اوباما در دفاع از توافق با ایران، جنگ‌طلبی محافظه‌کاران را هدف قرار داد

باراک اوباما روز چهارشنبه پنجم اوت/ ۱۴ مرداد ماه در سخنرانی در دانشگاه «آمریکن» در واشنگتن دی‏‌سی، از سیاست خود برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران دفاع کرد و مخالفان توافق در مجلس نمایندگان را جنگ‌طلبان نشسته بر صندلی‌ها خواند.

درگیری‌ بین دو حزب دمکرات و جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان بر سر توافق هسته‌ای با ایران بالا گرفته است. سه‌شنبه ۴ اوت، سخنگوی جمهوری‌خواهان در کنگره اعلام کرد که نمایندگان حزب اکثریت به متن توافق رأی مثبت نخواهند داد. در مقابل رئیس جمهور آمریکا هشدار داده که اگر کنگره از توافق با ایران حمایت نکند، اعتبار امریکا به عنوان رهبر دیپلماسی در سطح بین‌المللی به خطر می‌افتد.

برای اوباما، جلب رأی مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا با توافق هسته‌ای با ایران چیزی فراتر از خود این توافق است. اوباما می‌گوید به این ترتیب می‌خواهد نگرش نمایندگان و مردم آمریکا را نسبت به سیاست خارجی این کشور تغییر دهد و ارزش راهکارهای سیاسی را پیش از راهکارهای نظامی مطرح کند.

سه‌شنبه ۴ اوت، یک روز پیش از سخنرانی دانشگاه «آمریکن»، اوباما در دیداری خصوصی با بیش از ۲۴ نفر از رهبران یهودی آمریکایی رئوس کلی سخنرانی خود در این دانشگاه را ارائه کرده بود. به گفته گرگ روزنبام، مدیر «شورای ملی یهویان دموکراتیک»، رئیس‌جمهوری آمریکا مخالفت با معامله هسته‌ای را نوعی جنگ‌طلبی خوانده بود؛ با این استدلال که رد توافق با ایران در نهایت به حمله نظامی منجر خواهد شد و منطقه را برای اسرائیل نیز ناامن خواهد کرد.

از عراق تا ایران؛ نقد محافظه‌کاران آمریکایی

اوباما در سخنرانی در دانشگاه «آمریکن»، سیاست خود برای پیشبرد معامله هسته‌ای با ایران را به سیاست کلی‌تر کابینه‌اش برای تغییر نگرش آمریکاییان به رابطه‌شان با دیگر کشورها پیوند زد. به‌طور ویژه او به جنگ عراق اشاره کرد: «همان کسانی که از جنگ در عراق حمایت کردند، در حال حاضر مشغول مخالفت با معامله هسته‌ای با ایران هستند.»

او جمهوری‌خواهان کنگره و تندرویان ایران را به هم تشبیه کرد و گفت هر دو گروه به دنبال سیاست‌های جنگ‌طلبانه‌اند.

رئیس جمهور آمریکا با اشاره به ده‌ها میلیون دلار هزینه تبلیغات کارزار مخالفت با توافق با ایران گفت: «در مهم‌ترین بحث سیاست خارجی کشور ما از زمان حمله به عراق، کنگره تصمیم خواهد گرفت که از دستیابی به این موفقیت دیپلماتیک تاریخی حمایت کند یا مقابل آن بیایستد.»

اوباما با اشاره به سیاستش در خاورمیانه و در رابطه با عراق گفت: «آمریکا نه تنها باید جنگ را پایان می‌داد بلکه ما باید نگرشی را که در وهله اول ما را به جنگ فرستاد پایان می‌دادیم». او در رابطه با ایران گفت: «این همان نگرشی است که در آن اقدام نظامی بر دیپلماسی اولویت دارد؛ نگرشی که بر [حمله نظامی] یک جانبه آمریکا به‌جای کار پرزحمت ایجاد اجماع بین‌المللی سرمایه‌گذاری کرد؛ نگرشی که به شکل اغراق‌آمیز ترس و تهدید را فراتر از آنچه که بود، نشان داد.»

اوباما این را هم گفت که اعضای کابینه‌ آمریکا در مورد حاکمیت ایران توهم ندارند. می‌دانند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سپاه قدس، از سازمان‌های تروریستی و گروه‌های شبه‌نظامی همچون حزب‌الله لبنان حمایت می‌کنند. او عنوان کرد که به همین دلیل تحریم‌های ایران در حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر را ادامه خواهد داد.

رئیس‌جمهوری آمریکا خطاب به مخالفان توافق هسته‌ای که حملات نظامی گزینشی علیه تاسیسات نظامی و هسته‌ای ایران را پیشنهاد می‌کنند گفت: «حرف شما برای من اعتبار دارد، اما چیزی که از دهه گذشته یاد گرفته‌ام، آن است که جنگ به طور کلی و به طور ویژه جنگ در خاورمیانه ساده نیست. چگونه می‌توانیم در وجدان خود، جنگ را قبل از آزمودن راهکار سیاسی، توجیه کنیم؟»

اوباما با انتقاد از محافظه‌کاران آمریکایی که گفته‌اند به توافق هسته‌ای با ایران رأی مثبت نخواهند داد، سیاست‌های جمهوری‌خواهان در جنگ عراق را نقد کرد: «رهبران آمریکا در مورد هزینه‌های جنگ با مردم آمریکا صحبت نکردند و به جای آن اصرار ورزیدند که به راحتی می‌توان خواسته‌های آمریکا را به بخشی از جهان با فرهنگ و تاریخی عمیقاً متفاوت، تحمیل کرد.»

اطمینان خاطر اوباما به نتانیاهو

این مسئله که مخالفت‌های نخست‌وزیر اسراییل با توافق هسته‌ای با ایران برای گرفتن امتیاز مالی و سیاسی از آمریکاست، در چند ماه اخیر بارها مطرح شده است. نتانیاهو هر بار این استدلال را رد کرده و گفته است که هیچ امتیازی نمی‌تواند جبران این خسارت را کند که این توافق موجودیت اسرائیل را به خطر می‌اندازد.

عصر سه‌شنبه ۴ اوت، بارک اوباما بیش از دو ساعت با رهبران سازمان‌های یهودی- آمریکایی در کاخ سفید دیدار کرد.

اوباما در دیدار خود با رهبران یهودی – آمریکایی تأکید کرد که اختلاف او با بنیامین نتانیاهو، شخصی نیست و مایل است شخصاً با نخست‌وزیر اسرائیل دیدار کند تا بتواند بسته‌ای را پیشنهاد دهد که امنیت بیشتری برای اسرائیل به دنبال داشته باشد.

نتانیاهو اما تا به حال تمایلی به این دیدار نداشته و این را مدیر شورای ملی یهودیان دموکراتیک، از قول اوباما تأیید کرده است.

رئیس‌جمهوری ایالات متحده در سخنرانی در دانشگاه «آمریکن» واشنگتن دی‌سی به بسته ضمانتی احتمالی به اسرائیل اشاره کرد: «به دولت اسرائیل پیام داده‌ایم… که آماده‌ایم در مورد یک طرح ۱۰ ساله برای کمک به امنیت اسرائیل گفت‌وگو کنیم. ما می‌توانیم در حوزه برنامه دفاع موشکی اسرائیل، مبادله اطلاعات، عملیات دفاعی پیشگیرانه و رفع نیازهای امنیتی اسرائیل کمک‌ها را بیشتر کنیم. همچنین می‌توانیم مانعی در برابر هر گونه افزایش فعالیت ایران فراهم سازیم که این کشور ممکن است در نتیجه برداشته شدن تحریم‌ها علیه اسرائیل برنامه‌ریزی کند.»

اوباما به رهبران یهودی گفته، اینکه نتانیاهو تمایلی به بحث در مورد امتیازدهی و بسته‌های «جبرانی» ندارد بیشتر به این دلیل است که پذیرش چنین امتیازهایی به منزله تسلیم و شکست تلاش نتانیاهو در برابر توافق هسته‌ای با ایران خواهد بود.

رئیس‌ جمهور آمریکا در پاسخ یکی از رهبران یهودی که چرا بسته تضمینی را برای جلب نظر بیشتر، مستقیماً به عموم مردم اسرائیل ارائه نمی‌کند، گفت در نظر دارد این کار را در ماه سپتامبر از طریق روزنامه‌نگاران اسرائیلی انجام دهد. ‌

اوباما در جلسه خصوصی با رهبران یهودیان آمریکا گفته است که «ایران، با بودجه نظامی سالانه خود که ۱۵ میلیارد دلار است نمی‌تواند به جنگ آمریکا با بودجه نظامی نزدیک به ۶۰۰ میلیارد دلار در سال برود پس جنگ “نامتقارن” خواهد بود.» او توضیح داده که هر نوع حمله نظامی به ایران موجب می‌شود ایران با موشک‌هایی که به گروه‌های شبه‌نظامی منطقه می‌دهد، به اسرائیل حمله غیر مستقیم کند.

انتقاد اوباما از لابی‌های اسرائیل در آمریکا

اوباما در ملاقات با رهبران یهودی- آمریکایی سیاست‌های لابی آیپک را که از نتانیاهو حمایت می‌کند، نقد کرد. به گفته او، این گروه بودجه تبلیغات ۲۰ میلیون دلاری برای مخالفت با توافق هسته‌ای با ایران را اکنون در مقابل یهودیانی به کار می‌گیرد که از این توافق پشتیبانی می‌کنند.

کمیته روابط عمومی آمریکا اسرائیل مشهور به آیپک در هفته‌های گذشته کارزار تبلیغاتی گسترده‌ای را علیه توافق هسته‌ای با ایران آغاز کرده که شامل پیام‌های تبلیغاتی در  اینترنت، شبکه‌های تلویزیونی، رادیوها و بیلبوردهای تبلیغاتی می‌شود. روزنبام که خود از یهودیان موافق توافق هسته‌ای با ایران است می‌گوید که اوباما به دو نماینده آیپک که در این جلسه حاضر بودند از بی‌اخلاقی‌های این لابی در تبلیغات منفی علیه توافق، گلایه کرده است.

جمعه گذشته (۳۱ ژوییه) آیپک حدود ۶۰۰ نفر داوطلب را به واشنگتن آورد تا فکت‌شیت‌هایی را در مورد توافق با ایران به نمایندگان ارائه کنند. به گفته اوباما، مقامات کاخ سفید ناچار شده‌اند، برای صحبت با هر نماینده مجلس، ۴۵ دقیقه وقت صرف کنند تا نشان دهند که فکت‌شیت‌های ارائه‌شده توسط داوطلبان گروه آیپک نادرست‌اند.

اختلاف بر سر اسناد محرمانه توافق

درگیری‌ بین کابینه اوباما و مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا بر سر اسناد توافقنامه وین افزایش یافته است.

روز سه‌شنبه (۴ اوت)، ۹۴ نماینده جمهوری‌خواه مجلس از جمله کوین مک کارتی، رهبر فراکسیون اکثریت، در نامه‌ای به اوباما از دولت خواسته بودند متن دقیق توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به مجلس تقدیم کند. کاخ سفید این متن را بنا به عرف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محرمانه خوانده، اما جمهوری‌خواهان، و برخی دموکرات‌ها می‌گویند دسترسی آن‌ها به این اسناد برای بررسی توافق هسته‌ای با ایران الزامی است.

کوین مک کارتی اعلام کرده که در شرایط فعلی، نمایندگان اکثریت در  ماه سپتامبر به متن توافق وین رأی مثبت نخواهند داد. نماینده جمهوری خواه کالیفرنیا اد رویس، که ریاست کمیته امور سیاست خارجی مجلس نمایندگان را به عهده دارد هم به اعلام موضع نمایندگان اکثریت پیوسته است. میچ مک کانل، رئیس اکثریت در مجلس سنا هم می‌گوید به احتمال زیاد سناتورهای جمهوری‌خواه نیز به به توافق با ایران رای مخالف خواهند داد.

اعلام موضع رهبر اکثریت مجلس با توجه به مخالفت گسترده نمایندگان و سناتورهای جمهوری‌خواه با توافق هسته‌ای، قابل پیش بینی بود. اما جلب مخالفت نمایندگان مجلس سنا می‌تواند دشوارتر باشد چرا که تا کنون هیچ یک از دموکرات‌های سنا به سیاست‌های کابینه اوباما در قبال ایران پشت نکرده‌اند.

رهبر اکثریت جمهوری‌خواه سنا روز سه‌شنبه گفت قصد دارد درخواست کند که حضور همه سناتورها در گفت‌وگوهایی صحن این مجلس در رابطه با متن توافق با ایران اجباری باشد.

جمهوری‌خواهان کنگره برای باطل کردن حق وتو رئیس‌جمهور آمریکا در مرحله نهایی نیاز به رأی ۱۳ نفر از نمایندگان دموکرات در  سنا و ۴۴ دموکرات در کنگره دارند.