نخستین مرحله از انتخابات مقدماتی جناح راست و میانه فرانسه برای تعیین نامزد اصلی این جریان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷، پس از سه ماه کارزار انتخاباتی و سه مناظره تلویزیونی میان هفت نامزد، روز یکشنبه بیستم نوامبر برگزار شد. و برخلاف انتظار، فرانسوا فیون و آلن ژوپه به دور بعد راه یافتند.
اکنون این دو کاندیدا، در غیاب سارکوزی، یکشنبه آینده ۲۷ نوامبر باید در دور نهایی با هم رقابت کنند.
یکشنبه حدود ساعت ده شب، نیکلا سارکوزی با قبول شکست و اعلام پایان حیات سیاسی‌اش گفت که از فرانسوا فیون در دور نهایی دفاع خواهد کرد. ژوپه اما در آخرین پیام خویش گفت که به مبارزه ادامه خواهد داد.
شکست‌خوردگان: سارکوزی و نظرسنجی‌ها
بنا به نتایج اعلام‌شده در نیمه‌شب، فرانسوا فیون، نخست وزیر سابق فرانسه در دوره سارکوزی، با ۲.۴۲ درصد پیشتاز است و پس از او آلن ژوپه، نخست وزیر سابق فرانسه در دوران شیراک، با ۲۸. ۴ درصد قرار دارد؛ در رتبه سوم، نیکلا سارکوزی تنها ۲۰. ۷ درصد از آراء را به خود اختصاص داده است.
نتایجی حاصل شمارش آراء ۹۲۹۱ مرکز از ۱۰۲۲۹ مرکز رأی‌گیری که با پیش‌بینی نظرسنجی‌ها کاملاً مغایر است. در آخرین نظرسنجی‌ها، برآورد شده بود که آلن ژوپه، شهردار کنونی بوردو با ۳۱ درصد، برنده انتخابات دور مقدماتی شود. او که در آخرین گردهمایی انتخاباتی در شهر لیل، از بیماری عوام‌گرایی و افراطگرایی در فرانسه شکایت کرده بود، حالا با چیزی غیر از این دو خصیصه، یعنی محافظه‌کاری مردم فرانسه غافلگیر شده است.
بنا به نظرسنجی‌ها، فرانسوا فیون نیز بخت سوم پس از سارکوزی تلقی می‌شد. او در آخرین سخنرانی انتخاباتی خود در پاریس وعده داد که روز یکشنبه «شگفتی‌ساز» شود؛ وعده‌ای که اینک محقق شده، تا او یک گام به امکان تحقق وعده‌های دیگرش نزدیک شود.
برای نخستین بار است که احزاب دست راستی فرانسه (جمهوری‌خواهان، حزب دموکرات-مسیحی و…) اقدام به برگزاری انتخابات مقدماتی برای ریاست جمهوری می‌کنند. در سال ۲۰۱۱، احزاب چپ میانه نیز با برگزاری انتخابات مقدماتی کاندیدای خود، فرانسوا اولاند، را معرفی کردند که البته آمار مشارکت مردمی در انتخابات مقدماتی اخیر بیشتر است.
ژان فرانسوا کوپه، ناتالی کوسییوسکو مریزه، برونو لومر و ژان فردریک پوآسون دیگر نامزدهای انتخابات مقدماتی جناج راست و میانه بودند.
اگر فیون یکشنبه آینده نیز پیروز انتخابات دور دوم جناح راست باشد، از حالا می‌توان روی ورود او به کاخ الیزه شرط‌بندی کرد. در این راه او باید از سد فرانسوا اولاند (یا امانوئل والس) و البته مارین لوپن، کاندیدای جبهه ملی بگذرد. اگر هنوز بتوان به نظرسنجی اطمینان کرد، لوپن، کاندیدای راست افراطی و نامزد جناح راست به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۷ راه پیدا خواهند کرد؛ نبردی میان پوپولیسم راست و محافظه‌کاری نئولیبرال که در کمتر از شش ماه آینده صورت خواهد پذیرفت.
پاسخ فرانسوی به پیروزی ترامپ؟
فرانسو فیون کارزار انتخاباتی‌اش را با مانور بر برنامه‌ای اقتصادی با جهت‌گیری نئولیبرال آغاز کرد؛ برنامه‌ای به شکلی کلاسیک دست راستی که در آن اثری از وعده‌های پوپولیستی مدل لوپن –که گاهی وجهی دولت‌گرایانه به خود می‌گیرد- نیست. از این بابت او برنامه‌ای متفاوت از نماینده راست افراطی به بازار انتخابات عرضه کرده است. با این حال، در بیگانه‌ستیزی، او چندان از لوپن عقب نیست. به ویژه که اخیرا کتابی در مورد مبارزه با اسلامگرایی افراطی منتشر کرده است. او وعده داده است که بورکینی را ممنوع اعلام کند، و سیاست سفت و سختی را با استفاده از قوانین موجود در قبال مهاجران پیش بگیرد.
اگرچه فرانسوا فیون به لحاظ سیاسی مرید و خلف فیلیپ سگین، گولیست معروف مخالف پیمان ماستریخت است و از این بابت چندان نمی‌توان رابطه‌ای دوستانه میان دولت او و اتحادیه ارپا در بروکسل متصور بود، اما پیش از آنکه در جبهه ترامپ قرار گیرد، شبیه به تاچر است: یک محافظه‌کار نئولیبرال.
می‌توان متصور بود که انتخاب ترامپ و واکنش منفی جهانی به آن، در تصمیم فرانسوی‌ها در مرجح دانستن فیون به سارکوزی بی‌تأثیر نبوده است. هر چه قدر سارکوزی در کارزار انتخاباتی به سمت پوپولیسم دست راستی متمایل شد، فیون بر اصول و ارزش‌های کلاسیک راست پای فشرد و به قول آلن ژوپه سعی نکرد «نقابی بدل از مارین لوپن» به صورت بزند. احتمالاً این بهترین استراتژی‌ای است که راست میانه در نبرد با لوپن برای وردو به کاخ الیزه می‌توان اتخاذ کند.
از سوی دیگر، انتخاب فیون برای چپ میانه نیز نوعی شانس مجدد برای بازگشت به بازی انتخابات به حساب می‌آید. به نظر بسیاری از تحلیل‌گران، فیون در مقایسه با ژوپه رقیب آسان‌تری برای اولاند است. اکنون اولاند می‌تواند همان نقشی را به عهده بگیرد که میتران در سال ۱۹۸۶ در مقام پدر و غمخوار ملت و نگهبان سوسیالیسم فرانسوی بازی کرد. پس از شکست سوسیالیست‌ها در انتخابات مجلس در سال ۱۹۸۶، میتران از شیراک دعوت کرد تا دولت جدید را او تشکیل دهد. همین باعت شد شیراک در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۸۸ از میتران شکست بخورد. مشکل چپ میانه اما فقط شرایط و وضعیت متفاوت فرانسه ۱۹۸۶ و ۲۰۱۷ نیست، بلکه، جامه میتران نیز برای رئیس جمهور کنونی فرانسه کمی گشاد است.
انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در ۲۳ آوریل ۲۰۱۷ برگزار خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
فکر کنم رمالها بهتر از این نظرسنجی‌ها پیش‌بینی کنن! لطفا در مورد دیدگاههای فرانسوا فیون به خصوص درباره ایران با کارشناسان گفتگو داشته باشید.
سیاوش / 21 November 2016