مطالعات بسیاری نشان می‌دهند که شکاف عمیقی میان دستمزد زنان و مردان وجود دارد. اما در کدام شغل‌ها شکاف دستمزد زنان و مردان در بالاترین حد قرار دارد؟
این پرسشی است که وب‌سایت مشاغل و دستمزدهای «گلس دور» تلاش کرده که در یک پژوهش تازه به آن پاسخ بدهد. این پژوهش ابتدا با توزیع ۵۰۰ هزار پرسش‌نامه میان افراد شاغل در مورد وضعیت شغل و درآمدشان آغاز شد. یافته‌های این پژوهش بسیار شبیه یافته‌های مطالعه دیگری است که نشان داده‌اند ۷۶ درصد زنان دستمزد عادلانه نمی‌گیرند.
اما در این وب سایت با توجه به تفاوت‌هایی مثل سن، میزان تحصیلات، سابقه کاری، عنوان شغلی و موقعیت فقط ۵.۶ درصد شکاف عمیق بین زنان و مردان وجود دارد. اما این یافته نمی‌تواند توضیح بدهد که تفاوت‌هایی مثل تعصبات فردی کارفرمایان و نحوه مذاکره با زنان و مردان و یا تفاوت‌های دیگر چه تاثیری در ایجاد شکاف جنسیتی در مشاغل دارد.
اندرو چمبرلین، اقتصاد دادن ارشد گلس دور می‌گوید: «حتی اگر به نظر برخی ۵ درصد فاصله کم باشد اما من را شگفت زده کرده است. شش ماه قبل از شروع این پژوهش، فکر نمی‌کردم در عنوان‌های شغلی و کمپانی‌ها نیز شکاف جنسیتی وجود داشته باشد و در این جا یک خطر وجود دارد؛ اینکه بسیاری گمان کنند ۵ درصد شکاف آنقدر کوچک است که نمی‌تواند مساله مهمی باشد. اما این واقعا مهم است و یک تغییر جدی در طول زندگی ایجاد می‌کند.»
اما یافته‌های گلس دور در همه مشاغل شکاف ۵ درصدی را نشان نمی‌دهد. در برخی از مشاغل این شکاف بسیار بیشتر از ۵ درصد است؛ برنامه‌نویسی کامپیوتری، سرآشپزی و دندان پزشکی این شکاف ۲۸ درصد است. در شغل‌هایی مثل مدیریت سطح بالا، این فاصله ۲۷ درصد است و در مشاغلی مانند تکنسین پزشکی و خرده فروشی شکاف جنسیتی تا بیش از سه برابر نیز وجود دارد.
البته در تجریه و تحلیل داده‌ها باید به برخی نکته‌ها نیز توجه کرد. اینکه این آمارها اینترنتی هستند و اطلاعات وارد شده در این نظر سنجی از سوی کسانی است که به اینترنت دسترسی دارند و با این وب سایت آشنایی دارند؛ بنابراین به طور کلی نمی‌توان آن را منبع کاملی درباره همه مشاغل دانست.
علاوه بر این برخی از نمونه‌های مورد بررسی در این پژوهش بسیار کوچک و محدود بودند. مثلا در نظر سنجی مربوط به برنامه‌نویسی کامپیوتری، تنها ۱۳۵نفر شرکت کرده بودند یا فقط ۶۱ نفر درباره شرایط شغل دندان پزشکی اظهار نظر کرده‌اند. در رشته‌های دیگری مثل طراحی کامپیوتری، تعداد شرکت کنندگان بیشتر بوده و بیش از هزار نفر میزان درآمد خود را گزارش داده‌اند.
چمبرلن به این نکته اشاره کرده است که یکی از دلایل شکاف زیاد درآمدی در مشاغلی مثل برنامه‌نویسی کامپیوتری این است که این رشته یکی از رشته‌های قدیمی است و مردانه باقی مانده است: «اگر برخی از مشاغل را هنوز مردانه می‌بینید به این دلیل است که نقش‌های مدیریتی را مردان به عهده گرفته‌اند و تصمیم‌های مهم مالی و پرداختی را مردان می‌گیرند.»
تنوع گسترده در یک شغل نیز در ایجاد شکاف جنسیتی نقش دارد. مثلا در پزشکی، شکاف جنسیتی ۱۸درصد است اما این نسبت برای همه رشته‌های پزشکی به طور یکسان دیده نمی‌شود. مثلا میزان دستمزد پزشکان اطفال کمتر است و پزشکان ارتوپدی به طور کلی درآمد بیشتر دارند و این شکاف در این رشته تخصصی بیشتر است.
پژوهش‌های گلس دور اما تنها به شکاف‌های عمیق پرداخته و تصویری از اختلافات کلی را نمایان می‌کند؛ اما هنوز اطلاعات درباره اختلاف بین سطح دستمزدها در سطوح جزئی‌تر، مبهم باقی مانده است. طبق تحلیل گلس دور، این اختلاف حتی تا بالاترین دستمزدها در مدیران سطح بالا و پزشکان نیز وجود دارد. این نکته نشان می‌دهد که خیلی از مشاغل سطح بالا تحت سلطه مردان هستند و زنان در سطح پایین‌تر شغلی قرار دارند.
از سوی دیگران تحقیقات نشان می‌دهند که زمانی که زنان وارد مشاغل سطح بالا میشوند، دستمزد این شغل‌ها کاهش پیدا می‌کند. داده‌های نیویورک تایمز در یک پژوهش که بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰ انجام شده، نشان می‌دهد که وقتی شغلی مردانه توصیف می‌شود، اگر زنان برای آن شغل استخدام شوند دستمزد این شغل‌ها به طور خودکار کم می‌شود. با در نظر گرفتن عواملی مثل تجربه، آموزش و محل کار، این کاهش انحراف زیادی را نشان می‌دهد.
مطالعه «گلس دور» تعداد کمی از مشاغل را یافته است که در آن زنان از مردان بیشتر حقوق می‌گیرند. این مشاغل کارهایی مانند مددکاری، بازاریابی، دستیاری امور تحقیقاتی و مدیریت خرید هستند. حتی در مورد مشاغلی که به نظر می‌آید برابری جنسیتی در آن‌ها وجود دارد، این برابری مطلق نیست و زنان دو دهم درصد کمتر از مردان حقوق می‌گیرند.
البته اختلاف درآمد جنسیتی امروزه به شکل گسترده‌ای نظر همه را به خود جلب می‌کند و زیر ذره‌بین است. در ایالات متحده امریکا و در ایالت کالیفرنیا، صاحب‌کارها باید ثابت کنند که در کار برابری را رعایت می‌کنند. اوباما نیز در نظر دارد قانونی را اجرا کند که بر اساس آن، کمپانی‌ها مجبور باشند فهرست پرداخت‌ها را بر اساس قومیت، جنسیت و نژاد گزارش کنند. با چنین اقداماتی، می‌توان گفت که حتی اشتیاق تمرین برابری در میان صاحب‌کارها نیز ایجاد شده است.
داون لیون، معاون رئیس جمهور امریکا در امور شرکت‌ها می‌گوید: «از زمانی که در سایت گلس دور چنین گزینه‌ای ایجاد شده، بسیاری از صاحب‌کارها خود را متعهد به پرداخت‌های عادلانه کرده‌اند. او می‌گوید در آینده صاحب‌کاران بیشتری را خواهیم دید که از این فرصت استفاده می‌کنند تا جایگاه متمایزی در بازار به دست بیاورند. اما این به معنای آن نیست که برای چنین کاری نیاز به تلاش بیشتر وجود ندارد.»
منبع: واشنگتن تایمز
خود زنان در به عنوان مثال برنامه نویسی کامپیوتر کم رنگ ظاهر میشوند و حوصله کلنجار رفتن با هزار و یک مشکلی که حین کد نویسی پیش میاد ندارن. یا مثلا در دندان پزشکی بسیاری از زنان دندان پزشک دندان عقل را نمیکشن و شما را ارجاع میدن به دندان پزشکان مرد. کار و تجارت هم زن و مرد نمی شناسد هر کی کارش خوب باشه و بهتر انجام بده پول بیشتری میگره. هیچ عیبی هم بر زنان وارد نیست. اما اینکه بهتر حمایت بیشتری از زنان صورت بگیره من موافقم
بهنام / 27 March 2016