مجتبا یوسفی‌پور – با نزدیک شدن به بهمن‌ماه، خبرهای جشنواره فیلم فجر، مهم‌ترین رویداد سینمای کشور نیز بیشتر می‌شوند و در صدر خبرها قرار می‌گیرند. در گزارش این هفته مروری داریم به آخرین خبرها و حاشیه‌های این جشنواره، نگاهی می‌کنیم به تازه‌ترین خبرها از وضعیت خانه سینما و ماجرای انحلال آن به همراه آخرین خبرهای تولید و اکران سینمای ایران.
در حاشیه هفته نیز می‌پردازیم به ماجرای شفاف‌سازی در عرصه سینما!
جشنواره فیلم فجر: فیلمها
مدیران جشنواره فیلم فجر همچنان تلاش می‌کنند برنامه‌ریزی‌های خود برای جشنواره را همچنان با جدیت دنبال کنند تا شاید امسال برای اولین‌بار سینماگران و تماشاگران بتوانند شاهد جشنواره‌ای منظم و برنامه‌ریزی شده باشند. بنا به زمان‌بندی اعلام شده روز سه‌شنبه هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر نام ۲۶ فیلم راه‌یافته به بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر یا بخش “سودای سیمرغ” را اعلام کردند. بر این اساس فیلمهای “آمین خواهیم گفت” به کارگردانی سامان سالور، “برف روی کاج‌ها” به کارگردانی پیمان معادی، “بزن بریم بهشت” به کارگردانی مصطفی کیایی، “بیداری” ساخته فرزاد موتمن، “یه پذیرایی ساده” به کارگردانی مانی حقیقی، “پرواز بادبادک‌ها” به کارگردانی علی‌قوی‌تن، “پل چوبی” ساخته مهدی کرم‌پور، “پله آخر” ساخته علی مصفا، “تلفن همراه رئیس‌جمهور” به کارگردانی علی عطشانی، “چک” ساخته کاظم راست‌گفتار، “خرس” ساخته خسرو معصومی، “راه بهشت” به کارگردانی مهدی صباغ‌زاده، “در انتظار معجزه” ساخته رسول صدرعاملی، “رضا هرگز نمی‌خوابد” ساخته رضا عطاران، “روزهای زندگی” به کارگردانی پرویز شیخ‌طادی، “روئیدن در باد” ساخته رهبر قنبر، “زندگی خصوصی” ساخته حسین فرح‌بخش، “شور شیرین” به کارگردانی جواد اردکانی، “گشت ارشاد” ساخته سعید سهیلی، “محرمانه تهران” به کارگردانی مهدی فیوضی، “ملکه” ساخته محمدعلی باشه‌آهنگر، “نارنجی پوش” ساخته داریوش مهرجویی، “یک روز دیگر” به کارگردانی حسن فتحی، “یک عاشقانه ساده” ساخته سامان مقدم و بالاخره “یکی می‌خواد باهات حرف بزنه” ساخته منوچهر هادی فیلمهای بخش “مسابقه سینمای ایران” جشنواره فیلم فجر امسال هستند. همچنین چهار فیلم “گیرنده” به کارگردانی مهرداد غفارزاده، “یک سطر واقعیت” ساخته علی وزیریان، “بی‌خداحافظی” به کارگردانی احمد امینی و “من و زیبا” ساخته فریدون حسن‌پور به عنوان فیلمهای جایگزین اعلام شده‌اند تا در صورتی که هر یک از ۲۶ فیلم نتوانند تا مهلت اعلام شده نسخه نهایی فیلم خود را به جشنواره ارائه دهند و یا مجوز نمایش دریافت کنند جایگزین آنها شوند. از هم‌اکنون شنیده می‌شود دو فیلم “یک روز دیگر” و “محرمانه تهران” ممکن است نتوانند به جشنواره برسند.
مهران مدیری، بهرام رادان و مهناز افشار در نمایی از فیلم “پل چوبی” ساخته مهدی کرم‌پور، از فیلمهای بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر
اما بعد از چند روز روابط عمومی جشنواره فیلم فجر از اضافه شدن شش فیلم دیگر به بخش مسابقه سینمای ایران خبر داد و در مجموع تعداد فیلمهای این بخش به ۳۲ فیلم رسید. بر اساس این خبر فیلمهای “بی‌خداحافظی” به کارگردانی احمد امینی، “بی‌خود و بی‌جهت” به کارگردانی عبدالرضا کاهانی، “من و زیبا” به کارگردانی فریدون حسن‌پور، “یک سطر واقعیت” به کارگردانی علی وزیریان، “سلام بر فرشتگان” به کارگردانی فرزاد اژدری و “گیرنده” به کارگردانی مهرداد غفارزاده شش فیلمی هستند که به بخش مسابقه سینمای ایران راه یافتند.
در بخش خارج از مسابقه یا “آینه سینمای ایران” نیز ۱۷ فیلم “خودزنی” به کارگردانی احمد کاوری، “آقای مدیر” ساخته حسن آقاکریمی، “اینجا شهری دیگر است” به کارگردانی احمدرضا گرشاسبی، “آزادراه” به کارگردانی عباس رافعی، “بچگیتو فراموش نکن” به کارگردانی جلال فاطمی، “بیتابی بیتا” ساخته مهرداد فرید، “پنهان” به کارگردانی مهدی رحمانی، “دوازده صندلی” به کارگردانی اسماعیل براری، “سه و نیم” به کارگردانی نقی نعمتی، “شیرتو شیر” به کارگردانی ابراهیم فروزش، “شیرین قناری بود” ساخته داود توحیدپرست، “کلاه قرمزی و بچه ننه” به کارگردانی ایرج طهماسب، “مادر پاییزی” به کارگردانی سیروس رنجبر، “شانه دوست” به کارگردانی محسن محسنی‌نسب، “اکباتان” به کارگردانی مهرشاد کارخانی، “رویای سینما” به کارگردانی حمید شاه‌حاتمی و علی شاه‌حاتمی و “قلاده‌های طلا” به کارگردانی ابوالقاسم طالبی به نمایش در خواهند آمد.
فیلم اولی‌ها: کارگردان‌هایی که با اولین فیلمشان در جشنواره امسال حضور دارند
در بخش “نگاه نو” و یا فیلمهای اول نیز ۲۲ فیلم “آزمایشگاه” ساخته حمید امجد، “برف روی کاج‌ها” به کارگردانی پیمان معادی، “بغض” ساخته رضا درمیشیان، “پنجشنبه آخر ماه” ساخته ماشاالله شاه‌مرادی‌زاده، “پیشونی سفید” به کارگردانی جواد هاشمی، انیمیشن “تهران ۱۵۰۰” ساخته بهرام عظیمی، انیمیشن “داستان سامرا” ساخته حسین سلطانی و وحید چالاک، “دزدان خیابان جردن” به کارگردانی وحید اسلامی، “رضا هرگز نمی‌خوابد” ساخته رضا عطاران، “رهاتر از دریا” ساخته حمید طالقانی، “زبان مادری” به کارگردانی قربان محمدپور، انیمیشن “سرزمین خواب” ساخته علی لطفی، “سلام بر فرشتگان” به کارگردانی فرزاد اژدری، “صداست که می‌ماند” ساخته سعید چاری، انیمیشن “عطر ولایت” ساخته مسعود صمدی، “فیلادلفی” به کارگردانی مجتبی اسدی‌پور و اسماعیل رحیم‌زاده، “قبلیه من” ساخته غلامرضا آزادی، “گیرنده” ساخته مهرداد غفارزاده، “من همسرش هستم” به کارگردانی مصطفی شایسته، “میگرن” به کارگردانی مانلی شجاعی‌فرد، “همه چی آرومه” ساخته مصطفی منصوریار و “دوباره با هم” ساخته روزبه حیدری در جشنواره به نمایش در خواهند آمد.
با این حساب، همچون سالهای قبل مسئولان تقریباً ۹۰ درصد تولیدات یک‌سال گذشته سینمای ایران را در بخش‌های مختلف تقسیم کرده‌اند تا چون همیشه جشنواره فیلم فجر مجالی باشد برای نمایش کل تولیدات سینمای ایران، نه گزیده‌ها و بهترین‌هایش. البته فراموش نکنید فیلمهایی که نتوانستند تا پایان مهلت تعیین شده نسخه اولیه خود را آماده و به دفتر جشنواره ارسال کنند در ۱۰درصد باقیمانده قرار می‌گیرند!
جشنواره فیلم فجر: حاشیه‌ها
اما با اعلام اسامی فیلمهای جشنواره فیلم فجر، حاشیه‌های این جشنواره نیز آغاز شد. عدم راهیابی برخی از نامهای مطرح به جشنواره در کنار حضور فیلمسازانی که برخی چندان سابقه درخشانی در سینمای ایران ندارند و به “تجاری‌سازی” شهره هستند اعتراض برخی از سینماگران را برانگیخت. در کنار آن شایعه ممیزی شدید برخی از فیلمها نیز مطرح شد و همه اینها باعث شد تا جشنواره امسال کمی زودتر از همیشه حاشیه‌هایش آغاز شود. البته اعتراض فیلمسازان به عدم راهیابی آثارشان به جشنواره امری معمول است، اما معمولاً باید آثار راه‌یافته به جشنواره به نمایش درآیند تا بتوان به درستی یا نادرستی ادعای فیلمسازان پی برد.
عباس رافعی که امسال فیلم “آزادراه” را به جشنواره فرستاده بود، در ارتباط با عدم راهیابی فیلمش به بخش مسابقه به “خبرگزاری مهر” گفت: “حتماً «آزاد راه» مناسب سیاست‌های جشنواره فجر نبوده است! و یا با ذائقه مسئولان جشنواره همخوانی نداشته است. در هر صورت اگر فیلم به بخش جنبی یا همان آینه سینمای ایران قرار گیرد، قطعاً آن را خارج خواهم کرد.”
محمدرضا شفیعی، تهیه‌کننده فیلم “زندگی خصوصی آقا و خانم میم” نیز با اعلام عدم تمایل برای حضور در بخش خارج از مسابقه جشنواره فجر، دلیل عدم راهیابی فیلمش به جشنواره را اینگونه ارزیابی کرد: “آنجایی که سلیقه شخصی مدیران وسط می‌آید، حس می‌کنند موضوعی که آنها دنبالش هستند موضوع به روز اجتماعی است و تفاسیری که از فیلمها برای خود می‌کنند ماجرای تلخ جشنواره است. هیچ‌کس نمی‌تواند اعتراض کند هر چند که به ما گفته‌اند می‌توانید اعتراض کنید. زیرا در صورت اعتراض تمام آن اتفاقات و انتخاب نشدن فیلمها را به گردن هیأت انتخاب می‌اندازند.” او در ادامه سخنانش در گفت‌وگو با “مهر” افزوده است: “برخی از این مدیران نسبت به آدمها سؤتفاهم دارند و این موضوع پیچیده‌ای است. این ماجرای دردناکی است و من متوجه آن نمی‌شوم. زیرا یک فیلمساز باید با اثرش مورد ارزیابی قرار گیرد نه اینکه با عنوان و اسم‌هایی که در تیتراژ فیلم دیده می‌شود.”
عباس رافعی: حتما فیلم “آزادراه” مناسب سیاست‌های جشنواره فجر نبوده است که انتخاب نشده!
علیرضا سبط‌احمدی، تهیه‌کننده فیلم “شیر تو شیر” به کارگردانی ابراهیم فروزش، با بیان اینکه “همه سینماگران و حتی مجموعه و دفتر جشنواره با اعلام اسامی فیلمها شوکه شدند” در ارتباط با عدم راهیابی فیلمش به بخش مسابقه در گفت‌وگو با خبرگزاری “فارس” گفت: “من همیشه به نظرات هیئت داوران و انتخاب جشنواره احترام گذاشته و می‌گذارم اما امیدوارم هیئت انتخاب به دلیل ضعف بینایی این آثار را انتخاب نکرده باشند و به عینک درست‌بینی نیاز نداشته باشند.”
دیگر فیلم‌سازی که اعتراض خود را با انتشار نامهای سرگشاده با عنوان “آقای خزاعی لطفاً عدالت را رعایت کنید” خطاب به دبیر جشنواره در رسانه‌ها نشان داده، داوود توحیدپرست کارگردان فیلم “شیرین قناری بود” است.
او در بخشی از نامه‌اش خطاب به محمد خزاعی، دبیر سی‌امین جشنواره فیلم فجر نوشته است: “متأسفانه روابط پشت پرده، تلفن‌بازی و سیاسی‌کاری عجیب و غریبی که این روزها به ارزش‌های اعتقادی و فرهنگی کشور ضربه‌های هولناکی وارد می‌کند مانع از آن شده است که فیلم من به بخش مسابقه راه یابد.”
در همین زمینه مهرداد فرید، کارگردان فیلم “بیتابی بیتا” نیز با اشاره به شرایط سینمای ایران به‌ویژه پس از روی کار آمدن دولت نهم در گفت‌وگو با “کافه سینما” می‌گوید: “جشنواره فیلم فجر بسیار مهم‌تر از آن که هست، به حساب می‌آید در حالی که اصلاً جشنواره مهمی نیست. برای این گفته‌ام ادله بسیار دارم که گفتنش در حوصله‌تان نیست. اهمیت جشنواره به خصوص در نیمه دوم دهه هشتاد سال به سال رو به زوال گذاشته و واقعاً نمی‌دانم بودن در بخش مسابقه چه فضیلتی می‌تواند داشته باشد. دوستانم می‌گویند آنها فیلم تو را به‌طور غیرمنصفانه‌ای از بخش مسابقه محروم کرده‌اند اما من معتقدم این آنهایند که از فیلم من محروم شده‌اند!”
داوود توحیدپرست: متأسفانه روابط پشت پرده، تلفن‌بازی و سیاسی‌کاری عجیب و غریبی که این روزها به ارزش‌های اعتقادی و فرهنگی کشور ضربه‌های هولناکی وارد می‌کند مانع از آن شده است که فیلم من به بخش مسابقه راه یابد.
اما از سوی دیگر برخی از اعضای هیأت انتخاب جشنواره امسال نیز توضیحاتی در ارتباط با این موضوع و حاشیه‌ها دادند. حمید نعمت‌الله، کارگردان سینما و یکی از اعضای هیأت انتخاب در این زمینه به خبرگزاری “مهر” گفت: “من به‌عنوان یکی از اعضای هیأت انتخاب با حضور تعدادی از فیلمهای حاضر در بخش مسابقه مخالف بودم و اصرار به حضور تعدای از آثاری که هم‌اکنون در بخش خارج از مسابقه هستند داشتم.”
او در ارتباط با مشکل ممیزی در انتخاب فیلمها نیز با اشاره به فیلم “پری‌ناز” افزود: “بنده علاقمند بودم این فیلم در بخش مسابقه حضور داشته باشد. اما گفتند “پری‌ناز” در ارشاد مشکل نظارتی دارد. این وضعیت درباره تعداد دیگری از فیلم نیز وجود داشت (…) بهتر است اداره نظارت و ارزشیابی شفاف‌سازی کند و خودش پاسخگوی غیبت برخی فیلمها که مشکل نظارتی دارند، باشد.”
جواد طوسی، منتقد سینما و دیگر عضو هیأت انتخاب جشنواره نیز در همین زمینه گفت: “در مورد سه فيلم مسائل و محدوديت‌هايی ايجاد شد كه به هيئت انتخاب ربطی نداشت. اين سه فيلم عبارتند از: پري‌ناز(بهرام بهراميان)، بی‌خود و بی‌جهت (عبدالرضا كاهاني) و سه و نيم (نقی نعمتی).”
خبرگزاری “مهر” نیز در مطلبی اشاره کرده است که دو فیلم دیگر نیز به علت بازی “بازیگری که در حال حاضر اجازه کار در سینمای ایران را ندارد” از حضور در بخش مسابقه سینمای ایران بازمانده‌اند.
جواد طوسی عضو هیات انتخاب: در مورد سه فیلم مسائل و محدودیت‌هایی ایجاد شد که به هیئت انتخاب ربطی نداشت.
این گفته‌ها بالطبع اداره نظارت و ارزشیابی را به واکنش واداشت و علیرضا سجادپور، مدیرکل این اداره با حضور در یک برنامه تلویزیونی زنده در زمینه مسئله انتخاب فیلمها برای جشنواره امسال توضیحاتی داد. او در بخشی از این گفت‌وگو در ارتباط با گفته‌های اعضای هیأت انتخاب جشنواره گفت: “هیأت انتخاب در هیچ جشنواره‌ای در جهان معرفی نمی‌شود و ما در برخی موارد بیش از اندازه دموکرات عمل می‌کنیم. از همان روز اعلام اسامی هیأت انتخاب هم می‌دانستیم این دوستان با فشارهایی مواجه می‌شوند. برخی دوستان این فشارها را تحمل نکردند و گفتند توپ را باید به زمین دیگری بیندازیم و کجا بهتر از اداره نظارت و ارزشیابی!”
او در بخش دیگری از این گفت‌وگو در ارتباط با اعمال ممیزی بر آثار ارسال شده به جشنواره افزود: “کلیه فیلمهای اعلام شده برای بخش اصلی جشنواره توسط شورای صدور پروانه نمایش مورد بازبینی قرار گرفته است که از این میان تعدادی بدون اصلاحیه، برخی با اصلاحیه اندک و برخی با اصلاحات کمی بیشتر پروانه نمایش گرفته‌اند. این موارد غالباً موارد مصرح در آیین‌نامه اکران هستند. استعمال مواد دخانی، ارتباط غیراخلاقی، کلمات و جمله‌های دور از شأن و اساساً صحنه‌هایی که طبق آیین‌نامه نباید در فیلم باشند، مورد اصلاح قرار گرفته‌اند. مگر اینکه در پیشبرد درماتیک اثر قابل توجیه باشند (…) فرض کنید در یک فیلم به هر دلیل یک کاراکتر بد و به شدت منفور به‌صورت محجبه یا چادری تصویر می‌شود. قطعاً این با تذکر شورای نظارت مواجه می‌شود.”
او در ارتباط با اعتراض فیلمسازان نیز گفت: “برخی علاقه دارند فیلمشان را به عنوان فیلم توقیفی جا بیندازند که تفکر غلطی است و من به عنوان مرجع نظارتی در اینجا اعلام می‌کنم هیچ فیلم توقیفی نداریم.”
اما باید توجه داشت که به گفته خود آقای سجادپور، فیلمهایی هستند که با مشکل ممیزی در حد حذف یک شخصیت اصلی از فیلم مواجه هستند، بالطبع با تعریف آقای سجادپور این فیلمها توقیف نیستند و کارگردانها می‌توانند با اعمال اصلاحیه و مثلاً حذف یک شخصیت از فیلمشان مجوز نمایش دریافت کنند!
به هر حال، بازار این حاشیه‌ها همچنان داغ است. برخی سخن از فیلمی مانند “محرمانه تهران” می‌گویند که با اینکه هنوز فیلمبرداری آن به پایان نرسیده، توانسته به بخش مسابقه جشنواره راه یابد. اساس این گفته‌ها موضوع فیلم و حمایت معاونت سینمایی از فیلم دلیل این انتخاب است. اینگونه که گفته می‌شود گویا قرار است این فیلم یکی از آن فیلمهای وعده داده شده توسط علیرضا سجادپور با موضوع “پرداختن به فتنه ۸۸” باشد و امسال تبدیل به “پایان‌نامه” جشنواره سی‌ام شود!
از خانه سینما چه خبر؟
هفته گذشته ماجرای خانه سینما تا آنجا پیش رفت که مدیران آن ترجیح دادند تا زمان برگزاری دادگاه روز چهارشنبه این خانه را تعطیل کنند و منتظر بمانند تا دادگاه قضایی حکم نهایی را تعیین کند.
اما روز برگزاری دادگاه، فرهاد توحیدی رئیس هیات مدیره خانه سینما خبر داد که وزارت ارشاد شکایت خود را پس گرفته است و نمایندگانی از وزارت ارشاد روز سه‌شنبه برای ارائه توضیحاتی به دادگاه رفته بودند. روز چهارشنبه نیز هیأت مدیره خانه سینما در دادگاه حاضر شدند و با قاضی پرونده صحبت کردند که به گفته توحیدی قاضی پرونده “معتقد بودند بهتر است مشکلات پیش‌آمده از راه گفت‌وگو حل و فصل شود.” به گفته توحیدی مدیران خانه سینما منتظر هستند دیوان عدالت اداری رأی نهایی را در این پرونده صادر کند.
روز بعد معاونت سینمایی وزارت ارشاد با انتشار بیانیه‌ای دلیل پس گرفتن شکایت خود را اینگونه توضیح داد: “نظر معاونت سينمايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از ابتدا نيز طرح شكايت از خانه سينما نبوده است بلكه قائل بر اين موضوع بوده كه سازو كارهای قانوني در درون خود وزارت ارشاد براي پيگيری تخلفات و انحلال احتمالی خانه سينما وجود دارد.”
مدیر کل حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت ارشاد نیز در همین زمینه اعلام کرد: “چون اقدام به طرح دعوی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدتی قبل صورت گرفته بود و متعاقباً شورای فرهنگ عمومی اعلام کرد که تشکل موسوم به خانه سینما غیرقانونی بود و هیئت نظارت نیز هیچگونه مجوزی برای تشکیل خانه سینما صادر نکرده است، لذا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دستور انحلال این تشکل را صادر کرد که اکنون این دستور مراحل اجرایی خود را طی می‌کند.”
فرهاد توحیدی: منتظریم تا دیوان عدالت اداری رای نهایی را صادر کند
اما از سوی دیگر رئیس دیوان عدالت اداری کشور در ارتباط با شکایت خانه سینما مبنی بر تعطیلی این نهاد صنفی توسط وزارت ارشاد در گفت‌وگو با “ایسنا” گفت: “این شکایت به شعبه‌ای در دیوان ارجاع شده و در حال تبادل لایحه و رسیدگی است تا معلوم شود آیا وزارت ارشاد می‌توانسته چنین اقدامی را انجام دهد یا خیر (…) خانه سینما درخواست دستور موقت برای جلوگیری از انحلال این نهاد را به شعبه داده، ولی شعبه این درخواست را نپذیرفته است.”
حال ماجرا از جانب وزارت ارشاد و معاونت سینمایی خاتمه یافته تلقی می‌شود و معاونت سینمایی خبر از “رایزنی گروه‌ها و اصناف مختلف سینمایی” برای راه‌اندازی یک کمیته موقت ساماندهی جهت رسیدگی به مسائل صنفی سینماگران داده است. به گفته “بانی فیلم” افرادی چون جهانگیر الماسی، جمال شورجه، محسن علی‌اکبری، یدالله صمدی و پوران درخشنده برخی از اعضای این هیات ساماندهی هستند.
با این حساب، باید منتظر ماند و دید آیا دیوان عدالت اداری تیر خلاص را بر پیکر نیمه‌جان خانه سینما خواهد زد و اقدام وزارت ارشاد جهت انحلال خانه سینما را قانونی اعلام می‌کند یا اینکه با محق دانستن شکایت خانه سینما، بار دیگر این ماجرا وارد مرحله تازه‌ای خواهد شد؟
ندامت‌نامه!
حامد کلاهداری با ساخت فیلم “پایان نامه” به شهرتی تازه رسید؛ شهرتی منفی این روزها کلاهداری با عواقب آن درگیر است. وب‌سایت “شبکه ایران” هفته گذشت خبری انتشار داد از مشکلات این کارگردان برای یافتن بازیگر برای پروژه جدیدش. به گفته این وب‌سایت، ذهنیت منفی ایجاد شده در بازیگران سینمای ایران پس از فیلم “پایان‌نامه” باعث شده است که بازیگران بدون خواندن فیلمنامه و یا حتی صحبت درباره داستان فیلم، تنها با شنیدن نام این کارگردان از حضور در فیلم طفره بروند. این وب‌سایت از بازیگرانی چون بیتا فرهی، ماه‌چهره خلیلی و محمدرضا فروتن به عنوان برخی از بازیگرانی که پیشنهاد این کارگردان را رد کرده‌اند نام برده است. فیلم تازه کلاهداری با نام “12” به تازگی مجوز ساخت گرفته و در صورت یافتن بازیگر قرار است تا از اواخر بهمن‌ماه فیلمبرداری آن آغاز شود. البته کارگردان فیلم در گفتگو با “خبرگزاری سینمای ایران” ضمن تائید خبر مذاکره با بازیگران نام‌برده شده برای بازی در این فیلم، در ارتباط با دلیل عدم یافتن بازیگر برای فیلم تازه‌اش گفته است: “متاسفانه تمامی بازیگران در پروژه های دیگر مشغول کار هستند و هیچکدام زمانی برای بازی در یک فیلم جدید را ندارند.”
حامد کلاهداری و حامد کمیلی کارگردان و بازیگر “پایان‌نامه‌ای” که “ندامت‌نامه”شد
اما این تمام ماجرا نیست. از سوی دیگر هفته گذشته حامد کمیلی، بازیگر اصلی فیلم “پایان‌نامه” نیز میهمان “برنامه سینمایی هفت” بود و در گفت‌وگو با فریدون جیرانی مجری این برنامه، از حضورش “در کارهایی که یا ناشی از یک انتخاب نادرست بوده‌اند و یا در شرایطی قرار گرفتم که مجبور به انتخاب شدم” از مردم عذرخواهی کرد و قول داد که جبران کند.
نکته اینجاست که امثال کلاهداری و کمیلی مهره‌های ضعیفی هستند که برای صعود از پله‌های ترقی در سینمای ایران تن به باج دادن به مسئولان و مهره‌های بزرگ‌تر می‌دهند. جدا از مسئولان سینمایی، سینماگرانی نیز هستند که با همراهی با مسئولان، زمینه ساخت آثاری چون “پایان‌نامه” را فراهم می‌سازند و از نام افراد تازه‌کار و جویای نام برای رسیدن به مقاصدشان استفاده می‌کنند. به هرحال، مسئولان سینمایی خبر از حضور چندین پروژه تازه با مضمونی مشابه فیلم ” پایان‌نامه” در جشنواره فیلم امسال داده‌اند، فیلمهایی که نام برخی از چهره‌های مشهور سینمای ایران در میان عوامل آنها به چشم می‌خورد. بد نیست اگر این سینماگران از ماجرای فیلم “پایان‌نامه” درس بگیرند و کاری نکنند که در آینده مجبور به عذرخواهی و طلب بخشش شوند و “ندامت‌نامه” بسازند. این دولت و مدیریت فعلی سینما می‌گذرند و فراموش می‌شوند، اما آثار سینمایی، بد یا خوب باقی می‌مانند و چند سال بعد ممکن است تنها افسوسی برای این سینماگران به جای بگذارد و دریغ از نگفتن یک “نه” آن زمان که باید می‌گفتند.
خبرهای کوتاه
“جدایی نادر از سیمین” ساخته اصغر فرهادی به موفقیت‌های دیگری دست یافت. این فیلم موفق شد جایزه بهترین فیلم خارجی به انتخاب انجمن منتقدان فیلم رسانه‌ای را از آن خود کند.
با این‌حال بی‌شک مهم‌ترین خبر این هفته موفقیت سینمای ایران در جوایز گلدن گلوب بود. “جدایی نادر از سیمین” ساخته اصغر فرهادی باز هم موفق شد برای اولین بار این جایزه معتبر را برای سینمای ایران به ارمغان آورد. البته به همان اندازه که این جایزه بسیاری از ایرانیان را خوشحال کرد، تعداد اندکی را نیز ناامید و افسرده کرد که در گزارش‌های آینده بیشتر به آن خواهیم پرداخت!
حمید فرخ‌نژاد از بازی در فیلم “محمد” انصراف داد
پیش‌فروش اینترنتی بلیطهای جشنواره فیلم فجر امسال به زودی آغاز می‌شود. تخمین زده می‌شود که قیمت هر سری بلیطهای جشنواره امسال حدود ۵۰ هزار تومان خواهد بود و علاقمندان می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت جشنواره بلیط‌ها را خریداری کرده و با ارائه پرینت ثیت اینترنتی در محل پردیس سینمایی ملت و یا سینما فلسطین، بلیطهای خود را دریافت کنند. همچنین گفته شده برخلاف دوره‌های قبل، امسال در هنگام خرید تماشاگران می‌دانند که بلیط چه فیلمی را خریداری می‌کنند.
حمید فرخ‌نژاد از بازی در فیلم “محمد” ساخته مجید مجیدی انصراف داد. او که قرار بود در این فیلم نقش ابوسفیان را بازی کند، دلیل انصرافش را همزمانی فیلمبرداری این پروژه با فیلمبرداری فیلم “استرداد”، دیگر فیلمی که او در آن بازی می‌کند اعلام کرده است.
خبرهای تولید
تا دو هفته دیگر فیلمبرداری فیلم “کلاه قرمزی و بچه ننه” در تهران به پایان می‌رسد. پیش از این گروه تلاش داشتند تا فیلم را برای رسیدن به جشنواره فیلم فجر امسال آماده کنند اما با راه نیافتن فیلم به بخش مسابقه، باید دید آیا گروه سازنده همچنان مشتاق حضور در بخش جنبی جشنواره هستند؟ میثم مولایی مسئولیت تدوین و حسین ابوالصدق صداگذاری این فیلم را بر عهده دارند و حمید جبلی، ایرج طهماسب، خسرو احمدی و مهدی باطبی برخی از بازیگران این فیلم هستند.
کلاه‌قرمزی به بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم فجر رفت
فیلمبرداری فیلم “محرمانه تهران” به کارگردانی مهدی فیوضی و تهیه‌کنندگی قاسم جعفری در تهران ادامه دارد و گروه امید دارند تا یک هفته دیگر به پایان برسد. این فیلم که با وجود آنکه هنوز فیلمبرداری‌اش به پایان نرسیده در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر پذیرفته شده است، داستان فردی به نام شهاب دستان را به تصویر می‌کشد که برای یافتن فرامرز، دوست دوران کودکی‌اش و کشتن او وارد ایران می‌شود و از سوی مأموران امنیتی به جرم جاسوسی دستگیر می‌شود. علیرضا جلالی‌تبار، الهام جعفرنژاد، حمیدرضا افشار و سحر قریشی برخی از بازیگران این فیلم هستند.
از آخر این هفته فیلمبرداری “ابرهای ارغوانی” به کارگردانی سیامک شایقی در تهران آغاز خواهد شد. تا کنون حضور هانیه توسلی، حسین یاری و رویا تیموریان در این قطعی شده است.
خبرهای اکران
اما در جدول اکران بار دیگر سینمای ایران یک آخر هفته مصادف با روزهای عزاداری و تعطیلی سینماها و بالطبع افت فروش را تجربه کرد. تا آخر هفته گذشته “اسب حیوان نجیبی است” با فروش ۷۰۰ میلیون تومان همچنان صدرنشین جدول فروش بود. “اخلاقتو خوب کن” توانست از مرز فروش نیم میلیارد در تهران بگذرد و فروشی حدود ۵۹۰ میلیون تومان داشته باشد، “در امتداد شهر” با فروشی حدود ۲۴۵ میلیون تومان در تهران همچنان در جایگاه سوم جدول اکران این هفته است. در انتهای جدول نیز به ترتیب فیلمهای “نفرین” با حدود ۳۵ میلیون تومان، “۳۳ روز” با فروشی حدود ۲۲ میلیون تومان و “پایان دوم” با حدود ۵ میلیون تومان فروش در تهران قرار دارند. فیلم “مامان بهروز منو زد” که از هفته گذشته نمایش عمومی خود را آغاز کرده است نیز در نخستین آخر هفته خود توانست حدود ۲۰ میلیون تومان در تهران فروش داشته باشد.
حاشیه هفته: شفاف‌سازی
در جریان ماجرای انحلال خانه سینما بسیاری به اظهار نظر پرداختند. یکی از سینماگرانی که از انحلال خانه سینما بسیار استقبال نمود و بارها در تأئید این اقدام وزارت ارشاد سخن گفت، جهانگیر الماسی بازیگر سینما و عضو هیأت انتخاب و داوری سال پیش جشنواره فیلم فجر بود.
جهانگیر الماسی: باید مشخص شود که نتیجه سفرهای علمی خانه سینما چه بوده؟
الماسی در بخشی از توضیحاتش در ارتباط با دلایل انحلال خانه سینما، با اشاره به سفر تعدادی از سینماگران به آمریکا و دیدار با اعضای آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا گفت: “باید مشخص شود که نتیجه این سفرهای علمی خانه سینما چه بوده؟ شاید اعضای هیأت مدیره پاسخ قانع‌کننده داشته باشند، اما این بحث‌ها باید درست مطرح شود و نه مثل یک حزب سیاسی فقط به فکر منافع خودشان باشند.”
در درستی این سخن و نیاز به روشن شدن مسائلی از این دست، شکی نیست. به هرحال نه تنها سینماگران که مردم نیز باید بدانند حاصل خرج پول‌های دولتی چیست و چه سودی به جامعه و مردم می‌رساند. اما جناب الماسی که اینقدر ریزبین هستند و این‌روزها زیاد از موضع حق‌طلبی و حق‌جویی و عدالت‌خواهی سخن می‌گویند، بد نیست این مرام پسندیده را همه‌جا داشته باشند و به کار ببرند. منظور این نیست که برای مثال از دولت برای خرج‌های کلانش سوال بپرسند، اما دست کم از همین دوستانشان در معاونت سینمایی بپرسند مثلا نتیجه برگزاری جشنواره‌هایی چون جشنواره‌های فیلم عمار و بسیج چه بود؟ نتیجه سفر –به قول فرج‌الله سلحشور- تفریحی مدیران و برخی از سینماگران نزدیک به معاونت سینمایی با هزینه دولت به جشنواره‌هایی چون ونیز و کن و اقامتهای یک هفته یا ده روزی در این شهرهای گرانقیمت به هزینه دولت چه بود؟ اصلا همه اینها به کنار، نتیجه ساختن این آثار فاخر میلیاردی که هیچکدام نتواستند یک دهم هزینه خود را برگردانند چه بود؟
راستش از این دست سؤال‌ها اینقدر هست که اگر جناب الماسی می‌خواست به آنها بپردازد، حالا حالاها نوبت به پرسیدن درباره خانه سینما نمی‌رسید! ولی خوب، به ظاهر شفاف‌سازی فقط در برخی موارد خوب است.
در همین زمینه:
::گزارش‌های مجتبا یوسفی‌پور در رادیو زمانه::