دانیل گلمن، روانشناس و نویسنده با دو کتاب «هوش عاطفی» و «هوش اجتماعی» به شهرت رسید. او در کتاب سومی به نام «هوش محیط‌زیستی» خواهان تغییر عادت‌های مصرف شهروندان است برای صیانت از محیط زیست. این کتاب به تازگی به شکل کتاب گویا در ایران منتشر شده است.
«هوش محیط زیستی» نوشته دانیل گلمن با ترجمه حمید‌رضا بلوچ و کورش اکبری و با گویندگی شهره روحی را انتشارات «پندار تابان» به شکل یک کتاب گویا در زمان ۱۰ ساعت و ۱۴ دقیقه منتشر کرده است: فرصتی نیکو برای همه آن‌ها که مایل‌اند وقت‌شان را در ترافیک و یا در راه به شکل خلاقانه‌ای بگذرانند.
مسئولیت شهروندان: آگاهی
«هوش محیط زیستی» نوشته دانیل گلمن سخت معاصر ایران امروز است. از یک سو شهروندان به مصرف هرچه بیشتر گرایش پیدا کرده‌اند، از سوی دیگر پیامدهای بحران‌های زیست‌محیطی هر دم محسوس‌تر می‌شود.
گلمن در «هوش محیط زیستی» این نظریه را در میان می‌آورد که فقط شرکت‌های چند ملیتی و صنایع بزرگ مسئول تخریب محیط زیست نیستند. شهروندان هم مسئولیتی دارند: مصرف آگاهانه.
گلمن اعتقاد دارد که بسیاری از کالاهایی که امروزه مصرف می‌کنیم با روش‌هایی به جای مانده از صنایع شیمی در قرن پیش تولید می‌شوند. او می‌گوید با تغییر رفتار و ذائقه مصرف می‌توان تولیدکنندگان را وادار کرد که روش‌های امروزی‌تری را به کار گیرند و به این ترتیب دامنه تخریب محیط زیست را محدود کرد. برای این‌کار اما به «هوش محیط زیستی» نیاز داریم. اما «هوش محیط زیستی» چیست؟
مترجمان کتاب توضیح میدهند:
«هوش زیست‌محیطی نشان میدهد که پدیده آشکار‌سازی بنیادین – یعنی دسترسی به اطلاعات کامل راجع به همه جنبه‌های فرایند تولید یک محصول – می‌تواند موجب قدرت گرفتن مصرف‌کنندگان و خریداران شود و سرنوشت تجارت و داد و ستد را تعیین کند. شرکت‌ها و کارخانجات دیگر قادر نیستند، شهرت و اعتبار خود را کنترل کنند و برای نخستین‌بار آنچه عملا انجام میدهند، مهم‌تر از آن چیزی خواهد بود که می‌گویند و تبلیغ می‌کنند.»
به یک معنا: گلمن اعتقاد دارد که اگر درک ما از محیط زیست افزایش پیدا کند، آنگاه عادت‌های مصرف هم لاجرم تغییر می‌کند، و طبعاً تقاضا برای کالاهای زیانبار کاهش پیدا می‌کند. فقط در این صورت است که به باور نویسنده تولیدکنندگان ناگزیر می‌شوند، اجناسی را عرضه کنند که برای محیط زیست خطر کم‌تری دارد.
در فرازی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم:
«اکثر ما به‌عنوان مصرف‌کننده دلمان می‌خواهد در موقع خرید انتخاب صحیحی داشته باشیم. اما آیا عملکرد صحیح یک نفر می‌تواند [در بهبود محیط زیست] تاثیر‌گذار باشد؟ و از آن مهم‌تر، انتخاب صحیح چیست؟ دانیل گلمن در این کتاب تکان‌دهنده همه چیز را راجع به‌آنچه می‌خریم بیان می‌دارد و دلایل این‌که چرا باید در شیوه خرید خود تجدید‌نظر کنیم را ارائه میدهد و در همین رابطه به بحث در مورد محیط‌زیست، مواد و ترکیبات زیان‌بخش، کار کودکان و غیره می‌پردازد. وی معتقد است که گروه‌‌های “سبز” طرفدار محیط زیست به‌واسطه نادیده گرفتن اثرات وسیع و گسترده آنچه می‌خریم و انجام می‌دهیم، بیشتر از آن‌که به محیط زیست خدمت کنند، بدان ضرر می‌رسانند.»
شفافیت رادیکال
نویسنده با آوردن مثال‌هایی اثرگذار و گویا نشان میدهد که چگونه شهروندان می‌توانند با مصرف آگاهانه و تغییر عادت‌ها و ذائقه‌شان، با کمک صاحبان صنایع یک «شفافیت رادیکال» در بازار به وجود آورند.
گلمن از صاحبان صنایع می‌خواهد که اطلاعاتی را که درباره کالاهای زیانبار برای محیط زیست در اختیار دارند، به طور شفاف در اختیار شهروندان قرار دهند. او می‌گوید ممکن است در وهله نخست حجم زیاد این داده‌ها تورمی به وجود بیاورد، اما به تدریج با تحلیل این داده‌ها انقلابی در نظام عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد. شهروندان آگاه فقط کالاهایی را تهیه می‌کنند که برای محیط زیست زیانبار نیستند و به این‌ترتیب کم‌کم ساز و کار تولید و تبلیغ کالا هم دگرگون می‌شود.
نخستین چاپ کتاب گویای «هوش محیط زیستی» در هزار نسخه با مدت زمان ۱۰ ساعت و ۱۴ دقیقه از سوی انتشارات «پندار تابان» منتشر شده است.
کتاب در تریبون زمانه:
«سرخِ سفید» سومین رمان مهدی‌یزدانی‌خرم منتشر شد
از گردنم بدم می‌آید و پرتقال خونی
قصه‌هایی که در چمدان جا نمی‌شوند
مرفی: جسمانی‌ترین رمان ساموئل بکت
خبر خوش برای روزنامه‌نگاران: ویراست تازه‌ای از فرهنگ «سخن» در راه است