تصور کلی در یونان باستان این بود که ورزشکار یک هنرمند است. اثر او: جسم ورزیده‌اش و جسم او در همان حال می‌بایست توانایی‌های ویژه‌ای را به نمایش بگذارد. این تصور کلی همچنان در دوران ما هم معتبر است. می‌گویند بازی‌های المپیک جشنی‌ست برای صلح جهانی و تفاهم بین ملت‌ها و رقابت عادلانه بین ورزشکاران. اگر نیمی از این شعارها حقیقت داشت، خشنود بودیم. بازی‌های المپیک مدت‌هاست که با دوپینگ و گاوبندی‌های سیاسی و سودجویی و فساد اقتصادی درآمیخته. در این میان سهم ما ایرانی‌ها همچنان نوع پوشش ورزشکاران و حاشیه‌های لباس‌های بی‌قواره‌ای‌ست که برای ورزشکاران ایرانی طراحی کرده‌اند.
اولین بار بازی‌های المپیک کی برگزار شد؟
پیشینه بازی‌های المپیک به یونان باستان می‌رسد. نخستین بار این بازی‌ها در جزیره جزیره پلوپونز در جنوب یونان برگزار شد. در افسانه‌های یونانی داستان المپیک به این شکل بیان اسطوره‌ای پیدا کرده که می‌گویند هرکول برای گرامی‌داشت پدرش زئوس بازی‌های المپیک را بنیان نهاده بود. اما تاریخدانان دریافته‌اند که نخستین بار در سال ۷۷۶ پیش از میلاد مسیح این بازی‌ها برگزار شدند.
بازی‌های المپیک در سرآغازش برای بزرگداشت خدایان یونانی برگزار می‌شد و فقط هم محدود بود به دومیدانی. ورزشکاران می‌بایست در مسابقه دو به طول یک دور استادیوم با هم رقابت کنند و هر دور استادیوم برابر بود با ۱۹۲/۲۸ متر. به تدریجی مشت‌زنی و کشتی، پرتاب نیزه و پرش و سوارکاری هم به این بازی‌ها اضافه شد.
آیا هر کسی می‌توانست در المپیک شرکت کند؟
نه. بازی‌های المپیک هم مانند بسیاری از رویدادهای کلان جهانی از آغاز با تبعیض درآمیخته بود. در یونان باستان فقط ورزشکاران یونانی اجازه داشتند در این رقابت‌ها شرکت کنند. بعدها یونانیان این قانون را اصلاح کردند و ملت‌های دیگر را هم به این شرط که تبعه یونان باشند در این بازی‌ها شرکت دادند. تبهکاران و اشخاصی که پدر آنان مشخص نبود از شرکت در این بازی‌ها محروم می‌شدند. بازی‌ها هم شش روز ادامه داشت و بعد از پایان بازی‌ها جشن و مراسم قربانی برای خدایان برگزار می‌شد.
فساد و سودجویی از کی جای رقابت سالم را گرفت؟
از وقتی که بازی‌های المپیک از حالت آیینی درآمد و سویه ورزشی آن برجسته‌تر شد. کسانی که از قدرت جسمانی کافی برخوردار نبودند اجازه شرکت در بازی‌ها را پیدا نمی‌کردند. به تدریج فقط ورزشکاران حرفه‌ای در المپیک باستانی شرکت می‌کردند. معمولاً کسانی که در خانواده‌های مرفه پرورش پیدا کرده بودند، می‌توانستند خودشان را وقف ورزش و بدنسازی کنند.
اگر ورزشکاری برنده می‌شد، از پرداخت مالیاف معاف می‌شد و دولت هم تا پایان زندگی او ماهانه‌ای به او پرداخت می‌کرد.
موفقیت در بازی‌های المپیک شهرت زیادی را هم نصیب ورزشکار می‌کرد. اینها همه زمینه ساز تقلب و فساد بود.
نرون، امپراطور روم در سال ۶۷ بعد از میلاد در شش رشته در بازی‌های المپیک شرکت کرد و او که به برگزارکنندگان رشوه کلانی پرداخته بود، در هر شش رشته برنده اعلام شد.
در اثر این سوءاستفاده‌ها بازی‌های المپیک اعتبارش را به تدریج از دست داد و به زودی فراموش شد. رواج مسیحیت هم در فترت بازی‌های المپیک مؤثر بود.
بازی‌های المپیک در عصر حاضر کی آغاز شد؟
۱۵۰۰ سال بعد در ژوئن ۱۸۹۴. پی‌یر بارون دوکوبرتن یک دانشجوی فرانسوی در مدارس خصوصی بریتانیا با ورزش و روحیه ورزشکاری آشنا شد و به این فکر افتاد که بازی‌های المپیک را احیا کند. شعار او این بود: جشنی برای بشریت. از همان آغاز آرمان‌های دوکوبرتن با واقعیت‌ها سازگار نبود. در کمیته المپیک نظامیان حضور داشتند، زنان از شرکت در بازی‌ها محروم ماندند و عقاید استعماری بر بازی‌ها سایه انداخته بود. نام کوبرتین به عنوان یک انسان آرامانگرا و انساندوست در تاریخ ثبت شده، او اما فرزند زمانه‌اش بود و از استعمار دفاع می‌کرد.
کاوش‌های ارنست کورتیوس، باستان شناس آلمانی در تپه المپیا در یونان در شکل‌گیری اندیشه احیای بازی‌های المپیک بی‌تأثیر نبود.
نخستین دور بازی‌های المپیک در سال ۱۸۹۶ در آتن برگزار شد.
نشان المپیک را چه کسی ابداع کرد؟
پی‌یر بارون دوکوبرتن از همان آغاز تلاش می‌کرد ورزش را از سیاست جدا کند. او با خصلت آیینی بازی‌های المپیک در یونان باستان آشنا بود و تلاش کرد این ویژگی را هم در احیای این بازی‌ها در نظر بگیرد. نشان المپیک یک نماد است: پنج حلقه به نشانه پنج قاره که با هم مثل حلقه‌های یک زنجیر در پیوند قرار دارند.
آیا بازی‌های المپیک غیر سیاسی‌ست؟
در ظاهر چنین است، اما عملاً سیاست نقش مهمی را در این رقابت‌ها ایفا می‌کند. برای مثال در سال ۱۹۳۶ بازی‌های المپیک در برلین برگزار شد. نازی‌ها در آلمان از این بازی‌ها برای تبلیغ اندیشه‌های نژادپرستانه‌شان سوءاستفاده کردند.
در بازی‌های المپیک ۱۹۸۰ در مسکو و ۱۹۸۴ در لوس‌آنجلس هم جنگ سرد بین دو قدرت جهانی نقش مهمی ایفا کرد. ایران هر دو این بازی‌ها را تحریم کرد. المپیک ۱۹۸۰ مسکو به این دلیل که اتحاد جماهیر شوروی، افغانستان را که یک کشور اسلامی‌‌ست اشغال کرده بود و المپیک ۱۹۸۴ هم به این دلیل که آیت‌الله خمینی اعتقاد داشت آمریکا «شیطان بزرگ» است. یک نسل از ورزشکاران ایرانی از شرکت در این رویداد جهانی محروم ماندند.
نخستین بار در چه سالی ایران در بازی‌های المپیک شرکت کرد؟
۱۹۰۰ در پاریس. از آن زمان تا آخرین حضور ایران در سال ۲۰۱۲ در لندن ورزشکاران ایرانی در مجموع ۶۰ مدال به دست آورده‌اند.
جعفر سلماسی در المپیک ۱۹۴۸ لندن در دسته ۶۰ کیلو وزنه‌برداری برنز گرفت. امامعلی حبیبی اولین برنده مدال طلای ایران در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در کشتی آزاد بود. غلامرضا تختی هم در همان سال مدال طلا گرفت.
مهم‌ترین چالش ایران در بازی‌های المپیک چیست؟
پوشش ورزشکاران. طراحی به نام مهناز آرمین لباس‌های ورزشکاران ایرانی در المپیک ریو را طراحی کرده است. نام این لباس‌های بدقواره: «خورشید صلح المپیک ۲۰۱۶»، آن هم برای «پاسداشت بانوان ورزشکار ایرانی و حضورشان در مسابقات المپیک». لباس‌هایی به قواره مانتوهای اسلامی با گل‌های شاه عباسی که می‌بایست نمادی از خورشید باشد که با ترکیب رنگ‌های آبی آسمانی، سرمه‌ای و نارنجی، پیام صلح و دوستی را به ملل مختلف منتقل کند.
در عمل اما فقط بیزاری و انتقاد گسترده ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی را در پی داشت.
مسئولان کمیته ملی المپیک به فکر افتادند و لباس تازه‌ای برای ورزشکاران ایرانی طراحی شد. این لباس:
