آیا تاریخ انقضای دولت روحانی به سر آمده است؟

«گزارشی که برادران ما در دولت به من دادند، نشان می‌دهد که کارهای وسیعی کرده‌اند؛ منتها این کارها کارهای مقدماتی است؛ کارهایی است در زمینه‌ بخشنامه‌ها و دستورها به دستگاه‌های مختلف؛ اینها کارهای مقدماتی است؛ اما آنچه که لازم است ادامه پیدا کند، عبارت است از اقدام کردن و عمل کردن.»

این عصارۀ نظر آیت‌الله خامنه‌ای در پیام نوروزی سال ۹۵ درباره کارنامه سیاسی و اقتصادی دولت روحانی است.

خامنه‌ای نوروز سال گذشته نیز بر خلاف سنت‌اش که در پیام‌های نوروزی از کارنامه دولت‌ها مفصلا سخن می‌گوید، درباره دولت روحانی فقط گفت:

«مدیریت جهادی هم در برخی از بخش‌ها… آشکار بود. در آن بخش‌هایی که مدیریّت جهادی را انسان مشاهده کرد، پیشرفت‌ها را هم در آنجا مشاهده کردیم.» (توجه شود که راه‌کار موسوم به «مدیریت جهادی» نیز ابداع خود آیت‌الله خامنه‌ای است) و نوروز قبل از آن، یعنی سال نخست دولت روحانی گفت: «در باب حماسه‌ اقتصادی کاری که باید انجام بگیرد و توقع بود که اتفاق بیفتد، اتفاق نیفتاد. تلاش‌هایی انجام گرفت که مورد سپاس است، ولی کار بزرگی که باید در زمینه‌ حماسه‌ اقتصادی انجام بگیرد، همچنان در پیش روی ما است.»

آیت‌الله خامنه‌ای در این پیام‌ها (نوروزی یا غیرنوروزی) با گوشه و کنایه، رضایت و عدم رضایت خود را از دولت‌ها و افراد ابراز می‌دارد؛ اما پیام‌های نوروزی او درباره همه دولت‌ها مانند پیام امسال نبوده. او در سال نخست ریاست جمهوری احمدی‌نژاد در پیام نوروزی ۱۳۸۵ به نیکی تمام از دولت یاد کرد و گفت:

«تشکیل یافتن یک دولت برخاسته‌ از مردم و متعهد به خدمت‌رسانی… از موفقیت‌های بزرگ ملت ما در سال ۸۴ بود… امروز دولتی مصمم و خدمتگذار در وسط میدان، با مردمی آماده به کار… در این سرزمین حضور دارند و این نوید بزرگی برای آینده‌ی کشور و ملت ماست.»

رهبر جمهوری اسلامی نه در این پیام که در همه پیام‌های نوروزی خود در دوره احمدی‌نژاد (به جز سال آخر که احمدی‌نژاد راه تمرد در پیش گرفت) او را ستود، کاری که تاکنون از دولت روحانی دریغ کرده است. نگاه به پیام‌ها به خوبی این واقعیت را نشان می‌دهد:

• نوروز ۱۳۸۶

«در عرصه‌ داخلی تلاش‌های متراکم برای پیشرفت کشور، در همه جا دیده شد؛ تصمیم‌های بجا و خوب از سوی مسئولان…. در عرصه‌ بین‌المللی و سیاسی جهانی هم پیشرفت‌های نظام جمهوری اسلامی ایران پیشرفتهای چشمگیری بود. ملت ما و کشور ما به برکت نظام جمهوری اسلامی در دنیا سرافراز شد؛ ابهت ملی ما و نگاه مهربانانه‌ مردم ما نسبت به ملت‌های جهان و ملت‌های مسلمان در همه‌ حوادث آشکار شد؛ عزم راسخ ملی ما در زمینه‌های علمی، در تحرک اقتصادی برای دیگران تا حدود بسیاری روشن شد. ما در مسائل داخلی و مسائل خارجی بحمداللَّه پیشرفت‌های زیادی داشتیم.» (منبع)

• نوروز ۱۳۸۷

«در طول سال ۸۶ کارهای با ارزشی از سوی مسئولین کشور… انجام گرفت و ملت ایران را در میدان‌های مختلف و عرصه‌های مختلف به پیش برد؛ پیشرفت‌های علمی، پیشرفت‌های عمرانی و کارهای سازندگی مهمی که در بخش آبادانی کشور انجام گرفت، همه‌ اینها… برای ملت ایران بسیار پرسود و ان‌شاءالله مایه‌ پیشرفت و شکوفایی شد…. و اما امسال، سالی است که… اولا مجلس تازه نفسی به میدان کار و تلاش قدم می‌گذارد و ثانیا دولت خدمتگذار و پُر تلاش و خستگی‌ناپذیری بر سر کار است.» (منبع)

• نوروز ۱۳۸۸

«سال ۸۷ با خبرهای خوش هسته‌ای آغاز شد و ملت ایران آگاه شدند که جوانان آنها، دانشمندان متبحر و کوشای آنها توانستند علی‌رغم تحریم‌های جهانی، پیشرفت خودشان را در مسائل هسته‌ای کشور به اثبات برسانند و توانائی ملت ایران را در یک چنین مسئله‌ مهمی به همه‌ جهانیان ثابت کنند…. در زمینه‌ مسائل علمی، کارهای بزرگ دیگری هم انجام گرفته است که شمارش آنها وقت طولانی و مفصلی را خواهد گرفت…. حقیقتاً شگفت‌آور است…. در زمینه‌ مسائل اقتصادی هم من باید به ملت عزیزمان عرض کنم که علی‌رغم موج عظیم و طوفان خانه‌براندازِ رکود اقتصادی و بحران اقتصادی در عالم، و علی‌رغم تحریم‌هائی که علیه ایران به خاطر مسئله‌ انرژی هسته‌ای و دیگر مسائل انجام گرفت، مسئولان کشور توانسته‌اند بر این موج فائق بیایند و تا حدود زیادی تبعات و آثار منفی این موج را در کشور کنترل کنند و نگذارند که ملت ما در این موج عظیمی که خیلی از کشورها را دچار مشکلات بسیار زیادی کرد، بغلتد و ملت سر پای خود بایستد.» (منبع)

• نوروز ۱۳۸۹

«در سال ۸۸ ملت خوش درخشید؛ مسئولین هم تلاش‌های ارزنده و بزرگی را انجام دادند. این تلاش‌ها در حد خود، تلاش‌های باارزشی است؛ موجب تقدیر است. بر همه‌ ناظران منصف فرض است که از این تلاش‌ها، از این زحمات و کار و کوششی که برای عمران و آبادانی و پیشرفت کشور در عرصه‌های مختلف انجام گرفت، قدردانی کنند. در عرصه‌ علمی، در عرصه‌ صنعتی، در فعالیت‌های اجتماعی، در سیاست خارجی، در بخش‌های مختلف، مسئولین کشور کارهای بزرگی را انجام داده‌اند.» (منبع)

• نوروز ۱۳۹۰

 « در سال ۸۹ توانستيم كارهاي بزرگي را انجام دهيم. ما سال ۸۹ را به‎ نام سال همت مضاعف و كار مضاعف نامگذاري كرديم، خوشبختانه در سرتاسر سال، اين شعار تحقق عملي پيدا كرد. مي‎توانم ادعا كنم كه يكي از شعارهايی كه در طول اين سال‌ا بيشترين بهره را از توجه مردم و مسئولان و عمل آنها و انطباق وضعيت كشور با خود دارا بود و برد، همين شعار… بود. ما در زمينه‌های اقتصادی، در زمينه‌های سياسی، در زمينه حضور عظيم و پرشكوه مردم در عرصه‌های مختلف سياسی و انقلابی، در عرصه علم و فناوري و در عرصه سياست خارجی، در بخش‌های مختلف، خوشبختانه كارهای بزرگی را شاهد بوديم كه هم مسئولين كشور… به ‏خصوص قوه مجريه در اين دورانِ يك‎ساله كارهای بزرگي را انجام دادند كه از جمله آنها همين مسئله حساس و بزرگ هدفمندی يارانه‌ها‌ست…. پيشرفت كشور در عرصه‌های مختلف بحمدالله خيلی خوب بوده است. اين حركت شتاب‌آلود و همراه با جديت و همت، ان‌شاءالله بايستی ادامه پيدا كند.» (منبع)

• نوروز ۱۳۹۱

 «سال ۹۰، سال فعالیت‌های بزرگ علمی بود؛ که من ان‌شاءاللَّه در فرصت سخنرانی، برخی از پیشرفت‌های علمی و اقتصادی و تلاش‌های گوناگون را برای ملت عزیزمان شرح خواهم داد.» (منبع)

• نوروز ۱۳۹۲

پیام آیت‌الله خامنه‌ای در این سال، به یکباره دگرگون شد و او یا کنایه، دولت احمدی‌نژاد را متهم به کوتاهی‌ و سهل‌انگاری‌ کرد. این درست زمانی بود که رفته رفته اختلافات میان آیت‌الله خامنه‌ای و احمدی‌نژاد بالا گرفت و روز به روز عمیق‌تر و گسترده‌تر شد. گروه احمدی‌نژاد مدتی بود که لقب «گروه انحرافی» را نیز از آن خود کرده بودند:

«در زمینه‌ اقتصاد البته بر مردم فشار وارد آمد، مشکلاتی ایجاد شد؛ به‌خصوص که اشکالاتی هم در داخل وجود داشت. برخی از کوتاهی‌ها و سهل‌انگاری‌ها انجام گرفت که به نقشه‌های دشمن کمک کرد، لیکن درمجموع، حرکت مجموعه‌ نظام و مجموعه‌ مردم، یک حرکت رو به جلو بوده است و ان‌شاءالله آثار و نتائج این ورزیدگی را در آینده خواهیم دید.» (منبع)

تاریخ انقضای دولت روحانی

ناچیز انگاشته شدن فعالیت‌های دولت فعلی در پیام نوروزی آیت‌الله خامنه‌ای در حالی صورت می‌گیرد که حسن روحانی در پیام نوروزی خود، مدعی موفقیت‌های بزرگی برای دولت شد. آیت‌الله خامنه‌ای ماه گذشته نیز در دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان، مذاکرات، رایزنی‌ها و امضای قراردادها و تفاهم‌نامه‌های دولت با دولت‌ها و شرکت‌ها خارجی را تلویحا، تنها نقشی بر کاغذ شمرده و گفته بود: «این را هم من باز به یکی دیگر از این آقایان رؤسایی که همین چندی پیش اینجا آمده بودند – آقای دکتر روحانی هم حضور داشتند- گفتم که باید[نتیجه کارهای شما] روی زمین معلوم باشد؛ روی کاغذ فایده‌ای ندارد که بنشینید مذاکره کنید، تفاهم کنید سر یک چیزهایی که بعد هم تحقّق پیدا نکند.»

حتی به نظر می‌رسد که آیت‌الله خامنه در بخشی از پیام امسال خود سعی کرده است مردم را در مقابل دولت قرار دهد. او از کاستی‌های اقتصادی مردم به گونه‌ای سخن گفته که گویا دولت روحانی در ایجاد آن‌ها مقصر است و در رفع آن‌ها کوتاهی می‌کند: «‌آن چیزی که مهم است و اصل است، مسئله‌ تولید داخلی است؛ مسئله‌ ایجاد اشتغال و رفع بیکاری است؛ مسئله‌ تحرک و رونق اقتصادی و مقابله‌ با رکود است؛ اینها مسائل مبتلابه مردم است؛ اینها چیزهائی است که مردم آنها را حس می‌کنند و مطالبه می‌کنند؛ و… این مطالبات مردم و این خواسته‌های مردم بجا و به‌مورد است…. آنچه که لازم است ادامه پیدا کند، عبارت است از اقدام کردن و عمل کردن و… محصول کار را به مردم نشان دادن.»

این قرائن و قرائنی دیگر از جمله سنگ‌اندازی‌های پیوسته آیت‌الله خامنه‌ای در برابر برخی وعده‌های انتخاباتی روحانی (مانند رفع حصر) و برنامه‌های دولت (مانند برجام۲) این نظریه را تقویت می‌کند که پس از رفع نسبی تحریم‌ها، تاریخ انقضای دولت روحانی برای آیت‌الله خامنه‌ای به سر آمده و او از طریق ناکارآمد ساختن دولت روحانی، سعی دارد برای دور بعد انتخابات ریاست جمهوری، روحانی را در پای صندوق‌های رای به سختی بیندازد.

هرچند برای گمانه‌زنی درباره انتخابات ریاست جمهوری، هنوز بسیار زود است؛ اما موفقیت تاکتیک «رای سلبی» مردم در انتخابات اخیر، فی‌الجمله این نکته را تذکر می‌دهد که در این میان، دست روحانی هم خالی نیست. نباید فراموش کرد که او هم از جمله کسانی بود که با رای سلبی مردم به مجلس خبرگان راه یافت. در ماجرای انتخاب او به عنوان ریاست جمهوری در سال ۹۲ نیز رأی سلبی بی‌اثر نبود و این همان چیزی است که آیت‌الله خامنه‌ای را هم در انتخابات ریاست جمهوری آینده برای حذف روحانی با دشواری روبرو خواهد ساخت.

در همین زمینه ———————————————————————————————

• آقای حسن روحانی برو به آقای خامنه‌ای بگو

• خامنه‌ای و اراده جلوگیری از تحقق برجام دو

• خامنه‌ای و انتخاب روحانی، ضرر از سود