با وجود هشدارهای طالبان؛ جشن نوروز بهعنوان سرآغاز سال نو خورشيدی با تدابير شديد امنيتی به شيوههای مختلف و با شکوه بسيار در سراسر افغانستان برگزار گرديد.
شهر مزار شريف، مرکز ولايت باستانی بلخ در شمال اين کشور طبق روال معمول ميزبان بزرگترين گردهمايی نوروزی در نوع خود در ميان کشورهايی بود که اين جشن باستانی را گرامی میدارند.
در مراسم گرامیداشت نوروز سال ۱۳۹۰ خورشيدی در مزار شريف، کريم خليلی، معاون رئيس جمهور افغانستان، شماری از نمايندگان شورای ملی اين کشور، مقامهای محلی بلخ، مهمانانی از کشورهای تاجيکستان، ازبکستان، ترکمنستان و ترکيه و نمايندگان ديپلماتيک کشورهای همسايه افغانستان شرکت کرده بودند.
بر اساس آمار مسئولان محلی بلخ، بيش از نيم ميليون نفر از مناطق مختلف افغانستان برای شرکت در مراسم سنتی مذهبی «جهنده بالا» که همراه با دعا و سرور به مناسبت سرآغاز سال نو است، به اين ولايت سفر کردهاند.
هر چند به دليل فشارهای رهبران مذهبی تنها نخستين روز سال، در افغانستان تعطيلی رسمی است اما گستره اين جشن باستانی که به « ميله (جشن) گل سرخ» مشهور است از سوی مردم تا ۴۰ روز میرسد.
بنابر برخی يافتههای تاريخی، از جمله روايت شاهنامه فردوسی؛ جمشيد، پادشاه اسطورهای بلخ در اين روز تاجگذاری کرده است و از سوی ديگر به گمان عدهای، شهر مزار شريف مرکز اين ولايت، محل دفن حضرت علی، چهارمين خليفه اسلام است.
از اين رو، جشن نوروز با ترکيب خاص سنتی و مذهبی که همراه با شليک ۲۱ گلوله توپ و برافراشتن جهنده (درفش) منسوب به حضرت علی در چهارباغ، آرامگاه حضرت علی در مزار شريف، آغاز میشود. اين درفش بهعنوان يک «نشان مبارک» تا ۴۰ روز همچنان برافراشته میماند.
در مناطق مختلف رسمهای سال نو متفاوت است اما در مجموع، رفتن به دامان طبيعت، سرود و آوازخوانی، مسابقات بزکشی، کشتیگيری سنتی، تخم مرغ جنگی، به جنگ انداختن حيوانات اهلی و پرندگان، در ولايات مختلف مرسوم است.
در شماری از مناطق، «هفت ميوه» از سوی بانوان آماده میشود تا از مهمانان نوروزی پذيرايی کنند، گندم سبزشده را که نشانه خير و برکت پنداشته میشود برای پختن سمنک (سمنو) آماده میکنند.
مردم افغانستان، دستکم در پنج بهار طبيعت که رژيم طالبان حکم میراند نمیتوانستند جشن نوروز را برگزار کنند.
جمشيد، پادشاه اسطورهای بلخ ؟ حالتون خوب ؟
حسین / 21 March 2011