تلفات غیرنظامیان در افغانستان در سال ۲۰۱۶ به بالاترین سطح در ۱۵ سال اخیر رسیده. در درگیرهای زمینی، ۹۲۳ کودک کشته و دو هزار و ۵۸۹ کودک زخمی شده‌اند.
اوایل ماه اکتبر ۲۰۱۶، به دنبال اصابت راکت‌های طالبان به خانه یک فروشنده در قندوز، چهار کودک زخمی شدند و بزرگترین آنها که ۱۷ ساله بود یک پای خود را از دست داد.
گزارشی که سازمان ملل روز دوشنبه ۶ فوریه منتشر کرده، نشان می‌دهد که تعداد قربانیان غیرنظامی در مجموع ۱۱ هزار و ۴۱۸ نفر بوده و نسبت به سال ۲۰۱۵، سه درصد افزایش داشته است. از این تعداد سه هزار و ۴۹۸ نفر جان باخته‌اند.
آمار قربانیانی که کودک‌اند، به ۲۴ درصد رسیده: ۹۲۳ کودک کشته و دو هزار و ۵۸۹ کودک زخمی شده‌اند.
تعداد مجموع کشته شدگان کاهش اندکی داشته اما تعداد زخمی شدگان ۶ درصد افزایش داشته است.
زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر در سازمان ملل گفته است: «زمان آن رسیده که طرف‌های مختلف این درگیری‌ها به پایان جنایت‌های جنگی خود بیندیشند و به آنچه با این درگیری‌های بی‌پایان بر سر مادران، پدران، کودکان و نسل آینده می‌آید فکر کنند.»
گذشته از مستندات سازمان ملل درباره تلفات جنگ، این اعداد بیانگر تغییرات شکلی جنگ هم هست. از سال ۲۰۱۴، نیروهای بین‌المللی تا حد زیادی از میدان جنگ خارج شده‌اند و مبارزه به روستاها و شهرستان‌ها کشیده شده است.
بر اساس آمارهای سازمان ملل، بیشتر قربانیان در جنگ‌های زمینی آسیب دیده‌اند. ۶۱ درصد در درگیری‌های گروه‌های ضد دولتی مانند طالبان و ۲۲ درصد در درگیری‌های نیروهای افغانستانی حامی دولت.
طالبان بر ۹۷ محدوده از ۴۰۷ منطقه افغانستان تسلط دارد. شبه نظامیان حداقل در پنج مرکز استان، از جمله در استان هلمند حضور دارند که از آن موشک شلیک می‌کنند.
هفته گذشته نوجوان ۱۴ ساله‌ای به نام قدرت‌الله، وقتی برای خرید نان از خانه بیرون رفته بود، با یکی از این موشک‌ها که به ۲۰ متری خانه‌اش شلیک شده بود، کشته شد. او یکی از دو برادر نان آور خانواده‌ای بود که پدرشان را از دست داده‌اند.
نبرد برای تصرف سرزمین‌های تازه، خطر دیگری هم در پی دارد: مهمات منفجر نشده.
سازمان ملل متحد می‌گوید ۸۶ درصد از آسیب‌های ناشی از مهمات منفجر نشده به کودکان رسیده؛ ۱۸۳ کشته و ۴۲۶ زخمی که اغلب هنگام جمع آوری آهن قراضه، رسیدگی به دام یا بازی قربانی شده‌اند.
سال گذشته، ۱۵ سال پس از آغاز جنگ و بعد از اینکه نزدیک به ۱۰۰ کشور کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره سلاح‌های متعارف خاص را امضا کردند، در نهایت دولت افغانستان هم آن را تصویب کرد و بر اساس آن، این کشور ملزم به جمع آوری مواد منفجره باقی مانده از جنگ است.
بمب‌های دست ساز، خطر زیادی دارند. اسناد سازمان ملل متحد درباره افزایش استفاده از بمب‌های دست ساز فشاری که پس از اینکه شبه نظامیان منطقه را ترک می‌کنند باقی می‌مانند، هشدار می‌دهد. این بمب‌ها اغلب به آسیب خانواده‌هایی منجر می‌شود که به محل زندگی و خانه‌های ترک شده خود باز می‌گردند.
گروه‌های کوچک نظامی وابسته به دولت اسلامی، خطرهای تازه‌ای برای شهروندان افغان ایجاد کرده‌اند. سه حمله در کابل، شامل حمله به دو مسجد، باعث مرگ ۱۰۰ نفر به ویژه شیعیان افغانستانی که هدف حمله بودند شده است. سازمان ملل این نوع «حملات ضدانسانی» را محکوم کرده است.
آمریکا هم حملات هوایی خود را از ۹۴۷ حمله در سال ۲۰۱۵ به ۱۳۳۷ حمله در ۲۰۱۶ افزایش داده و در نتیجه آن تعداد غیرنظامیان قربانی این حملات دو برابر شده است. گزارش سازمان ملل نشان می‌دهد که «افزایش قابل توجه» قربانیان غیرنظامی در منطقه ننگرهار، تنها ناشی از حملات نیروهای نظامی بین‌المللی بوده است.
ائتلاف جهانی آمار تلفات غیرنظامیان را تنها دو درصد اعلام کرده اما در واقع این گروه‌ها پشت حوادث بسیاری بوده‌‌اند؛ مثل حمله هوایی به روستایی در نزدیکی قندوز که بر اثر آن ۳۲ غیرنظامی شامل ۲۰ کودک کشته شدند.
سازمان ملل می‌گوید به دلیل فقدان مسئولیت‌پذیری تمام گروه‌های درگیر برای حفاظت از غیر نظامیان، وضعیت بسیار بدتر شده است.
بیشتر بخوانید: