در واکنش به پخش برنامه «فیتیله» از تلویزیون دولتی ایران، ده‌ها نفر در شهرهای مختلف آذربایجان شرقی و غربی دست به تجمع اعتراضی زدند. یگان‌های ویژه نیروهای امنیتی به مقابله با معترضان برخاستند و به آنها حمله کردند.
شاهدان عینی روز دوشنبه ۱۸ آبان به «زمانه» گفته‌اند که موتورسواران یگان ویژه به مردمی که شعارهایی علیه «نژادپرستی» و «آذری‌ستیزی» سر می‌دادند، حمله کردند.
به گفته آنها برخورد مأموران یگان ویژه خشن بوده و از باتوم و گاز اشک‌آور و اسپری فلفل برای پراکنده کردن معترضان استفاده کرده‌اند.
همچنین گزارش شده است که در برخی مناطق موتورسیکلت‌ها و خودروهای نیروهای امنیتی بدون هیچ ملاحظه‌ای به میان جمعیت رانده‌اند. این صحنه‌ها یادآور خشونت‌های روزهای پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸ است.
این اعتراضات در شهرهای تبریز، ارومیه، اردبیل و مشکین‌شهر صورت گرفته است.
اعتراض این گروه از ترک‌زبانان به برنامه «فیتیله» ویژه کودکان و نوجوانان در شبکه دوم تلویزیون دولتی ایران است.
در نمایش روز جمعه ۱۵ آبان این برنامه، پدر و پسری آذری قصد ترک زودهنگام هتل را دارند و علت آن را نیز به صورت دست‌وپا شکسته، هم به ترکی و هم فارسی، “بوی بدی” اعلام میکنند که از اتاق آنها استشمام میشود. مدیر پذیرش هتل پس از بررسی متوجه میشود که فرزند این مسافر آذری، به جای استفاده از مسواک از فرچه توالت برای شستن دهان خود استفاده کرده و این بوی بد نیز از دهان این کودک پخش میشود.
آذربایجانی‌های معترض معتقدند که این برنامه توهین به آذری‌هاست.
صداوسیمای جمهوری اسلامی بابت پخش این برنامه از آذری‌زبانان عذرخواهی کرده و گفته است که مسئولان این برنامه توبیخ و برکنار شده‌اند.
بیشتر بخوانید: پخش یک برنامه کودک تلویزیون ایران به دلیل «توهین به آذری‌زبانان» متوقف شد
در پی آن، محمد سرافراز، رئیس صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز از پخش برنامه تلویزیونی “فیتیله” عذرخواهی کرد.
سایت «اویان‌نیوز» گزارش داده است که در اعتراضات روز دوشنبه تبریز بسیاری از شهروندان معترض مورد ضرب و شتم شدید قرار گرفته‌اند.
گزارش‌ها حاکی از درگیریهای شدید بین هزاران تظاهرکننده و مأموران پلیس و لباس شخصی در تبریز است.
زره‌پوش‌ها و ماشین‌های آب‌پاش نیروی انتظامی در سطح تبریز مستقر شده و موتورسواران زره‌پوش و لباس شخصی در میدان ساعت، چهارراه منصور، بازار، راسته کوچه و چهارراه آبرسان به معترضان حمله کرده‌اند.
عده‌ای در این درگیری‌ها زخمی و شماری نیز بازداشت شده‌اند.
در شهر ارومیه مأموران امنیتی بازار این شهر و خیابان‌های اصلی آن را بستند و به روی معترضان گاز اشک‌آور شلیک کردند.
همچنین نزدیک به یک‌هزار نفر از دانشجویان دانشگاه ارومیه دست به تجمع اعتراضی زدند. این گردهمایی با انتشار بیانیه‌ای پایان یافت. در بخشی از این بیانیه آمده است: «ملت تُرک همواره راه‌هایی را برای پایان دادن پدیده شوم نژادپرستی در ایران ارائه کرده ولی هیچ‌گاه پاسخ مناسبی از مرکز دریافت نکرده است.»
آنها افزوده‌اند: «ما دانشجویان دانشگاه اورمیه تنها راه پایان دادن به نژادپرستی علیه ملت تُرک را احقاق تمامی حقوق آنها می‌دانیم که متأسفانه حتی اندک وعده‌های داده شده در دولت روحانی نیز هیچ‌گاه عملی نگردیده است.»
بنا به گزارش‌های منتشرشده، خیابان «امام» مشکین‌شهر نیز صحنه درگیری مأموران امنیتی و معترضان بود.
در سال‌های اخیر عملکرد صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در خصوص اقلیت‌ها و قومیت‌ها، اعتراض‌هایی را به دنبال داشته است.
سال ۹۲ نیز پخش سریال تلویزیونی «سریال کهن» از تلویزیون ایران با اعتراض‌هایی روبه‌رو شد. معترضان بر این باور بودند که این سریال به «بختیاری‌ها و قوم لر» توهین کرده است. به دنبال این اعتراضات، پخش سریال متوقف شد.
ویدئویی از درگیریهای تبریز:
دیگه کم کم داره از کلمه فارس و پارس حالم بهم میخوره
علي / 09 November 2015
توده های مردم از هر از هر ایل و قومی حتی ملیت و نژاد با هم تعارضی ندارند.این تعارضات معمولا در جای دیگری طراحی شده و اهداف مشخصی در حوزه تحکیم مدیریت قدرت سیاسی در جامعه را دارند. درایران هم معمولا از صدا وسیما (که خارج از کنترل دولت است ) یک فتیله ای !روشن میشود ولی هدف نهایی آن درگیر کردن دولت مدعی به فرو کاستن مشگلات مردم و عیان نمودن نا کارامدی ان و نهایتا به میدان آمدن هسته سخت قدرت و سرکوب و…در سرانجام کار، آگاهی دادن به طرف های ذینفع است که حواستان جمع باشد چه کسی یا جریانی اقتدار تام دارد. متاسفانه مباحث هویتی قومیتی ، اعتقادی ، و آیینی ملت ایران بستر اصلی اینگونه عر ض اندام ها بوده است. فرهیختگان آذربایجان هوشیار باشند اسیر طراحی حریف زیرک و قدرتمند نشوند.
شیرزاد / 09 November 2015
سیستم این رو طراحی کرده تا فارس و اذری رو بجون هم بندازه تا فشار از روی سیستم برداشته بشه . دوستان هوشیار باشند
behnam / 09 November 2015
جناب رادیو زمانه، شما که خودت با شیطنت هویت ما را انکار می کنی از صدا و سیمای کشور دیکتاتوری ایران چه انتظاری داری که به هویت ما احترام بگذارد و آن را به رسمیت بشناسد؟ وقتی که بیانیه دانشجویان دانشگاه اورمیه را بار دیگر هم بخوانی متوجه می شوی که ما ترک هستیم نه آذری. مادران ما هم به ما یاد داده اند که ما ترک هستیم و حتی مادران شما هم به شما یاد داده اند که آنها ترک هستند.فکر نمی کنم اصلا مادربزرگ من یا شما می دانسته که آذری یعنی چه. شما هرچقدر بر انکار واقعیت اصرار بکنی وضعیت بدتر از این که هست خواهد شد.
سولماز
−−−−−−−−−−−−
زمانه: بنابر توضیحات استاندارد آکادمیک (که طبعا چالش پذیر هستند) آذری عنوان لهجه‌ای است از زبان ترکی. ترک‌‌زبان‌های ایران در معرفی زبان خود از سه عنوان استفاده میکنند: ترکی، آذری، ترکی آذری. سیاست عمومی زمانه این است: از هر مردمی آن گونه نام ببریم که در میان خودشان مرسوم است. بنابر این قاعده، ما مخلوطی از عنوان‌های ترکی، آذری، و ترکی آذری را به کار می‌بریم.
سولماز / 09 November 2015
آذربایجان برای دفاع از ایران بپاخیز که تو پیشگامی در راه دستیابی به حاکمیت قانون و آزادی همچون مشروطیت . امیدوارم کوتاه نیایید و با شعار حفظ یکپارچگی ایران ، جمهوری اسلامی دشمن ایران را افشاکنید .اعتراضات مردمی شما ، همچون آتشی زیرخاکستر به کل ایران سرایت کرده و حکومت ذاتا پلید و اشغالگر ایران را می سوزاند .به امید برقراری حاکمیت ملی
ali / 09 November 2015
نقل قول از علی:
دیگه کم کم داره از کلمه فارس و پارس حالم بهم میخوره
پاسخ:
علی آقا، پیشنهاد می کنم برای اینکه زیاد حالت به هم نخوره، تشریف ببر ترکیه زندگی کن (اگر در حد و اندازه ای هستی که اونجا شما را تحویل بگیرند). متاسفانه تا زمانی که در ایران زندگی می کنی، حالت تهوع خواهی داشت.
و اما نظرم درباره ی برنامه فیتیله:
خودم آن برنامه را ندیدم، ولی داستانش را در اینترنت خواندم. به نظرم، بسیار طنز سخیف و زشتی بود. حتی اگر آذری زبانان هم دلخور نمی شدند، می بایست با کسانی که ذهن کودکان را با طنزهای زشت خو می دهند، برخورد می شد.
دو بار که مثل فیتیله با کسانی که حرمت اقوام را نگه نمی دارند برخورد شود، حساب کار دست تهیه کنندگان خواهد آمد و خط قرمزها را خواهند شناخت. چطور هیچ برنامه ای در تلویزیون وجود ندارد که مجری بی حجاب باشد یا روی تنش خالکوبی داشته باشد؟ چون تهیه کنندگان می دانند چنین برنامه ای اجازه پخش نخواهد یافت. تحریک احساسات اقوام، خیلی بدتر از خالکوبی است (اگر اصولا خالکوبی را بد بدانیم!)
گیل آمرد / 09 November 2015
“دیگه کم کم داره از کلمه فارس و پارس حالم بهم میخوره”
من هم به شدت به کلمه ترک و زبان تورکی حساسیت پیدا کردم.
ما در ایران یک گروه داریم که خودشان را ایرانی نمی دانند ***. مدام جعل تاریخ و جعل زبان می کنند؛ ادعاهای لاغ و بی پایه دارند؛ از همه ی ایرانیان طلبکارند؛ و مدام مترصد فرصتی هستند تا ادعا کنند در حقشان جفا شده و دیگران باید برایشان امتیاز قایل شوند.
خود جمهوری اسلامی دست اندرکار این دعوای قومی قبیله است. کافی است بخشی از اظهارنظرهای امامان جمعه پان ترکیستشان را در اینترنت جستجو کنید. نظام علاقه دارد این درگیری قومی قبیله ای را بطور هدایت شده و قابل کنترل جلو ببرد. در این موضوع تردید نیست. اما در ***این جماعت هم تردید نیست.
فرهاد / 09 November 2015
مردم منتظر یک جرقه اند و خشم و عصبانیت مردم بیشتر از حکومت ننگین و نظام پوسیده اسلامیست که با طرح چنین مسائلی تبلور یافته و به منصه ظهور می رسد .
بهنام / 09 November 2015
این مشکل فقط با استقلال آذربایجان حل شدنی است.
بهروز / 09 November 2015
متاسفانه بعضی در شیپور اختلاف می دمند. مرکز فارس های ایران استان فارس است. وضعیت شهر اصلی این استان شیراز (تا آنجایی که به یاد دارم) از تبریز بدتر است. تبریز شهری مدرن تر و با رسیدگی بیشتری نسبت به شیراز است. شوخی با قومیت ها بی تردید ممنوع است اما شوخی با شیرازی ها بدون هیچ مشکلی ایرانیان را خنداند و هیچ کس ناراحت نشد. من از آن برنامه فتیله ها به هیچ وجه توهینی به ترکهای ایرانی برداشت نکردم چرا که ذهنیت من از ترک ها افرادی باهوش و دوستانی یکرنگ و وفادار است. اگر ذهنیت صحیح باشد برداشتها هم درست خواهد شد.
علی / 10 November 2015
رادیو زمانه! به طرز بارزی دارید یک جانبه کامنت ها رو منتشر می کنید. خود داری از اشاعه نفرت قومی نباید موجب دامن زدن به توهمات و زیاده خواهی قومی بشود. الان هموطنان ترک ما فکر می کنند کاملا حق به جانب آنهاست و درپی یک نمایش طنز ماهی های دیگری از این آب گل آلود طلب می کنند. درست مثل ***ها که با زور نمی گذارند کسی حرفی در نقد آنها بنویسد به شما هم فشار می آورند. اصلا خوب نیست. تجدید نظر کنید. همین 4 تا خواننده را هم در راه ترکستان از دست می دهید
میترا / 10 November 2015
توهین به هر قومی به خصوص در رسانه های همگانی محکوم است. ***
سعید / 10 November 2015
دوست عزیز، برادر جورنالیست، حذف یک کلمه در نوشته زمانی صورت می گیرد که از واژه ی مبتذل استفاده شده باشد آن هم تحت شرایطی که واژه در معنای خودش بکار نرفته باشد. در آن صورت هم فقط یک بخش کلمه را علامت استریسک (*) می گذارند و کل یک بخش نوشته را نمی برند. شما گویا از هر جای کامنت من که خوشت نیاید به دلخواه ستاره باران می کنی حالا هر اندازه هم که لازم باشد بریده شود توفیر ندارد.
فرهاد / 10 November 2015
سیستم این رو طراحی کرده تا فارس و اذری رو بجون هم بندازه تا فشار از روی سیستم برداشته بشه . دوستان هوشیار باشند
Oorooj / 10 November 2015
اگر به پلاکارتها توجه کنید نوشته شده ملت ترک زبان آذربایجان .آذری یعنی چه ؟ واقعا شرم آور است که به عمد سیاست آسیمیلاسیون رژیم را تائید کرده و دنبال این سیاست بروید ما ملت ترک زبان و آذربایجانی هستیم .اگر ما به فارسها دری زبانی بگویم که الحق هم دری زبانی هستید خوشتان میاید ؟
اسد صادق / 10 November 2015
سالهاست جمهوری اسلامی با روش تکراری آذربایجان را به بازی میگیرد. آذربایجان موثرترین ناحیه ایران برای ایجاد فشارهای سیاسی بر دولت است اما با این بازیها اذهان مردم آذربایجان را منحرف میکنند و بعد با خیال راحت بقیه ایران را سرکوب میکنند. …. روشنفکران و آزادمردان آذری باید کمپین روشنگری ایجاد کنند و برای همیشه این ابزار تکراری و مردم فریب را از دست رژیم بگیرند. باید مردم را روشن کنند و پشت پرده ها را آشکار کنند تا مردم بدانند این بازی است.
حشمت اسدبیگی - سقز / 10 November 2015
ملت ترک واقعا ترکیب خنده داریه مثل این که بگی ملت اصفهان یا ملت شیراز….دست از تعصب بردارید ***
ستاره / 10 November 2015
هم میهنان ارجمند آذربایجانی و اردبیلی و همیهنان ترک با عرض سلام و احترم :
1. چرا هربار که این جور رخدادها پیش می آید، علیه پارسی ها شعارها و اعتراض ها بلند میشود؟ در حالی که 1400 سال است که هیچ پارسی به حکومت نرسیده ولی در این مدت هزار سال را ترکان یا آذربایجانی ها حاکم مطلق بودند. امروز هم یک سید خامنه ای آذربایجانی حاکم مطلق است. پارسیها بدون اجازه نمایندگان ایشان نمیتوانند یک کدخدا برای روستایشان انتخاب کنند چه رسد به کسی توهین کنند. پارسیها در این میان چکاره اند؟!
2. آیا سیاست های نژاد پرستانه بسود پارسیها است یا ضد ایرانی و بیشتر ضدپارسی است ؟ یک نشانه اینکه در مدت عمر جمهوری اسلامی هرچه فیلم و نمایشنامه در صدا و سیما ساخته می شود بر همه ی نقشهای منفی مانند دزد و کلاهبردار، جنایتکار، آدمکش و خیانتکار و بر هر نقش زشت و بد دیگر نام ایرانی و پارسی میگذارند و بر هرچه نقش مثبت و خوب است نام عربی ! چرا صدایمان در نمی آید ؟
نمونه دیگر اینکه علی لاریجانی در دانشگاه شریف با صراحت گفت ایرانیان پیش از اسلام وحشی و بیسواد بودندو به بیسوادی خود افتخار میکردند! آیا این توهین به همه ایرانیان نبود؟ تنها یک نماینده در زمان خاتمی اعتراض کرد. چر صدا از دیگران بلند نشد؟
مگر کم سریالهای پرخرج ضد ایرانی ساخته می شود؟
سه چهار سال پیش در جلسه ای در تهران سرود ای ایران پخش شد، نمایندگان و وزیران حاضر بعنوان اعتراض جلسه را ترک کردند ! معنی این رفتار چیست؟ چرا صدا از کسی درنیامد؟
3. شعارهای دروغین ستیز ترک و فارس از تبلیغات ضدایرانی روسیه شوروی در زمان جنگ سرد آغاز شد و امروز از بعضی بازماندگان آنها در حکومت باکو شنیده می شود. پیش از آن کِی در تاریخ ایران جنگ و اختلاف ترک و فارس داشتیم؟
اینکه هر یک از قومهای ایرانی را بعضی ها ملت می خوانند هم از همان سیاست های ضد ایرانی حکومت روسیه شوروی برای اختلاف افکنی میان ایرانیان سرچشمه گرفته بی آنکه شعاردهنده بداند. چرا برای چین و هند و خود روسیه و حکومت شمال ارس این اصطلاح را بکار نمی برند؟
4. بعضی ها مردم تهران را فارس میخوانند ! در حالی که از زمان آقامحمدخان قاجار که تهران را پایتخت کرد، مردم از همه جای ایران به تهران مهاجرت کردند تاآن روستا به شهر 14 میلیونی امروز تبدیل شد. ولی کیست که نداند بیشترین مهاجران آذربایجانی ها و اردبیلی ها هستند ؟ آمار پارسی ها در تهران از کمترین ها است.
5. پارسی ها ایرادهای حکومت مطلق آقای خامنه ای آذربایجانی را به حساب همشهری های ایشان نمی گذارند ولی چرا بعضی از آذربایجانی ها اشکال های حکومت مطلق همشهری خود را به حساب پارسی ها میگذارند !
5. پیش از ترکان سلجوقی آیا در آذربایجان و اردبیل ترکان بودند؟ در کدام تاریخ کهن چنین مطلبی آمده؟ چه اصراری داریم که همه آذربایجانیهاو اردبیلی ها را ترک بخوانیم. گرچه فرقی نمیکند، همه ایرانی هستیم و باید دارای حقوق برابر باشیم. امیدوارم همشهری شما ولی امر مطلق به این خواسته عمل کنند.
آیا وقت آن نرسیده که به این واقعیت ها توجه کنیم، هم میهنان بیگناه خود را متهم نکنیم و پاسدار همبستگی ملی خود باشیم؟ مخلص شما : بابک
بابک / 10 November 2015
فتیله بهانه است. پانتورکیسم دشمن هویت ایران است.
توهین بده! چرا این جماعت وقتی در ورزشگاه اورمیه به کرد و فارس فحاشی می کردند، صدای اعتراضی بلند نشد؟
پانتورکیسم مضاف بر این که راسا دشمن ملت ایران است، در عمل نیز سمت فعلگی جمهوری اسلامی به عنوان لولو سرخرمن را به خوبی ایفا می کند.
Xerxes Goodarzie / 11 November 2015