پرتاب نارنجک‌های دست‌ساز در روز بازی تیم‌های پرسپولیس تهران و تراکتورسازی تبریز (یک‌شنبه شانزدهم اسفند)، باعث شد مسئولان ورزش ایران به شکلی جدی از عواقب این ناهنجاری‌ها در ورزشگاه‌های کشور ابراز نگران کنند. اما آن‌چه بیش از همه مهدی تاج را به‌ عنوان رییس سازمان لیگ ایران برافروخته کرده است، پرتاب شدن نارنجک‌های دست‌ساز در مقابل چشم مسئولان امنیتی کنفدراسیون فوتبال آسیا و یوفا بود.

04

روز شنبه ۱۵ اسفند ماه، سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال ایران، به‌ شکلی ناگهانی اعلام کرد که شاهین رحمانی، مسئول کمیته امنیت کنفدراسیون فوتبال آسیا و مارک تیمر، مدیر امنیت یوفا وارد تهران شده‌اند.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با اعلام این خبر نوشت که  مهدی تاج، رییس سازمان لیگ و نایب‌رییس فدراسیون فوتبال، رضا حسنی‌خو، مدیرکل حراست وزارت ورزش و جوانان و محمدحسین حمیسی، مسئول حراست فدراسیون فوتبال با این دو مقام امنیتی فوتبال قاره‌های آسیا و اروپا در ساختمان سازمان لیگ دیدار کرده‌اند.

دلیل اصلی دعوت از این دو مقام عالی‌رتبه فوتبال آسیا و اروپا را می‌شود در جدال ماه‌های اخیر میان فدراسیون‌های فوتبال ایران و عربستان دید. آنجا که مسئولان فوتبال عربستان پس از کش‌ و قوس سیاسی میان تهران و ریاض اعلام کردند حاضر به اعزام تیم‌های باشگاهی خود به شهرهای مختلف ایران برای حضور در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا نخواهند بود.

احمد الخمیس، دبیر کل فدراسیون فوتبال عربستان در گفت‌وگو با روزنامه الشرق الاوسط گفته بود شهرهای ایران امنیت لازم را برای میزبانی تیم‌های عربستانی ندارند و باید دیدار نمایندگان باشگاهی و ملی دو کشور، در زمینی بی‌طرف برگزار شود.

پس از آن بود که کنفدراسیون فوتبال آسیا در روز دوشنبهپنجم بهمن‌ماه، به‌صورت رسمی به دو کشور ایران و عربستان اعلام کرد که موضوع اختلاف آن‌ها تا تاریخ ۱۵ مارچ (۲۵ اسفند) در تعلیق است؛ یعنی این دو کشور تا این تاریخ باید مشکلات سیاسی خود را حل کنند و در غیر این صورت، کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) خود دست‌ به‌ کار خواهد شد و کشوری بی‌طرف را برای بازی‌های میان ایران و عربستان در لیگ قهرمانان آسیا انتخاب خواهد کرد.

برگزار شدن دیدار در زمینی بی‌طرف (ثالث)، دقیقا پایه خواسته‌های فدراسیون فوتبال عربستان است. در واکنش به این موضوع، ایران برای اثبات امنیت ورزشگاه‌های خود اقدام به رایزنی با مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا و دعوت از مقامات بلند‌پایه امنیتی یوفا (اتحادیه فوتبال اروپا) و همین‌طور مذاکره با سران فدراسیون جهانی فوتبال کرد.

تمام تلفات این سال‌ها

پس از برخورد نارنجک دست‌ساز به نیمکت تیم تراکتورسازی در بازی روز یک‌شنبه این دو تیم که به تساوی یک بر یک انجامید، مزدک میرزایی، گزارشگر سرشناس صداوسیمای ایران، این اتفاق را اسفبار خواند و در عین‌ حال گفت: «به نظر می‌رسد که چنین اتفاقی پیش چشم مسئول امنیتی یوفا کمی مشکوک است.»

البته او دقایقی بعد گفت که با توجه به نزدیک شدن روزهای پایانی سال (مراسم چهارشنبه‌سوری) می‌توان انتظار چنین اتفاقاتی را هم داشت. اما این برای اولین بار نیست که یک نارنجک دست‌ساز در ورزشگاه‌های کشور، امنیت جانی ورزشکاران، مربیان و تماشاگران را تهدید می‌کند.

لحظات پرتاب نارنجک‌‌های دست‌ساز را می‌توانید در ویدیوی زیر ببینید:

دی‌ماه سال ۱۳۸۶ هجری خورشیدی، پیش از آغاز بازی تیم‌های پرسپولیس و سپاهان در ورزشگاه فولادشهر اصفهان، پرتاب یک نارنجک دست‌ساز از سوی هواداران اصفهانی به‌سوی هواداران پرسپولیس، باعث انفجار این نارنجک در صورت سرباز وظیفه حمید احمدی، جوان ۱۹ ساله شد. او بینایی خود را از دست داد.

سال ۱۳۸۹ هم در جریان بازی استقلال تهران و ذوب‌آهن اصفهان در تهران، پرتاب نارنجک به‌ سوی محمد قاضی که آن زمان بازیکن ذوب‌آهن اصفهان بود، باعث صدمه دیدن جدی ساق پای راست او شد.

سال ۱۳۹۰، انفجار نارنجک در جایگاه هواداران در ورزشگاه تختی انزلی، سه نفر را راهی بیمارستان کرد. همین‌طور در ۳۱ شهریور ۱۳۹۱، انفجار یک نارنجک کنار پای داوران هنگ‌کنگی، در بازی سپاهان برابر الاهلی عربستان در یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا، موجب وحشت و فرار آن‌ها از زمین‌ بازی شد. این اتفاق بازتابی گسترده در رسانه‌های اروپایی داشت و اکیپ فرانسه، با انتشار فایل تصویری صحنه انفجار، از ورزشگاه‌های ایران به‌ عنوان «میدان جنگ» نام برد.

حالا سؤال اینجاست که چرا باید این اتفاق که پیش چشم مسئولان امنیتی کنفدراسیون آسیا و اتحادیه فوتبال اروپا افتاده، مشکوک دانسته شود؟

ممنوع‌هایی که وارد می‌شوند!

خبرگزاری ایسنا در شهریور ماه سال ۱۳۹۳، لیست اشیای ممنوعه‌ای را منتشر کرد که تماشاگران ایرانی اجازه بردن آن‌ها را به ورزشگاه‌ها ندارند.

بر این اساس، همراه داشتن مواد محترقه، لیوان و وسایل شیشه‌ای، اشیاء برنده، میوه (قابل پرتاب)، پرچم سایر کشورها، یخ، بطری آب‌‌معدنی و نوشابه، انواع چوب و میله پرچم، لیزر و سوت، طبل، سنج و بلندگو، مواد سوختنی و آتش‌زا (کارتون، مقوا و …)، لوازم برقی و الکترونیکی (لپ‌تاب، سی‌دی و …)، تراکت‌های تبلیغاتی، سلاح سرد و گرم، اشیاء قابل پرتاب (عطر، اودکلن، سکه، فندک و …)، اسپری و رنگ، وسایل ممنوعه برابر مقررات و قوانین کشور (مواد مخدر، مشروبات الکلی و …)، قطعات و لوازم‌ یدکی، حیوانات و پرندگان و “نماد قوم‌گرایی و شیطان‌پرستی” به ورزشگاه‌ها ممنوع شد. اولین استانی هم که اقدام به جلوگیری جدی از ورود این اشیا به ورزشگاه کرد، آذربایجان شرقی بود.

مهدی تاج
مهدی تاج

با توجه به این لیست، مهدی تاج هم از پرتاب نارنجک در ورزشگاه‌ آزادی ابراز شگفتی کرده و به خبرگزاری مهر گفته است: «اتفاقات بازی پرسپولیس با تراکتورسازی عادی نبود.»

او البته در لابه‌لای جملات خود، نقل قولی هم از مدیر امنیتی یوفا کرده است: «مسئول یوفا در ورزشگاه بود که تماشاگران چند ترقه زدند. مارک به ما گفت که این اتفاق عادی است.»

او از رایزنی با مسئولان یگان ویژه غرب تهران هم گفته و ابراز شگفتی کرده که وقتی ورود یک لیوان آب به ورزشگاه ممکن نبوده، چگونه نارنج‌های دست‌ساز به سکوها رسیده‌اند.

تاج احتمال وقوع نوعی کارشکنی را مطرح کرده، اما اشاره‌ای به شخص یا اشخاص مظنون نکرده است.

به نظر می‌رسد در آستانه دعاوی میان فدراسیون فوتبال ایران و عربستان و در حالی‌که روزنامه الشرق‌الاوسط (چاپ ریاض) یک روز قبل از این بازی به‌صراحت از عصبانیت مسئولان فدراسیون فوتبال عربستان از حضور مدیران امنیتی آسیا و اروپا در ایران نوشته بود، شک مدیران سازمان لیگ عربستانی‌ها را نشانه گرفته باشد.

نارنجک‌ها از کجا می‌آیند؟

همه‌چیز اما در نگرانی‌ها برای از دست رفتن میزبانی خلاصه نمی‌شود، بلکه اتفاقات سال‌های اخیر و مجروحانی که انفجار مواد آتش‌زا بر جای گذاشته‌اند، می‌تواند دلیل اصلی نگرانی‌ها باشد.

اما راه‌حل‌ این مشکل چیست؟

مهدی تاج به خبرگزاری مهر گفته است: «ما می‌دانیم  مواد منفجره از طریق برخی اغذیه‌فروش‌ها به دست تماشاگران می‌رسد. همچنین ماشین‌هایی که بازرسی نمی‌شوند و به ورزشگاه می‌آیند، هم می‌توانند این مواد را وارد کنند. ماشین‌هایی مثل اتومبیل خود ما، اورژانس و …. یک مورد دیگر هم کسانی هستند که روزهای قبل از یک مسابقه به ورزشگاه می‌آیند.»

آن‌چه مسلم است ادامه این روند نه تنها می‌تواند میزبانی‌های آینده را از فوتبال ایران سلب کند که امنیت جانی حاضران در ورزشگاه‌ها را هم شدیدا به مخاطره می‌اندازد.