از زمان ناصرالدین‌شاه تاکنون عمارت کلاه فرنگی عشرت‌آباد در شرق تهران فراز و نشیب‌های تاریخ معاصر ایران و تغییر سه حکومت را تاب آورد و بر جای ماند، اما از عهده سپاه پاسداران برنیامد.
ساخت و ساز غیرقانونی سپاه در حریم این بنای تاریخی که در سال ۱۳۴۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده، به رغم مخالفت شهرداری و سازمان میراث فرهنگی همچنان ادامه دارد. شعبه سوم دادسرای نظامی ۱۵ تیر ۱۳۹۴ دستور به توقف ساخت و ساز سپاه در حریم عمارت کلاه‌فرنگی عشرت‌آباد داده است. شهرداری تهران، شورای شهر تهران و سازمان میراث فرهنگی هم مخالفت خود را با این سخت‌و‌سازها اعلام کرده‌اند، اما تاکنون به دلیل جانبداری کمیسیون فرهنگی مجلس از سپاه پاسداران این مخالفت‌ها اثربخش نبوده است.
نامه‌پراکنی شهردار تهران و سازه غول‌آسای سپاه
روز گذشته، ۲۳ تیر ماه، محمد سالاری، رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران خبر داد که محمد باقر قالیباف، شهردار تهران به حسن فیروزآبادی، رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و به محمد علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران درباره ساخت و ساز در حریم عمارت کلاه فرنگی عشرت‌آباد نامه داده است. هنوز محتوای این نامه رسانه‌ای نشده، اما شهردار تهران در صفحه اینستاگرام‌اش تلویحاً خواهان خروج پادگان سپاه از محوطه تاریخی کلاه‌فرنگی عشرت‌آباد شده است.
محمد باقر قالیباف در یادداشتی که در اینستاگرام منتشر کرده، می‌نویسد: «در قلب شهر تهران اسکلت‌های ساختمانی عظیم در میدان سپاه بالا رفته که حتی برای ساخت آن مراحل قانونی لازم هم طی نشده است. تا به امروز نیز مجموعه مدیریت شهری تهران، دادگاه نظامی و رئیس دیوان عدالت اداری مخالفت قانونی و حتی دلسوزانه خود را با ادامه ساخت این بنا اعلام کرده‌اند. ولی متأسفانه همچنان کار ساخت‌وساز این ساختمان ادامه دارد.»
او در ادامه به «هم‌رزمان سابق‌اش» توصیه می‌کند که مانع از احداث «سازه غول آسا»ی سپاه شوند و راهی برای بازدید مردم از عمارت کلاه فرنگی عشرت‌آباد باز کنند.
تاریخ پرفراز و نشیب یک بنا
عمارت کلاه فرنگی عشرت‌آباد در شرق تهران قرار دارد و در سال ۱۲۹۱ قمری به دستور ناصر‌الدین شاه قاجار، پس از نخستین سفر او به فرنگ ساخته شده و ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
عشرت‌آباد به تدریج زیر سایه سازه غول‌آسای سپاه محو می‌شود
[metaslider id=227931]
پس از سرنگونی دودمان قاجار این عمارت به شهربانی تهران واگذار شد و به تدریج تغییر ماهیت داد و از پادگان به زندان عشرت‌آباد شهرت پیدا کرد. بعد از انقلاب، سپاه پاسداران این مجموعه را مصادر کرد و آن را پادگان ولی‌عصر نامید. به دلیل نظامی بودن محوطه امکان بازدید و نگهداری و بازسازی این بنای تاریخی وجود ندارد. هم‌اکنون نیز از همه خانه‌های کوچک، محوطه و کل مجموعه تنها کاخ اصلی بر جای مانده که آن هم تحت تأثیر سازه عظیم سپاه پاسداران قرار گرفته است.
در سال ۱۳۵۵دفتر فنی حفاظت آثار باستانی، کاشی‌کاری‌ها و ارسی‌های عمارت کلاه‌فرنگی عشرت‌آباد را تعمیر کرد و سقف این عمارت را هم مستحکم ساخت. بعد از پایان جنگ هشت‌ساله ایران و عراق، سپاه پاسداران در مجاورت این بنای تاریخی، ساختمان فرمانده سپاه را بنا کرد که در آن زمان با اعتراض سازمان میراث فرهنگی مواجه شد، اما این اعتراضات بی‌اثر ماند.
سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۷۶ اعلام کرد که قصد دارد عمارت کلاه‌فرنگی عشرت‌آباد را مرمت کند. اما سپاه همکاری نکرد و مرمت عمارت نیمه‌کاره ماند. در سال ۱۳۸۶ اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران طرح دیگری برای مرمت عمارت کلاه فرنگی ارائه داد که آن هم به نتیجه نرسید. در بودجه سال ۱۳۹۳سه میلیارد تومان به بازسازی عمارت کلاه‌فرنگی اختصاص داده شده، و تفاهم‌نامه‌ای هم بین شورای شهر تهران، معاونت هماهنگ‌کننده سپاه محمد رسول‌الله، شهرداری منطقه هفت و اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران برای بازسازی این عمارت تاریخی منعقد شده، اما سپاه پاسداران به این تفاهم‌نامه هم پایبند نمانده است.
در همین زمینه:
معاون شهردار تهران: شهرداری نمی‌تواند جلوی ساخت‌وساز سپاه را بگیرد
ضرب‌الاجل دادسرای نظامی به سپاه برای توقف ساخت‌وساز در حریم بنای تاریخی عشرت آباد