آموزش جنسی به کودکان: لک‌لک‌ها را فراموش کنید

به دختر و پسر ۵ ساله‌‌تان که می‌پرسد بچه از کجا آمده چه جوابی داده‌اید؟ آیا گفته‌اید که بچه‌ها را لک لک‌ها به بام خانه‌ها می‌آورند و از سوراخ دودکش می‌اندازند پایین؟ آیا گفته‌اید که خدا بچه را می‌دهد؟ گفته‌اید که او را از مغازه بچه‌فروشی خریده‌اید؟

چند سال قبل با چند نفر از دوستانم درباره آموزش مسایل جنسی به بچه‌ها حرف می‌زدیم. یکی از دوستانم گفت که لزومی ندارد چشم و گوش بچه‌ها را مثلا در چهارسالگی باز کنیم و چیزهایی بهشان بگوییم که دغدغه‌شان نیست. او معتقد بود که بچه‌ها اصلا به مسایل جنسی فکر نمی‌کنند.

من به کودکی خودم فکر کردم. وقتی چهار پنج ساله بودم، فهمیده بودم چیزهای دیگری هم در دنیا هست که از بچه‌ها پنهانش می‌کنند. حتی در خیابان کسی سعی کرده بود مرا آزار جنسی بدهد. کدام بچه‌ای است که متوجه تفاوت‌های جسمی خودش با جنس مخالف نشود، یا فرایند به وجود آمدن یک انسان دیگر و خواهر و برادر دار شدن برایش جالب و سوال برانگیز نباشد؟

من از ایران آمده‌ام اما در سوئد زندگی می‌کنم. خیلی زود فهمیدم که نحوه برخورد جامعه سوئد با آموزش مسایل جنسی به بچه‌ها با فرهنگ ما بسیار متفاوت است. دخترم در مهدکودک فهمید که اندام جنسی پسرها با اندام جنسی او فرق دارد. اسم اندام جنسی را یاد گرفت و به فیلم کوتاهی که شبکه تلویزیون کودکان سوئر برای آموزش اندام‌های جنسی به کودکان ساخته بود علاقه‌مند شد. در مهدکودک با آنها درباره حفظ حریم خصوصی بدن هم آموزش دادند. او از من سوال‌های تازه‌ای درباره اینکه بچه‌ها از کجا می‌آیند می‌پرسد. برایش جنبه جنسی اهمیت زیادی ندارد اما کنجکاو است که بداند بچه، چطور به کیسه‌ای که داخل بدن مادر است منتقل می‌شود.

برای من به عنوان یک مادر فارسی زبان، پیدا کردن کلمات و عباراتی که موضوع را ساده برای او توضیح بدهد آسان نیست. ما عبارات مناسبی برای نامیدن اندام‌های جنسی نداریم. البته من از آموزش این مسایل شرمی ندارم، اما همیشه فکر کرده‌ام که پدر و مادرهای ایرانی که اغلب شرمی عرفی و گاه مذهبی را با خود حمل می‌کنند، چه منبعی در اختیار دارند که به آنها کمک کند تا این مرحله را ساده‌تر بگذارنند؟

کتاب «لک لکی در کار نیست»، نوشته روبی هریس و به تصویر گری میشل امبرلی به فارسی ترجمه شده که برای کودکان ۴ تا ۷ ساله، مسایل جنسی را به زبان ساده و همراه با تصویر توضیح می‌دهد؛ با این حال مترجم این کتاب هم در به کار بردن واژه مناسب برای اعضای جنسی زن و مرد در تردید است و نتوانسته معادل فارسی آنها را به کار ببرد و معادل‌های عیرفارسی را به کار برده.

مترجم کتاب حسام حسن زاده و ناشر آن انتشارات رهایی است که قرار است یک کتاب دیگر هم برای کودکان بزرگ‌تر ۷ تا ۱۱ سال  منتشر کنتد. ناشر این کتاب را به رایگان در اختیار مخاطبانش قرار داده است.

۲۴ ساعت گذشته از زمانی که ناشر این کتاب را برای دانلود رایگان در اختیار مخاطبان گذاشته، بیش از ۱۰ هزار بار دانلود شده که نشان می‌دهد جامعه ایران چقدر نیازمند متن‌های مناسب آموزشی است. البته قبل از این هم بعضی از کتاب‌های آموزشی به فارسی ترجمه شده بودند و روی اینترنت قرار گرفته بودند اما بیشتر آنها شکل کتاب نداشتند و تنها تصویر آنها قابل دیدن یا پرینت گرفتن بود.

با وجود استقبال از این کتاب، هنوز هم خیلی از پدر و مادرها نمی‌دانند چطور باید آموزش را شروع کنند. ناشر توضیح داده که با توجه به زمان سه‌ساله موجود میان سطح اول و سطح دوم، اینکه چطور از جلد نخست این کتاب بهره ببرید بستگی به تشخیص خودتان و شرایط محیطی و اجتماعی‌تان دارد.

می‌توانید مباحث را طوری تقسیم کنید که از ۴ تا ۷ سالگی آن را به کودک‌تان بیاموزید، یا اینکه آموزش را از ۵ سالگی شروع کنید، یا هر شیوه دیگری که به نظرتان مناسب‌تر است.

برای دانلود کتاب می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.