رضا صالحی امیری در نخستین اقدامش بعد از تصدی وزارت ارشاد اسلامی اعلام کرد که گنجینه هنر غربی موزه هنرهای معاصر در گالری ملی برلین و موزه ماکسی رم به نمایش درنمی‌آید. معصومه ظفری، رییس هیأت مدیره انجمن هنرمندان نقاش از توقف این تور نمایشگاهی استقبال کرده است. او اما همچنان تأکید می‌کند که نقاشان ایرانی نگران این آثار گرانبها هستند.
رئیس هیأت مدیره انجمن هنرمندان نقاش به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفته است:
«تبادل آثار بین موزه‌های مختلف دنیا یک امر معمول و متداول است. اما اینکه این تبادل به چه صورت و در چه حد و حدودی و با چه میزان کار قرار است انجام شود نیاز به بررسی‌های بیشتر و شفاف‌سازی در این زمینه دارد. جامعه هنری و تجسمی هنوز با این سؤال مواجه است که در آینده چه اتفاقی قرار است بیفتد؟»
ایده به نمایش گذاشتن ۳۰ اثر گرانبها از مجموعه هنر غربی همراه با ۳۰ اثر از نقاشان ایرانی در گفت‌و گوهای مجید ملانوروزی، مدیر موزه هنرهای معاصر و همکار برلینی او ماکس هولاین شکل گرفته. این دو نفر پشت درهای بسته با هم رایزنی و گفت‌و‌گو کردند تا اینکه سرانجام پاییز گذشته سیاستمداران ایرانی و آلمانی هم آن را تأیید کردند.
توقف این تور نمایشگاهی در آلمان که می‌بایست تمایانگر توفیق دولت روحانی در دیپلماسی فرهنگی باشد، به نمایشی از شکست دیپلماسی فرهنگی دولت تبدیل شده است.
هرمان پارتسینگر، مدیر بنیاد میراث فرهنگی پروس و طرف آلمانی قرارداد نمایش برخی از آثار گنجینه غربی موزه هنرهای معاصر در برلین، گفته است:
«هنوز مسئولان ایرانی قرارداد نهایی را امضاء نکرده‌اند. به تدریج این فکر قوت می‌گیرد که احتمالاً نمایشگاه آثار هنر غربی موزه هنرهای معاصر تهران در برلین برگزار نمی‌شود. ما چهار یا پنج بار تاریخ برگزاری نمایشگاه را به تعویق نمی‌اندازیم. هر چیزی حدی دارد.»
انجمن هنرمندان ایران می‌گوید که جامعه هنری ایران نگران سرنوشت «میراث ملی کشور» است. به گفته آنان این نگرانی‌ها به خاطر این است که مدیران ارشد وزارت ارشاد درباره «ماهیت این قرارداد شفاف‌سازی نکرده‌اند یا سکوت کرده‌اند و از دادن پاسخ صریح، آشکارا طفره رفته‌اند.»
برخی کارکنان موزه هنرهای معاصر در ماه‌های گذشته اعلام کرده بودند که آثار گنجینه هنر غربی موزه هنرهای معاصر به مراقبت و بازسازی نیاز دارد. مجید ملانورزی هم در دیدارش با گروهی از اعضای انجمن هنرمندان نقاش گفته بود که با نمایش این آثار در برلین و رم فرصتی هم برای ترمیم آنان فراهم می‌شود.
از سوی دیگر برخی از هنرمندان ایرانی که در خارج از کشور اقامت دارند دولت آلمان را به سوءاستفاده از هنر برای بهبود روابط سیاسی با ایران متهم کرده‌اند. پرستو فروهر، هنرمند شناخته شده ایرانی که در حال حاضر در ایران تحت بازجویی قرار دارد، در گفت‌و‌گو با روزنامه دی‌تسایت از دولت آلمان خواسته است که هنرمندان ایرانی را هم در مناسبات فرهنگی‌اش با ایران در نظر داشته باشد.
لینک‌های مرتبط:
- شکل‌گیری موزه هنرهای معاصر و حاشیه‌هایش
- لیلی گلستان: در مورد ارسال آثار موزه هنرهای معاصر به خارج پنهان‌کاری می‌کنند
- نگرانی نقاشان از خسارت‌های جبران‌ناپذیر به گنجینه هنر غربی موزه هنرهای معاصر
- مخاطرات ارسال گنجینه موزه هنرهای معاصر به رم و برلین
- سفر بی‌بازگشت گنجینه آثار موزه هنرهای معاصر؟
- نگرانی نقاشان درباره گنجینه موزه هنرهای معاصر: قرارداد محرمانه وجود دارد؟
- «جکسون پولاک» از تهران
هنردوستان آلمانی می توانند ویزا بگیرند و بروند تهران و موزه هنرهای معاصر را از نزدیک ببینند. نه اینکه ما با هزار جور هزینه و ریسک موزه را ببریم به پابوس آنها. هر وقت موزه برلین یا لوور یا هر موزه دیگری برای مردم ایران چنین کاری کرد ما هم درباره تلافی محبتشان فکر می کنیم.
میم / 27 November 2016