طرح مشترک آلمان و فرانسه برای محدودیت در داد و ستد نقدی با هدف پیشگیری از معاملات سیاه، پولشویی و مقابله با تروریسم و مافیا، مناقشه برانگیز شده است. روزنامه جنجالی “بیلد” کمپینی علیه این طرح به راه انداخته است.
روزنامه جنجالی و پرتیراژ آلمانی «بیلد» کمپینی علیه طرح آلمانی-فرانسوی محدودیت معاملات نقدی به راه انداخته است. “بیلد” افکار عمومی را در این راستا بسیج کرده که دارایی نقدی شهروندان آلمانی با این طرح محدود می‌شود. در این کارزار شعار داده می‌شود که دست از سر اموال مردم برداشته شود. وولفگانگ شویبله، وزیر دارایی آلمان روز جمعه ۱۲ فوریه در نشست وزرای دارایی اتحادیه اروپا در بروکسل تاکید کرد که چنین برداشتی از این طرح نادرست است.
هدف این طرح تعیین حداکثر میزان خرید نقدی است، امری که در حال حاضر هم در ۱۲ کشور عضو اتحادیه اجرا می‌شود. به عنوان مثال در فرانسه و پرتغال استفاده بیش از هزار یورو اسکناس هنگام خرید مجاز نیست، این میزان در بلژیک سه‌هزار یورو است که فرقی نمی‌کند برای خرید خودرو به کار رود یا اسب! خریدار موظف است مبلغ بیش از سه هزار یورو را با کارت بانکی یا از طریق حواله پرداخت کند. هدف علاوه بر پیشگیری از «کار و معامله سیاه» در درجه اول مبارزه و ایجاد محدودیت برای مافیا و سازمان‌های تروریستی مانند داعش است.
حذف اسکناس‌های ۵۰۰ یورویی؟
وزیر دارایی فرانسه، میشل ساپن مضافا پیشنهاد حذف اسکناس‌های ۵۰۰ یورویی را داده و معتقد است: «غیر از این نیست که اسکناس ۵۰۰ یورویی را بیشتر از همه کسانی استفاده می‌کنند که چیزی برای پنهان کردن دارند، نه اینکه قصد خریدی معمولی دارند. این اسکناس‌ها انجام معاملاتی را تسهیل می‌کنند که آبرومندانه نیستند، شما یا من که با آن مواد غذایی نمی‌خریم.»
در حال حاضر یک هزار میلیارد یورو پول نقد در جریان مبادلات روزمره اروپا در بازار وجود دارد. یک سوم این مبلغ از اسکناس‌های ۵۰۰ یورویی تشکیل شده که توسط کمتر کسی دیده یا استفاده می‌شود. به همین دلیل چنین برداشت می‌شود که از این ۳۰۰ میلیارد یورو اسکناس درشت برای معاملات پنهانی استفاده می‌شود. وزیر دارایی اتریش، هانس-یورگن شلینگ می‌گوید: «من طرفدار صد در صد حفظ پول نقد هستم، اما معتقدم که بود یا نبود اسکناس ۵۰۰ یورویی اهمیت زیادی ندارد. به طور معمول هم مغازه‌ها یا پمپ‌بنزین‌ها از دریافت آن پرهیز می‌کنند.»
حذف تدریجی معاملات نقدی
وزرای دارایی اروپا به طور واحد از کمسیون اتحادیه اروپا درخواست کرده‌اند طرحی ارائه کند که اولا سقف پرداخت نقدی در آینده را کاملا روشن سازد و دوما ضرورت وجود اسکناس ۵۰۰یورویی را بررسی کند. در مورد دوم می‌توان به این اشاره کرد که تصمیم‌گیری در ارائه اسکناس‌ها، خارج از حیطه وظایف وزرای دارایی است و بانک مرکزی اروپا مسئولیت چنین امری را بر عهده دارد.
هرچند سهم پول نقد در کل تبادلات مالی اروپا ناچیز به نظر می‌رسد اما تا وقتی که کاربرد و امکان استفاده از پول وجود دارد، میزان نقدینگی بسیار بیش از نیازهای خرید روزمره خواهد بود و لاجرم از حیطه کنترل دولتی خارج می‌ماند. به همین دلیل برای دولت‌ها محدودیت یا ممنوعیت استفاده از پول نقد مزایای متعدد اقتصادی یا امنیتی مانند مبارزه با پولشویی یا تروریسم و کنترل فعالیت‌های اقتصادی شهروندان را دارد.
بیشتر بخوانید: برنامه حذف تدریجی پول نقد در اروپا