علی جنتی، وزیر ارشاد اسلامی به بهانه شرکت در «همایش رسانهای مبارزه با تروریسم تکفیری» به سوریه سفر کرد. این همایش، جمعه دوم مرداد به دعوت بشار اسد در مرکز فرهنگی «اسد» در دمشق آغاز به کار کرده است.
وزیر ارشاد اسلامی در سفرش به سوریه با بشر یازجی (وزیر گردشگری)، عبدالستار السید (وزیر اوقاف)، عصام خلیل (وزیر فرهنگ) و عمران زعبی وزیر اطلاع‌رسانی سوریه دیدار و گفت‌و‌گو کرد.
علی جنتی متعهد شده است که وزارت ارشاد اسلامی در زمینه گردشگری و سفر زائران ایرانی به سوریه و همچنین یاری‌رسانی مالی و فنی به سینمای مورد وثوق حکومت اسد، ترجمه کتاب‌های مورد تأیید از فارسی به عربی و برعکس و تشکیل «یک جبهه رسانهای» بر ضد مخالفان تکفیری دولت اسد به سوریه کمک کند.
سفر وزیر ارشاد اسلامی به سوریه در زمانی اتفاق افتاده است که گروهی از نمایندگان مجلس قصد دارند او را برای پاسخگویی نسبت به غفلت در سانسور کتاب و آثار هنری به صحن مجلس فرابخوانند. حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد اسلامی اما صبح امروز، شنبه، چهارم مرداد اعلام کرد که با نمایندگان منتقد دولت در مجلس رایزنی‌هایی اتفاق افتاده و امکان دارد نمایندگان منتقد دعوتشان از وزیر ارشاد اسلامی را پس بگیرند.
اصول‌گرایان از سفر وزیر ارشاد اسلامی به سوریه استقبال کرده‌اند. آن‌ها امید دارند که بتوانند در سوریه در زمینه سینما، ایجاد شبکه‌های ماهواره‌ای و همچنین کتاب فعالیت کنند. جشنواره فیلم عمار در ایران و کتاب‌هایی که نهادهای فرهنگی تحت پوشش بیت رهبری به طور انبوه منتشر می‌کنند، در سوریه می‌توانند عرضه شوند. در سال ۱۳۹۱ ایران و سوریه متعهد شدند که یک دفتر برای تبادل آثار سینمایی و محصولات تلویزیونی با محتوای ایدئولوژیک تأسیس کنند.
انجمن روشنفکران تبعیدی و منزوی
در این میان بسیاری از روشنفکران، نویسندگان، شاعران و سینماگران سوری از کشورشان رانده شده‌اند.
عائشه ارناووط هم مانند بسیاری از روشنفکران مخالف اسد در تبعید پاریس زندگی می‌کند. این شاعر ۶۷ ساله یکی از چهره‌های فعال تبعیدی در بین روشنفکران سوری و از اعضای شورای ملی سوریه است که در پاریس برای برقراری دموکراسی در سوریه و نجات میراث فرهنگی این کشور از غارتگری تلاش می‌کند.
عائشه ارناووط می‌گوید: «شعر الان مهم‌ترین مسأله زندگی من نیست. می‌خواهم از پاریس تا آنجا که ممکن است در سوریه تأثیرگذار باشم. اعتراض می‌کنم و در شبکه‌های اجتماعی این اعتراضات را بازتاب می‌دهم، پول جمع می‌کنم، مقالاتی که به دستم می‌رسد را جمع‌آوری می‌کنم، با سیاستمداران فرانسوی گفت‌و‌گو می‌کنم و سعی می‌کنم انگیزه ایجاد کنم برای همکاران جوانم.»
جولان حاجی، یکی از همین شاعران جوان سوری‌ست. او که تا پیش از جنگ داخلی سوریه به عنوان پزشک در بیمارستان‌ها کار می‌کرده است، اکنون در تبعید به شعر روی آورده. او می‌گوید: «ما همه منتظر سقوط اسد هستیم. اما این اتفاق به این زودی‌ها نمی‌افتد. برای همین احساس می‌کنیم جهان هم امیدش را به سقوط اسد از دست داده. این از همه بدتر است.»
روشنفکران سوری مقیم پاریس با هم اختلاف دارند. چنددستگی و مشکلات زندگی در تبعید عرصه را بر آن‌ها تنگ کرده. در میان آن‌ها علی احمد سعید إسبر معروف به آدونیس شاید تنها چهره شناخته شده سوری در جهان باشد. اما عده‌ای مانند عایشه ارناووط اعتقاد دارند که آدونیس تلویحاً از بشار اسد دفاع می‌کند و نمی‌توان او را به عنوان شاعری که خواسته‌های جامعه روشنفکری سوریه را نمایندگی می‌کند، به رسمیت شناخت.
«اتحادیه نویسندگان سوری» در لندن هم یکی از کانون‌های فعالیت نویسندگان مستقل و مخالف حکومت بشار اسد در تبعید است. فعالیت آنان اما در انتشار نشریه «اوراق» خلاصه می‌شود.
به گفته حسام‌الدین محمد، سردبیر نشریه «اوراق»، این نشریه تلاش می‌کند دریچه‌ای بر فرهنگ‌های دیگر بگشاید و گردهم‌آیی‌هایی پیرامون جامعه مدنی در سوریه و آزادی بیان و حقوق شهروندی کردها و اقلیت‌های قومی یا مذهبی برگزار کند.
اتحادیه نویسندگان عرب
از سوی دیگر، نویسندگان و هنرمندانی هم در سوریه از بشار اسد طرفداری می‌کنند. آن‌ها اتحادیه‌ای تشکیل داده‌اند به نام «اتحادیه نویسندگان عرب». هدف این اتحادیه «ضرورت تغییر گفتمان‌های دینی» در جهان عرب است. در خرداد ماه سال جاری دولت مراکش از سفر اعضای اتحادیه نویسندگان عرب به این کشور جلوگیری کرد و آن‌ها با صدور بیانیه‌ای از دولت مراکش انتقاد کردند.
نشر کتاب در سوریه عملاً متوقف شده و عنوان تازه‌ای منتشر نمی‌شود. از پنج سال پیش تاکنون نیز جشنواره فیلم سوریه که پیش از جنگ داخلی در این کشور یکی از جشنواره‌های سینمایی مهم خاورمیانه به شمار می‌آید متوقف مانده.
جشنواره فیلم وهران الجزایر در خرداد ماه سال جاری اعلام کرد که قصد دارد میزبانی از جشنواره فیلم سوریه را در دستور کار خود قرار دهد. یکی از هدف‌های علی جنتی از سفر به سوریه، در دست گرفتن بازار فرهنگی این کشور و زمینه‌سازی برای عرضه محصولات فرهنگی‌ست که جمهوری اسلامی به طور انبوه تولید می‌کند اما بازار داخلی ظرفیت پذیرش آن را ندارد.
در همین زمینه:
وزیر ارشاد در دمشق: ایران و سوریه جبهه رسانهای ضد تروریسم تشکیل می‌دهند