آنکه لویکه، نماینده جشنواره فیلم برلین برای گزینش محصولات سینمایی ایران و شرکت دادن برخی فیلمها در بخشهای مختلف برلیناله به تهران سفر کرده بود که هنگام بازگشت به آلمان گذرنانه مترجم دو تابعیتی او را توقیف کردند.نوشآفرین دستوری، تابعیت آلمان را دارد، پزشک است، اما در سفر نماینده برلیناله به تهران به عنوان مترجم او را همراهی میکرد.
برخی رسانه های داخلی ابتدا گزارش داده بود که آنکه لوبکه در فرودگاه خمینی تهران بازداشت شده، اما به تدریج معلوم شد که نماینده جشنواره فیلم برلین، به خاطر همبستگی با مترجم دو تابعیتیاش از سوار شدن به هواپیما خودداری کرده است.
مأموران امنیتی فرودگاه تهران چمدانهای لوبکه و نوشآفرین دستوری را بازرسی کرده بودند و فیلمهایی را که سینماگران ایرانی به نماینده برلین سپرده بودند توقیف کردند.
آنکه لوبکه گفته است که ظاهراً مشکلی برای خروج از ایران ندارد و دوشنبه از تهران به مقصد آلمان پرواز خواهد کرد. اما نوش آفرین دستوری، مترجم دو تابعیتی او تا اطلاع ثانونی از خروج از کشور منع شده است.
نوسآفرین دستوری به سایت سینما سینما گفته است:
«مراحل قضایی را طی کردم و دو سه ساعتی هم به برخی سئوالها پاسخ دادم. با وجود آنکه برخوردها در جریان این سئوال و جوابها با من خیلی خوب بود، اما در نهایت وقتی از آنان پرسیدم وضعیتم چطور خواهد شد، جواب دادند فعلا باید در ایران برای ادامه بررسیها منتظر باشم.»
جشنواره فیلم برلین، بعد از جشنواره فیلم کن از مهمترین جشنوارههای سینمایی اروپاست.
در سال ۲۰۱۶ فیلمهای «من نرو هستم» ساخته رفیع پیتز، فیلمساز ایرانی – آمریکایی و «اژدها وارد میشود» ساخته مانی حقیقی، فیلمساز ایرانی در بخش اصلی جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد.
فیلمهای «رؤیای دم صبح» به کارگردانی مهرداد اسکویی و فیلم داستانی «والدراما» ساخته عباس امینی به تهیهکنندگی مجید برزگر نیز در بخش «نسل نو» شصت و ششمین دوره جشنواره برلین به نمایش گذاشته شدند.
اقبال ایران در برلیناله
سینمای ایران حضور پررنگی در جشنواره برلین داشتهاست. نخستین جایزه سینمای ایران در برلیناله سال ۱۹۷۴ به فیلم «طبیعت بیجان» اثر سهراب شهید ثالث تعلق گرفت. شهید ثالث با این فیلم توانست خرس نقرهای برای بهترین کارگردانی را از آن خود کند. سال ۱۹۷۶ نیز پرویز کیمیاوی با فیلم «باغ سنگی» برنده جایزه خرس نقرهای شد.
در همان سال، دایره مینا اثر داریوش مهرجویی که نخستین فیلم توقیفی سینمای ایران بود، در برلیناله به نمایش درآمد. سالها بعد در ۲۰۰۶ برلیناله خرس نقرهای را به «آفساید»، فیلم جنجالی جعفر پناهی داد.
پس از دستگیری و حصر خانگی جعفر پناهی در جریان اعتراضهای سال ۸۸ و شکلگیری جنبش سبز در ایران، شصتمین دور برلیناله از این فیلمساز ممنوعالخروج به عنوان مهمان ویژه دعوت کرد.
در همان سال، فیلم «شکارچی» اثر «رفیع پیتز» در بخش مسابقه جشنواره برلین به نمایش درآمد. این فیلم به جنبش سبز و کشتار تظاهرکنندگان در تهران میپرداخت. فیلم «من عصبانی نیستم» نیز که به جنبش اعتراضی ۸۸ میپرداخت، سال ۲۰۱۴ در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد.
برگزارکنندگان برلیناله سال ۲۰۱۱ از جعفر پناهی برای حضور در هیئت داوران دعوت کردند. در حالی که این کارگردان به دلیل ممنوعالخروجی قادر به سفر به برلین نبود، مسئولان جشنواره یک صندلی را به احترام او خالی گذاشتند. جدایی نادر از سیمین در همان سال برنده خرس طلایی شد.
پناهی سال ۲۰۱۳ فیلم «پرده» را با جاسازی در یک کیک برای برلیناله ارسال و جایزه خرس نقرهای را به خاطر بهترین فیلمنامه دریافت کرد. او با فیلم «تاکسی» در سال ۲۰۱۵ به خرس طلایی این جشنواره نیز دست یافت. این فیلم نیز در شرایط ممنوعالخروجی و تحت فشارهای امنیتی بدون مجوز ساخته شد و نسرین ستوده، حقوقدان سرشناس ایرانی و زندانی سیاسی سابق در آن بازی کرد.
دولت ایران پس از وقوع اعتراضهای سال ۸۸ نسبت به جشنواره فیلم برلین حساس بوده و رسانههای نزدیک به محافظهکاران همواره به آنچه خود «رویکرد سیاسی» برلیناله در حمایت از «ضدانقلاب و فتنهگران» میخوانند، تاختهاند.