رییس جمهوری ایران با حضور و سخنرانی در مراسم روز دانشجو (شانزدهم آذر) در دانشگاه صنعتی شریف، بهترین جا برای نقد قدرت را دانشگاه دانست.
حسن روحانی در سخنرانی خود گفت: «شاید بهترین جایی که باید قدرت نقد شود دانشگاه است. اگر قدرت در هر کشوری مورد انتقاد و سوال قرار نگیرد، به انحراف و استبداد خواهد کشید.»
او از طالقانی‌ها، بهشتی‌ها، مطهری‌ها، مفتح‌ها، بازرگان‌ها، دکتر شریعتی‌ها و همه آن‌هایی که برای دانشگاه، برای علم، برای آزادی در برابر استبداد و در برابر استعمار ایستادگی کردند، تجلیل کرد.
اشاره به نام بارزگان و شریعتی با تشویق‌ها و شعارهای دانشجویان حاضر در این مراسم همراه شد.
خبرگزاری کار ایران (ایلنا) در گزارشی به این شعارها و حاشیه‌ها پرداخته است و از کشیده شدن پای حصر به روز دانشجو خبر داده است: دانشجویان شعار دادند، صدای روحانی گرفت/ پای حصر به روز دانشجو کشیده شد.
رییس جمهوری ایران اما در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت که همه مسئولان بر اساس مسئولیت خود باید مورد سوال قرار بگیرند و هیچ کسی از سوال ملت مستثنی نیست: «ما هیچ‌کدام معصوم و بی‌خطا نیستیم اما در عین حال تلاش ما بر این است که گام‌هایی برداریم که به نفع مردم باشند.»
روحانی همچنین گفت که ما فضای امن می‌خواهیم، نه فضای امنیتی.
با وجود این صحبت‌ها، در همین روز از ورود ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه دولت موقت به دانشگاه تهران برای سخنرانی، جلوگیری شد.
خبرگزاری ایلنا گزارش کرده است که قرار بوده ابراهیم یزدی در مراسم بزرگداشت روز دانشجو مهمان انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران باشد و سخنرانی کند.
همچنین به عماد بهاور، فعال سیاسی هم اجازه داده نشده است پیام ابراهیم یزدی را قرائت کند. به جای ابراهیم یزدی، فائزه هاشمی سخنرانی کرده است.
تریبون آزاد دانشگاه علامه طباطبایی به مناسبت روز دانشجو هم به خشونت کشیده شد و به پرتاب گاز فلفل انجامید. یکی از دانشجویان حاضر در این مراسم گفته است که برهم‌زنندگان این مراسم جزو نیروهای امنیتی و حراست دانشگاه نبوده‌اند و آن‌ها هم از این اتفاق تعجب کرده‌اند.
سخنرانی روحانی در دانشگاه و انتقادها در شبکه‌های اجتماعی
رییس جمهوری ایران اما در بخش دیگری از صحبت‌های خود با طرح این سئوال از دانشجویان که آیا سال ۹۰، ۹۱ و ۹۲ هم شما برای ۱۶ آذر به این راحتی می‌توانستید اجتماع داشته باشید، گفت که حالا الان سال ۹۳ و ۹۴ است و همه دنبال ۱۶ آذر هستند.
بسیاری از فعالان اجتماعی و سیاسی و کاربران شبکه‌های اجتماعی، در این شبکه‌ها از این بخش از صحبت‌های حسن روحانی، انتقاد کردند.
امید توشه، روزنامه‌نگار، در توییتر خود این صحبت‌های حسن روحانی را مصداق «منتی» دانسته است که «دکتر جان بر سر دانشجو جماعت می‌گذارد.»
کاربری به نام مصباح هم نوشته است: «با شعار رفع حصر رییس‌جمهور شد و سه سال بعد منت می‌گذارد که می‌توانیم جشن روز دانشجو برگزار کنیم.»
او همچنین نوشته است: «۹۱ و ۹۲ که نه، اما یادم است ۸۳ گفتند آدم باشید، کاری نکنید بگویم بیندازندتان بیرون.»
توییتی که به صحبت‌های محمد خاتمی، رییس دولت اصلاحات، در آخرین حضورش به عنوان رییس جهموری در دانشگاه‌ها (در روز دانشجو) اشاره دارد.
فضای دانشگاه تغییر کرده است؟
حسن روحانی در ادامه صحبت‌هایش درباره تغییر وضعیت دانشگاه‌ها در چند سال گذشته، گفت: «نظر من این است، شاید اشتباه کنم ولی آن‌چه که به من گفته می‌شود و خودم هم آن را حس می‌کنم این است که فضای دانشگاه سال ۹۴ نسبت به ۹۲ زمین تا آسمان فرق کرده است. یک زمانی بود کسی جرات نمی‌کرد بگوید جنبش دانشجویی. از این کلمه می‌ترسیدند.»
رییس‌جمهوری ایران خطاب به دانشجویان گفت: «اگر واقعا از لحاظ شاخص‌ها دانشگاه سال ۹۴ با ۹۱ فرق نکرده است، حتما ما به عنوان دولت یازدهم محکوم هستیم و اگر هم فرق کرده البته ممکن است تا حد مطلوب خیلی فاصله داشته باشد.»
روحانی تایید کرد که هنوز ممکن است به یک دانشجو بی‌احترامی شود، هنوز ممکن است آن فضای مطلوب در دانشگاه نباشد: «بله! درست است. هنوز نشده است. ما به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم …. من به شما اعتماد می‌دهم راه دولت یازدهم نسبت به دانشگاه، دانشجو و وزارت علوم تغییر نکرده است، حالا اگر اشکال دارید بگویید. از نیلی منفرد تا فرهادی نباید فرق کند. آن چیزی که ما خواستارش هستیم این است که شاخص‌های ما شاخص‌های مطلوب باشد.»
استقلال دانشگاه‌ها، خواست دولت یا وظیفه دولت؟
حسن روحانی در مراسم روز دانشجو گفت که یکی از خواست‌های دولت نسبت به دانشگاه‌ها، استقلال دانشگاه‌هاست: «همه تلاش ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که به مسائل سیاستگذاری بیشتر بپردازد و امور اجرایی دانشگاه به خود دانشگاه‌ها برگردانده شود.»
او تاکید کرد که استقلال برای ما بسیار مهم است. آزادی دانشگاه برای ما بسیار مهم است. اگر دانشگاه در علم، پژوهش، تحقیق و بیان آزاد نباشد، نمی‌توانیم به اهدافی که در سرمایه انسانی و در توسعه فرهنگی، علمی مدنظر است، دست یابیم.»
او از دانشجو و دانشگاه خواست که نقاد باشند و همیشه انتقاد داشته باشند، اما انتقاد دلسوزانه: «ما باید از نقد دانشجویان استقبال کنیم منتهی انتقاد دلسوزانه باشد.»
روحانی در عین حال خواستار حضور فعال دانشگاه‌ها در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری شد که این مساله خود می‌تواند استقلال دانشگاه‌ها را تحت تاثیر قرار دهد: «در شرایطی که به سمت انتخابات می‌رویم، دانشگاه‌ها باید حضور فعال در انتخابات پیدا کنند که این خیلی مهم است که مجلس آینده ما چگونه باشد.»
او بار دیگر بر نقش نظارتی شورای نگهبان تاکید کرد و گفت که نظرش درباره این شورا، مطابق نظر قانون اساسی است: «کسی گفت من نسبت به شورای نگهبان نظر خاصی دارم. من نظرم نسبت به شورای نگهبان نظر قانون اساسی است. قانون اساسی شورای نگهبان را ناظر می‌داند، ما هم ناظر می‌دانیم.»
برخی تحلیلگران معتقدند پیام این حرف حسن روحانی، محدود کردن نقش اجرایی شورای نگهبان در انتخابات است که با واکنش این شورا نیز روبه‌رو شده است.
پیش از سخنرانی حسن روحانی، تعدادی از دانشجویان به نمایندگی از دانشجویان برخی دانشگاه‌های کشور صحبت کردند.