فروغ. ن. تمیمی – حوزه تصمیمگیریهای مهم در سیاست خارجی امریکا تا دو دهه پیش در انحصار مردان بود. اما با ورود دیپلماتهای زن کارآمد در سطح رهبری این سنت شکسته شد. پس از مادلن آلبرایت و کاندولیزا رایس، وزرای سابق خارجه، اکنون نسل جدیدی از زنان سیاستمدار در سیاست خارجی امریکا در قدرتاند. کسانی مثل سوزان رایس، نماینده امریکا در سازمان ملل که چند روز پیش توانست با موفقیت طرح خود برای حمله به لیبی را به تصویب شورای امنیت سازمان ملل و شخص باراک اوباما برساند.
سوزان رایس دیپلمات چهل و شش ساله از سال ۲۰۰۹ نماینده امریکا در سازمان ملل است. او در میان شگفتی همکارانش توانست هم شورای امنیت سازمان ملل و هم هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه امریکا را با خود همراه کند و طرح حمله به لیبی را به دولت امریکا بقبولاند. سوزان رایس با همکاری دیپلمات زن دیگری یعنی سامانتا پاور، یک ژورنالیست قدیمی و مشاور امنیت ملی فعلی موفق شد، اوباما و وزیر دفاع رابرت گیتس را در مورد ضرورت حمله به لیبی قانع کند، تا بتوان از قتل عام مردم به دست قذافی جلوگیری کرد.
در واقع از آغاز بحران سیاسی در لیبی، باراک اوباما و وزرای او تمایلی به شرکت امریکا در جنگی جدید و در کشوری مسلمان نداشتند. وزیر دفاع رابرت گیتس قبلا در مورد اوج گیری مجدد احساسات ضد امریکایی درخاورمیانه و شمال افریقا در صورت دخالت نظامی این کشور در لیبی هشدار داده بود. بسیاری از سیاستمداران امریکایی با تکیه بر تجربه تلخ، مشکلات و هزینه سنگین حمله به عراق و افغانستان با یک مداخله نظامی جدید مخالف بودند.
موج تازهای از قیامهای آزادیخواهانه و بحرانهای سیاسی از لیبی تا سوریه تا بحرین و یمن گسترش یافته و این طوفان را دیگر سر باز ایستادن نیست. دیکتاتورهای مادام العمر این روزها با وعده و عید و هم چنگ و دندان، تهدید به کشتار و قتل عام به میدان آمدهاند.
متحدان غربی دولتهای عربی هم ناگزیر از اتخاذ سیاستهای واقعبینانه و پشتیبانی ازخواستههای مردم در کشورهای عربیاند. هرچند که سیاستهای دوپهلو و اخلاق دوگانه سیاستمداران غربی همواره نتایج مخربی برای پیشرفت در جهان عرب داشته است. اکنون اما واقعیتهای موجود نشان میدهند که قیامهای فعلی مردم در این منطقه بدون پشتیبانی سیاسی و گاهی حتی نظامی غرب نمیتوانند پیروز شوند، چرا که دیکتاتورهای حاکم از کشتن هزاران نفر از شهروندان خود ابایی ندارند.
دولتهای غربی در آغاز با تامل در تجربه پیروزمندانه انقلاب مردم درتونس و مصر امیدوار بودند که سرهنگ قذافی هم مانند همتایش حسنی مبارک سرانجام از ایستادگی در برابر خواستههای مردم وهم کشتار شهروندان دست بردارد، اما سخنرانیهای جنون آمیز قذافی و فرزندانش خلاف آن را نشان داد. او ظاهرا بیدی نبود که از این بادها بلرزد و برای حفظ کیان سلطانی مردم را بارها به قتل عام تهدید کرد.
روزنامه فولکس کرانت چاپ هلند در مورد بررسی روزنامه نیویورک تایمز از تصمیم امریکا در مورد دخالت نظامی در لیبی مینویسد، به نوشته نیویورک تایمز، در آغاز بحران سیاسی در لیبی، هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه و هم رابرت گیتس وزیر دفاع با دخالت نظامی در این کشور مخالف بودند. اما سوزان رایس در این میان با تکیه بر فاجعه جنگ داخلی و کشتار هشت صد هزار نفر در کشور افریقایی رواندا در سال ۱۹۹۴، با طرح خود برای شکست قذافی به میدان آمد. عدم دخالت امریکا و دولتهای غربی در رواندا در دفاع از شهروندان، زنان و کودکان به یک فاجعه بشری و نسل کشی باور نکردنی منجر شد.
علیرغم هشدار سازمان «دیدهبان حقوق بشر» به دولت بیل کلینتون، این رئیس جمهور خواهان دخالت نظامی در رواندا نبود. در سال ۱۹۹۴ سوزان رایس جوانترین عضو شورای امنیت ملی امریکا بود. سامانتا پاور ژورنالیست و همکار فعلی سوزان رایس، کتابی در باره جنگ داخلی رواندا نوشته و در این کتاب او درباره مخالفت رایس با دخالت امریکا در رواندا و مواضع سرسختانهاش در جلسهای که سامانتا هم درآن حضور داشت مینویسد. سامانتا میگوید برای فعالان حقوق بشر شوکه کننده بود که شاهد بیتفاوتی امریکا و متحدانش دربرابر این قتل عام هولناک به بهانه مشکلات و مسائل داخلی باشند.
اما سوزان رایس پس از بازدید از کشور رواندا و دیدن هزاران جسد قطعه قطعه شده از مردان، زنان و کودکان بیگناه در مورد عدم دخالت نظامی امریکا برای جلوگیری از این فاجعه اظهار تاسف کرد. کابوسی که او با چشم خود آن را دید بدون شک حال در تدوین طرح فوریاش برای مداخله نظامی امریکا در لیبی برای جلوگیری از یک قتل عام دیگر موثر بوده است. بیل کلینتون هم بعدها از عدم دخالت دولتش در رواندا ابراز پشیمانی کرد.
سوزان رایس توانست در چهاردهم مارچ امسال با سرعت موافقت شورای امنیت سازمان ملل را در حمله هوایی به لیبی با ده رای موافق جلب کند. از آنجا که کشورهای عضو لیگ عربی هم خواهان دخالت نظامی شده بودند، روسیه و چین هم این طرح را وتو نکردند.
پس از آن در یک جلسه اینترنتی که رایس از نیویورک، باراک اوباما و گیتس در واشنگتن و هیلاری کلینتون از پاریس در آن شرکت داشتند. این دو زن با تدبیر توانستند برای جلوگیری از کشتار بیشتر مردم، رئیس جمهور امریکا را برای حمله به لیبی قانع کرده و با خود همراه کنند.
حمله هوایی دولت امریکا و متحدانش برای کمک به شورشیان لیبی و سرنگون کردن دیکتاتور معمر قذافی در چند روز گذشته باعث پیشروی و پیروزی مردم در چند منطقه این کشور شده و احتمال میرود که تا چند روز دیگر شهر تریپولی پایتخت لیبی توسط مخالفان دولت فتح شود.
جالب اینکه همین دو دهه گذشته خونبار ترین و خشن ترین و نظامی ترین دوره حضور آمریکا در عرصه بین المللی است. صحنه های جنگ ایجاد شده توسط آمریکا در این دو دهه از شمار خارج شده. در همین لحظه افغانستان، عراق، لیبی، سومالی و فلسطین جزو صحنه های فعال هستند. همانطور که بالکان در زمان مادلین آلبرایت عرصه جنگ بود. این نشان می دهد که حضور زنان در سیاست نه تنها از خشونت و میلیتاریسم کم نکرده، که حتی اضافه هم کرده. یادمان باشد اولین نخست وزیر زن انگلیس، اولین نخست وزیری بود که پس از جنگ دوم جهانی انگلیس را وارد جنگ با یک کشور دیگر بر سر جزایر فالکلند کرد. در واقع این تئوری که زنها سیاستمداران خوش قلب تری هستند از پایه بی راه و نامربوط است.
بهمن / 30 March 2011
If time is money you’ve made me a wealtehir woman.
Arierien / 05 July 2012