پس از آنکه «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی بهعنوان فیلم برتر شصت و یکمین جشنواره فیلم برلین شناخته شد و جوایز این جشنواره را درو کرد، این رویداد فرهنگی در مطبوعات آلمانیزبان بازتاب گستردهای یافت.
به گزارش بخش فرهنگی رادیو زمانه، پس از آنکه «جدایی نادر از سیمین» مهمترین جوایز جشنواره فیلم برلین را از ان خود کرد، این رویداد فرهنگی بازتاب گستردهای در مطبوعات آلمانیزبان یافت.
هفتهنامه معتبر دیسایت از انتخاب «جدایی نادر از سیمین» بهعنوان بهترین فیلم برلیناله استقبال کرد و نوشت با انتخاب این فیلم بهعنوان فیلم برتر در شصت و یکمین جشنواره فیلم برلین حرکت نمادینی که در گشایش این جشنواره با اعلام همبستگی با جعفر پناهی، سینماگر دربند ایرانی آغاز شده بود، به فرجامی خوش، اما قابل پیشبینی رسید.
دیسایت در گزارشی که به این مناسبت انتشار داده، این پرسش را مطرح میکند که اگر جعفر پناهی بهعنوان یکی از داوران برلیناله در این جشنواره سینمایی حضور داشت، رأی او بر کدامیک از ۲۲ فیلمی که در بخش رقابتی این جشنواره شرکت کردند، قرار میگرفت؟
در گزارش دی سایت همچنین تحلیلی از ۲۲ فیلم شرکت داده شده در بخش رقابتی برلیناله ۲۰۱۱ به دست داده میشود.
نویسنده این گزارش اعتقاد دارد که موضوع نیمی از فیلمهای این جشنواره سرکوب سیاسی و اجتماعی بود و موضوع نیمی دیگر از فیلمها تنشهای بین زن و مرد و جداییها و فروپاشیهای خانوادگی.
سپس نویسنده میپرسد آیا گزینش این فیلمها به این معنا میتواند بود که ما یا با نظامهای سرکوبگر مواجهایم یا اینکه در چنبره روابط روزمره گرفتار آمدهایم بدون آنکه بتوانیم با یکدیگر یک رابطه انسانی و عاطفی برقرار کنیم؟
او از اینجا به این نتیجه میرسد که «جدایی نادر از سیمین» هر دو سویه این مشکل جهانی را آشکار میکند و از همین روی گزینش فیلم اصغر فرهادی بهعنوان فیلم برتر از هر نظر روحیه جشنواره فیلم برلین را بازتاب داده است.
نویسنده دی سایت اما به این موضوع هم اشاره میکند که گزینش «جدایی نادر از سیمین» صرفاً بهدلیل ارزشهای انکارناپذیر این فیلم نبوده، بلکه از اصغر فرهادی بهعنوان یک کارگردان ایرانی با عنایت به نهضت سبز مردم ایران و حکم جعفر پناهی به شش سال زندان و ۲۰ سال محرومیت از فیلمسازی تقدیر شده است.
این گزارش با این جمعبندی به پایان میرسد که فیلمهای به نمایش گذاشته شده در برلیناله ۲۰۱۱ آرزوی جعفر پناهی برای رسیدن به دنیایی بهتر را به هیچوجه بازتاب ندادند.
هفتهنامه اشپیگل نیز در گزارشی که به این مناسبت منتشر کرده است، گزینش «جدایی نادر از سیمین» بهعنوان فیلم برتر برلیناله ۲۰۱۱ را قابل پیشبینی خواند.
اشپیگل مینویسد «جدایی نادر از سیمین» تا آنجا که سانسور اجازه میدهد، تلاش کرده است مشکلات اجتماعی و سیاسی ایران بهعنوان یک کشور استبدادزده را از طریق رابطه زناشویی یک زن و مرد ایرانی به نمایش بگذارد و در اینکار موفق بوده است.
اشپیگل همچنین تأکید میکند که خرس نقره برای بهترین بازیگران زن و مرد حق بازیگران «جدایی نادر از سیمین» بوده و تأکید میکند که اصغر فرهادی یک کارگردان انساندوست است که با یک فیلمنامه واقعگرایانه موفق شده شخصیتهایی باورپذیر را بر پرده سینما به نمایش بگذارد.
به نظر اشپیگل «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی بهراستی قویترین فیلم به نمایش گذاشته شده در جشنواره فیلم برلین بود. با این حال اشپیگل از مدیریت جشنواره فیلم برلین انتقاد میکند و مینویسد بسیاری از فیلمهایی که در بخش غیررقابتی این جشنواره به نمایش گذاشته شدند، از نظر زیباشناسی ارزش بیشتری از فیلمهای بخش رقابتی جشنواره فیلم برلین داشتند.
روزنامه «تاس» چاپ برلین که بیش از همه نظرات روشنفکران آلمانی را بازتاب میدهد در گزارشی که به این مناسبت انتشار داده، مینویسد «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی تنها فیلم ارزشمند در برلیناله ۲۰۱۱ بود. تاس باقی قیلمها را «نخنما» میخواند.
نویسنده این گزارش اما اعتقاد دارد که خرس طلایی برای این فیلم، نوعی اظهار همبستگی برای سینماگران دربند، جعفر پناهی و محمد رسولاف نیز بهشمار میآید و تنها بهخاطر ارزشهای انکارناپذیر «جدایی نادر از سیمین» به اصغر فرهادی و بازیگران فیلماش اهداء نشده است.
هفتهنامه فرانکفورتر آلگماینه که پس از دیسایت، معتبرترین روزنامه آلمان بهشمار میآید و بهویژه بخش فرهنگ آن از اعتبار برخوردار است، در گزارشی که به این مناسبت انتشار داده «جدایی نادر از سیمین» را بهترین فیلم جشنواره برلین میخواند و در همان حال ادعا میکند که در مجموع در شصت و یکمین جشنواره فیلم برلین فیلمهای ضعیفی به نمایش گذاشته شدند.
نویسنده فرانکفورتر از اصغر فرهادی در برابر منتقدانش که ادعا میکنند او برای ساختن فیلم در ایران تن به سازش با حکومت داده است، انتقاد میکند و مینویسد این حرفها را نباید جدی گرفت. نویسنده به گفته فرهادی در نشست خبری «جدایی نادر از سیمین» اشاره میکند که گفته بود: «کارگردانان ایرانی ناگزیرند بهخاطر سانسور قدری هوشمندانهتر از دیگر کارگردانان در جهان عمل کنند.»
فرانکفورتر هم اقبال «جدایی نادر از سیمین» را دارای یک ارزش نمادین در حمایت از نهضت سبز مردم ایران و حمایت از سینماگران دربند، جعفر پناهی و محمد رسولاف میداند.
هفتهنامه اشپیگل این ارزش نمادین را تا آن حد برجسته میداند که مینویسد شاید بهتر بود امسال سینماگران به جای آنکه روی فرش قرمز حضور بیابند، روی فرش سبز حضور مییافتند.