نشست وین بر سر بحران سوریه؛ ایران در حاشیه

وزیران خارجه روسیه، آمریکا، ترکیه و عربستان سعودی در یک دیدار نامعمول، به مشورت پیرامون بحران سوریه نشسته‌اند. لاوروف خواستار حضور ایران در مذاکرات سوریه است. پوتین غرب را به دو‌دوزه بازی در خاورمیانه متهم کرد.

روز جمعه ۲۳ اکتبر، نشستی در وین برگزار می‌شود که از نظر رسانه‌ها و محافل سیاسی نامعمول خوانده شده است. لاوروف، کری، الجبیر و سینیرلی اوغلو، وزیران خارجه روسیه، آمریکا، عربستان و ترکیه، برای یافتن راه‌حل سیاسی بحران سوریه به مذاکره می‌نشینند.

مذاکره وین بر سر سوریه، نامتجانس است: در حالی که روسیه، بشار اسد را جزیی از راه حل بحران سوریه می‌داند، سه شرکت کننده دیگر  بر رفتن اسد اصرار دارند. روسیه خواهان مشارکت ایران در چنین نشست‌هایی است.

سرگئی لاورف از حضور احتمالی ایران در این نشست استقبال کرده است؛ چیزی که مورد قبول سه وزیر خارجه دیگر نیست. لاوروف می‌گوید ایران با حمایت سیاسی و نظامی از اسد، نقشی تعیین‌کننده در سوریه دارد: «این بی‌فایده است که همه می‌کوشند بدون ایران و خارج از دایره حامیان اسد، راه‌حلی برای بحران سوریه بیابند.»

وزیر خارجه روسیه اعلام کرده که به زودی نشست دیگری در مورد بحران سوریه برگزار می‌شود که در آن علاوه بر ایران برخی دیگر از کشورهای منطقه نیز شرکت خواهند داشت.

جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفته است ایران و روسیه هم پذیرفته‌اند که راه‌حل سوریه، نظامی نیست: «همه قبول داریم که سوریه باید متحد، سکولار و چند صدایی باشد.»

تغییر لحن مسکو

پس از سفر اسد به مسکو، لحن پوتین خطاب به غرب تغییر کرده است. پوتین روز پنجشنبه ۲۲ اکتبر غرب را متهم کرد که به بهانه مبارزه با تروریست‌ها، می‌خواهد موقعیت خود در خاورمیانه را تحکیم کند. او گفت: «غرب با بخشی از تروریست‌ها مقابله می‌کند و از بخشی دیگر سود می‌جوید تا جای پای خود در خاورمیانه را محکم‌تر سازد.»

خود پوتین نیز متقابلا از سوی غرب به تضعیف مخالفان اسد و بمباران مواضع آنها به جای مواضع داعش متهم شده است.

بیشتر بخوانید: بشار اسد با پوتین در مسکو دیدار کرد

سه‌شنبه ۲۰ اکتبر، اسد به صورتی غیرمنتظره به مسکو رفت. این سفر پیامی مبنی بر تحکیم موقعیت او  و سرآغازی برای تحولات بعدی در جنگ داخلی سوریه تلقی شد. این اولین بار بود که اسد ظرف چهار سال جنگ داخلی از سوریه بیرون رفت.

روسیه از ماه سپتامبر حملات هوایی خود در سوریه را در حمایت از رژیم اسد شروع کرده است. به گفته وزارت خارجه روسیه، نیروی هوایی این کشور تا کنون ۹۳۴ پرواز در سوریه انجام داده که در ۸۱۹ عملیات، “مواضع تروریستی” هدف گرفته‌ شده‌اند.

آمریکا حضور روسیه در سوریه را با اعتراض، نگرانی و انتقاد پذیرفته است. توافق‌نامه‌ای میان وزارت‌خانه‌های دفاع دو کشور روز سه شنبه برای پرهیز از برخورد جنگنده‌های دو کشور در حریم هوایی سوریه امضا شده است.

بیشتر بخوانید: توافق روسیه و آمریکا برای ایمنی عملیات هوایی در سوریه

در چهار سالی که از عمر جنگ داخلی سوریه می‌گذرد‌ بیش از ۲۵۰ هزار نفر کشته شده‌اند. بریتانیا، فرانسه و اسپانیا خواسته‌اند که شورای امنیت اقدامی برای جلوگیری از پرتاب بمب‌های بشکه‌ای به غیرنظامیان سوری انجام دهد. این بمب‌ها را ارتش اسد بر سر مردم در مناطق تحت کنترل شورشیان می‌ریزد. این سه کشور هم اینک در حال آماده کردن پیش‌نویس قطعنامه‌ای در این زمینه هستند که بمب‌های بشکه‌ای را «سلاح ترور» معرفی می‌کند.

اما بسیار بعید است که شورای امنیت بتواند با حق وتوی روسیه، چنین قطعنامه‌ای را تصویب کند. مسکو و پکن، لایحه‌های مربوط به تحریم‌‌‌های سوریه را نیز به طور مداوم بلوکه کرده‌اند.

در جوار نشست چهارگانه مسائل سوریه در وین، گروه چهارگانه خاورمیانه نیز دیداری تازه می‌کنند. این گروه که شامل نمایندگان اتحادیه اروپا، سازمان ملل، امریکا و روسیه است، تنش اخیر اسرائیل و فلسطینیان را بررسی خواهد کرد.