال تلگرامی خود منتشر کرد و نوشت جلسه این شورا در روز چهارشنبه برگزار خواهد شد و در آن به موضوع «رجل سیاسی» پرداخته خواهد شد.
کدخدایی نوشت: «نظرات کارشناسی در خصوص تعیین معیارها برای تشخیص رجل سیاسی مذهبی و نیز مدیر و مدبر بودن داوطلبان این هفته مورد بررسی قرار خواهد گرفت.»
عباسعلی کدخدایی در دو ماه اخیر دو بار اعلام کرده بود که زنان هم میتوانند در انتخابات ریاست جمهوی ثبت نام کنند اما بحث «رجل سیاسی» در شورای نگهبان هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. او گفته بود که شورای نگهبان به محض این که به نتیجه برسد آن را اعلام خواهد کرد.
سخنگوی شورای نگهبان آخرین بار ۲۵ دیماه سال جاری در پاسخ به این سئوال که فکر میکنید زنان میتوانند برای انتخابات از سوی شورا تأیید شوند، گفته بود: «نمیدانم. شورای نگهبان درباره آقایان هم نظری نمیدهد.»
محمدرضا عارف، از چهرههای اصلاحطلب و رئیس فراکسیون امید در مجلس ایران ۱۴ بهمنماه جاری در همایش زنان انقلاب اسلامی و مدیریت سیاسی گفته بود: «الان بحث رجل سیاسی حل شده و هیچ مانعی به لحاظ سیاست کلی نظام برای حضور زنان در انتخابات ریاستجمهوری وجود ندارد.»
در آستانه انتخابات ریاستجمهوری در ایران هربار بحثی درباره امکان کاندیداتوری زنان مطرح شده، اما این بحثها هرگز اهمیت سیاسی پبدا نکرده و به سرعت از بحث فعالان سیاسی خارج شده است.
بنا بر اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رئیسجمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد این شرایط باشند انتخاب گردد: «ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.»
در سالهای دور در مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی شرطی مقرر شده بود که «رئیسجمهور باید ایرانی الاصل، تابع ایران، دارای مذهب رسمی، مؤمن و پایبند به مبانی جمهوری اسلامی، مرد و دارای حسن سابقه و تقوا و… باشد.» در آن زمان بعضی گفتند ذکر کلمه «مرد» ضرورتی ندارد و بعضی نیز گفتند که ریاست جمهوری امر ولایی است پس کاندیدا باید حتماً مرد باشد. در رأیگیری نهایی اما مفهوم مرد بودن از لغت رجل رأی نیاورد و به رجل سیاسی تبدیل شد؛ به این معنا که رئیسجمهوری باید یک شخصیت سیاسی باشد. به این ترتیب کلمه «رجال» جایگزین مرد در قانون اساسی قرار گرفت. بر این اساس هنوز درباره امکان رئیسجمهوری شدن زنان نظر صریح حقوقی وجود ندارد.
در دورههای مختلف انتخابات ریاست جمهوری در ایران موضوع «رجل سیاسی» همواره مورد مناقشه قرار گرفته و با اینکه زنان از ثبت نام منع نشدهاند، اما هیچ کدام نتوانستهاند از سد شورای نگهبان بگذرند چون مفهوم کلمه «رجال» به معنی «مردان» تفسیر شده است.
بیشتر بخوانید: