تمرکز بر گرمایش زمین یا توجه بیشتر به نیاز مردم به سرمایش؟ شاید پاشنه آشیل نشست تغییرات آب و هوایی ماه آینده در پاریس را بتوان در همین پرسش خلاصه کرد.
جهان با روند رو به رشد و به طور بالقوه مصیبت‌بار افزایش تقاضا برای دستگاه‌ها و انرژی‌های «سردکننده» مواجه است. این روند تهدیدی مضاعف برای تعهدات و اهداف جهانی برای کاستن از گرمایش زمین محسوب می‌شود.
دانشمندان می‌گویند این نرخ افزایش تقاضا برای دستگاه‌های خنک کننده و تهویه مطبوع، باعث گرم‌ترشدن کره زمین خواهند شد و از این رو تعهدات کشورها برای کاهش گازهای گلخانه‌ای را نیزتضعیف می‌کند.
به گزارش گاردین پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی برق تا سال ۲۱۰۰ به منظور استفاده از دستگاه‌های خنک کننده هوا ۳۳ برابر شود.
در حال حاضر آمریکا به منظور خنک کردن ساختمان‌هایش، به میزان مصرف کل قاره آفریقا برق مصرف می‌کند. چین و هند نیز به ترتیب در رده‌های بعدی قرار دارند. به عقیده دانشمندان این حوزه تا اواسط قرن حاضر، مردم انرژی بیشتری صرف سرمایش خواهند کرد تا گرمایش.
در واقع دانشمندان با معادله و به نحوی با طنز عجیب وغریبی مواجه‌اند: خنک کننده‌ها سیاره‌مان را گرم‌تر می‌کنند.
آن طور که توبی پیترز، استاد دانشگاه بیرمنگام در این باره می‌گوید: «غالب مردم فکر می‌کنند انرژی برای گرمایش، نور و حمل و نقل استفاده و به کارگرفته می‌شود. اما از قرار معلوم انرژی بیشتر و بیشتری صرف سرمایش خواهد شد. تقاضا برای سرمایش با نرخ فزاینده‌ای رو به افزایش است.»
به گفته پیترز «اگر ما شیوه تولید سرما را تغییر، و مصرف انرژی برای تولید سرما را کاهش ندهیم، عواقب فاجعه‌باری برایمان در پی خواهد داشت.»
تاریخ تولید خنک‌کننده‌ها
تولید سرمای مصنوعی پدیده‌ای جدید است. اولین دستگاه خنک‌کننده و تهویه مطبوع خانگی در سال ۱۹۱۴ تولید شد. پس از آن و در سال ۱۹۳۰ نیز نخستین نسل از یخچال‌های برقی خانگی در خانه‌ها ظاهر شد. تا اواخر سال ۱۹۶۵، تنها در یک سوم خانه بریتانیایی‌ها از یخچال استفاده می‌کردند.
از نیمه قرن گذشته با وجود هشدارها نسبت به گرمایش زمین، نرخ تولید و البته تقاضای خنک کننده‌ها رو به افزایش گذاشت. درواقع دانشمندان و البته تولید کنندگان هنوز با این طنز تاریخ مواجه نشده بودند و گویی این مسئله (افزایش گرم شدن زمین توسط خنک کننده‌ها) اصلاً به فکرشان خطور نکرده بود.
با این حال سرمایش در قرن ۲۱، به بخش جدایی ناپذیری از زندگی انسان‌ها تبدیل شده است. علی الخصوص در اقتصادهای پیشرفته مردم انتظار دارند خانه‌ها، دفاتر کار و خودروهایشان به دست دستگاه‌های خنک کننده و تهویه مطبوع خنک شود. اکثر مواد غذایی در جهان توسعه یافته، سرد یا منجمد نگه‌داری می‌شوند. داروها و از جمله واکسن‌ها نیاز شدیدی به یخچال دارند. مواد صنعتی نظیر فولاد، مواد شیمیایی و پلاستیک به خنک کننده‌ها وابسته‌اند. حتی دیتا سنترها (مراکز داده) و اینترنتی که هم اکنون از آن بهره می‌بریم، بدون وجود دستگاه‌های خنک کننده، به راحتی هر چه تمام‌تر از کار خواهند افتاد.
سرمایش کلید حل بحران گرمایش
تقاضا برای سرمایش در حالی افزایش می‌یابد که نرخ رشد طبقه متوسط با خواسته‌های معین خود نیز در جوامع در حال توسعه رو به افزایش است. به ویژه در جنوب و جنوب شرق آسیا (که از قضا بیشترین میزان تولید گرما را هم دارند) تقاضا برای دستگاه‌های خنک کننده به طرز سرسام‌آوری اوج گرفته است.
تنها در سال ۲۰۱۰ و درچین بیش از ۵۰ میلیون واحد مسکونی با دستگاه‌های تهویه و خنک کننده ساخته شد. نسبت استفاده چینی‌ها از یخچال و فریزر از هفت درصد در سال ۱۹۹۵نیز به v درصد در سال ۲۰۰۷ رسیده است.
به گفته توبی پیترز، «باید به طرز متفاوتی به مسئله سرمایش بیاندیشیم. حل مسئله سرمایش، در واقع شاید همان کلید حل معضل گرمایش جهان نیز باشد و بتواند کمک قابل ملاحظه‌ای به نشست تغییرات آب و هوایی و دستیابی به اهداف آن در ماه آینده در پاریس انجام دهد.»
اغلب کشورهای جهان در سال‌های اخیر به منظور جلوگیری از گرمایش زمین، تمام توجه خود را بر کاستن از گازهای گلخانه‌ای و جایگزینی آن با انرژی سبز معطوف کرده‌‌اند.
حال که جهان روز به روز گرم‌تر می‌شود، نیاز مردم به سرما نیز فزونی می‌یابد. آیا این همان نکته مغفول مانده در گفتمان تغییرات آب و هوایی نیست؟