بهرنگ کیائیان، فرزند حسن کیائیان، مدیر نشر چشمه در تهران گفت که وضعیت ممیزی کتاب نیروی زیادی از ناشران میگیرد.
به گزارش بخش فرهنگی رادیو زمانه، بهرنگ کیائیان، فرزند حسن کیائیان، مدیر نشر چشمه در تهران در گفتوگویی با سایت «ادبیات ما» درباره فعایتهای نشر چشمه، چگونگی گزینش کتابهای ادبی برای انتشار، اهداف نشر چشمه و رابطه این مؤسسه انتشاراتی با کلاسهای داستاننویسی خلاق و همچنین درباره رابطه ناشران با وزارت ارشاد، چگونگی دریافت مجوز یا لغو مجوزها سخن گفت.
بهرنگ کیائیان در این گفتوگوی خودمانی به این نکته اشاره کرد که ممیزی کتاب وقت و نیروی زیادی از نشر چشمه بهعنوان یکی از فعالترین ناشران ایران میگیرد.
فرزند حسن کیائیان، مدیر این انتشاراتی اما نگفت که میانگین کتابهایی که موفق به دریافت مجوز نمیشوند چقدر است.
او گفت: «میانگین را اجازه بدهید، نگویم. ولی معمولاً بعضی از کتابهایی که ما [به اداره کتاب] میفرستیم امکان خوردن اصلاحیه و نگرفتن مجوز برای آنها هست.»
بهرنگ کیائیان در پاسخ به این پرسش که چنانچه ناشران کتابی را برای دریافت مجوز به وزارت ارشاد بفرستند و آن کتاب مجوز نگیرد، آیا در چنین شرایطی از سوی وزارت ارشاد یک امتیاز منفی به ناشر تعلق میگیرد، گفت: «در این ارتباط بهطور رسمی چیزی به ما نگفتهاند. ولی ما هم مثل شما شفاهی شنیدهایم که چنین چیزی هست. فقط در همین حد اطلاع داریم و امیدواریم عواقبی نداشته باشد و اصلاً [این موضوع] صحت نداشته باشد.»
بهرنگ کیائیان در ادامه گفتوگو با سایت ادبیات ما به ملاکهای وزارت ارشاد در صدور مجوز اشاره کرد و گفت: «کتابهایی مجوز نشر نمیگیرند که ما واقعاً [از این موضوع] تعجب میکنیم. کتاب هیچ مشکلی ندارد و معلوم نیست چرا مجوزش صادر نمیشود.»
او درباره رابطه ناشران با وزارت ارشاد و امکان تأثیرگذاری در سیاستهای صدور مجوز کتاب گفت: «ما حتی یک بررس هم در ارشاد نمیشناسیم و هیچ تماسی با آنها نداریم. فقط میتوانیم در بخش اداری ارشاد کارهای اداری کتاب را انجام دهیم.»
کیائیان در این گفتوگو تأکید کرد که نشر چشمه هیچگونه تعاملی با وزارت ارشاد برای تسریع روند صدور مجوز کتاب ندارد و مانند دیگر ناشران میبایست منتظر صدور یا عدم صدور مجوز یک کتاب بماند.
کیائیان گفت اگر نشر چشمه در وزارت ارشاد نفوذ داشت، از نفوذ خود برای صدور مجوز رمان زوال کلنل نوشته محمود دولتآبادی استفاده میکرد.
زوال کلنل از وزارت ارشاد تاکنون مجوز نگرفته و چاپ اول آن به زبان آلمانی در آلمان منتشر و با اقبال گسترده منتقدان مواجه شد.
بهرنگ کیائیان همچنین به لغو غیرمنتظره مجوز مجموعه داستان «شاخ» نوشته پیمان هوشمندزاده اشاره کرد و گفت وزارت ارشاد درباره لغو مجوز این کتاب هیچگونه توضیحی به نشر چشمه نداده است. او گفت: «ما این موضوع را پیگیری کردیم، اما جوابی نگرفتیم. فقط گفتند مجوز کتاب را پس بدهید.»
بهرنگ کیائیان گفت در لغو مجوزها هیچگونه دلیل مشخصی وجود ندارد. او گفت: «هر چی هست حدسیات خود ماست و نتیجهای که از کتابهای توقیفشده میشود گرفت. اما چون از طرف ارشاد جوابی نمیگیریم و علتش را نمیدانیم، چیز دقیقی نمیتوانم بگویم.»
فرزند مدیر نشر چشمه در مورد میانگین مدتی که یک کتاب در وزارت ارشاد منتظر صدور مجوز میماند، گفت: «این سؤالی است که خیلی از نویسندهها و مترجمها از ما میپرسند و ما هم واقعاً نمیدانیم. هیچی معلوم نیست. یا میپرسند که فکر میکنید مجوز بگیرد یا نه که ما این را هم نمیدانیم. روند [اخذ مجوز کتاب] یک چیز درونیست که بین خود مسئولین ارشاد وجود دارد. از چند ماه تا چند سال ممکن است یک کتاب در ارشاد بماند.»
نشر چشمه که از سال ۱۳۶۳ کار خود را با کتابفروشی آغاز کرد و بهزودی گسترش یافت، از ناشران معتبر ادبیات خلاق در ایران بهشمار میآید. ن
نشر چشمه در سالهای گذشته نوعی از ادبیات داستانی با فضایی شهری و جوانپسند را معرفی کرده است. این نوع ادبیات که برخی منتقدان آن را نوعی ادبیات عامپسند میدانند، معمولاً در صفحات فرهنگی مطبوعات بازتاب گستردهای مییابد و در شرایطی که بازار کتاب با خمودگی مواجه است، گاهی به چند چاپ هم میرسد.
چندی پیش مؤسسهای به نام «اندیشکده راهبردی امنیت نرم» در جزوهای با نام «زمزمههای رنگی»، برخی ناشران و نویسندگان و از جمله نشر چشمه را به براندازی نرم متهم کرده بود.