گزارشگران بدون مرز در بیانیه‌ای به‌مناسبت هیجدهمین سالگرد قتل‌های زنجیره‌ای روزنامه‌نگاران و روشنفکران در ایران، گفته است که آمران و عاملان این جنایات باید تحت تعقیب قضایی قرار گیرند.

ردیف بالا از راست: حمید حاجی‌زاده، کارون حاجی‌زاده، پروانه فروهر و داریوش فروهر ــــــ ردیف پایین از راست: محمدجعفر پوینده، مجيد شريف، محمد مختاری و پیروز دوانی
ردیف بالا از راست: حمید حاجی‌زاده، کارون حاجی‌زاده، پروانه فروهر و داریوش فروهر ــــــ ردیف پایین از راست: محمدجعفر پوینده، مجيد شريف، محمد مختاری و پیروز دوانی

در این بیانیه که روز پنج‌شنبه ۸ دسامبر / ۱۸ آذر منتشر شده سازمان گزارشگران بدون مرز از حمله اخیر نیروهای انتظامی و امنیتی به مراسم کانون نویسندگان ایران به‌مناسبت سالگرد قتل‌های زنجیره‌ای تابستان و پاییز ۱٣٧٧، اشاره کرده و از برخورد خشونت‌آمیز مأموران با شرکت‌کنندگان نوشته است.

این مراسم بعد از ظهر روز جمعه ۱۲ آذر ۱۳۹۵ با حضور شمار زیادی از مردم و اعضای کانون نویسندگان در امامزاده طاهرِ کرج بر سر مزار محمد مختاری و محمدجعفر پوینده، دو نویسنده از قربانیان این قتل‌ها برگزار شد و مأموران امنیتی کانون نویسندگان ایران* و خانواده‌ قربانیان برگزارکنندگان این گردهم‌آیی بودند. مأموران امنیتی شماری از شرکت‌کنندگان را کتک زدند و چند تن را برای ساعاتی بازداشت کردند.

در قتل‌های زنجیره‌ای ۱٣٧٧ داريوش و پروانه فروهر، چهره‌های منتقد نظام، محمد مختاری، محمدجعفر پوينده، مجيد شريف و حمید حاجی‌زاده ، نويسنده و روزنامه‌نگار، به‌همراه کارون پسر حمید حاجی‌زاده و پيروز دوانی فعال سیاسی و صاحب امتياز نشريه «پيروز» به‌دست مأموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی کشته شدند. دادگاه ۱۸ متهم این جنایت‌ها به‌شکل غیرعلنی برگزار شد، سه نفر به اعدام، ۱۲ نفر به زندان و سه نفر تبرئه شدند اما ديوان عالی کشور حکم اعدام را به ١۵ سال زندان کاهش داد.

گزارشگران بدون مرز در بیانیه خود با تأکید بر خواست خانواده‌های قربانيان مبنی بر مجازات آمران اصلی اين جنايات گفته است نقش مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی در این کشتار‌ معلوم است، اما «هيج اراده‌ای برای تعقيب قضايی آن‌ها وجود ندارد».

در این بیانیه سه تن از اين افراد، مصطفي پورمحمدی وزير دادگستری کنونی، غلامحسين محسنی اژه‌ای سخنگوی کنونی دستگاه قضایی، و قربانعلی دری نجف‌آبادی، وزير وقت اطلاعات و سپس دادستان کل کشور نام برده شده و گفته شده که آن‌ها هرگز از تعقيب قضايی خود نگران نشدند.

بیانیه همچنین یکی از کارکردهای مصونیت از مجازات را بازدارندگی وکلای مستقل در دفاع از قربانیان و خانواده‌های آن‌ها دانسته و گفته است بسیاری از این وکلا، از جمله شیرین عبادی، برنده جایزه نوبل صلح، محمد سیف‌زاده، عبدالفتاح سلطانی و ناصر زرافشان یا مجبور به ترک کشور شدند و یا تحت تعقیب قضایی قرار گرفته و بازداشت شدند.

گزارشگران بدون مرز همچنین گفته است که تا امروز پرونده هیچ کدام از روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان کشته شده در ایران از جمله ابراهیم زال‌زاده، زهرا کاظمی، امیدرضا میرصیافی، ستار بهشتی و… به شکل جدی بررسی نشده‌اند و آمران و عاملان قتل از مجازات مصون مانده‌اند.

گزارشگران بدون مرز در آخرین رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات که هر سال آن را منتشر می‌کند ایران را از میان ١٨٠ کشور جهان در رده ۱۶۹ قرار داده است.