ساعاتی پس از اعلام تمدید یک هفته‌ای گفت‌وگوهای اتمی، لحن روسای جمهور ایران و آمریکا تغییر کرد و هشدار‌آمیز شد. روحانی گفت واکنش کشورش به نقض توافق‌ها شدیدتر از تصور خواهد بود.

اوباما روحانی

حسن روحانی ، عصر سه‌شنبه ۳۰ ژوئن، در ملاقات با مدیران رسانه‌ها در تهران عنوان کرد که واکنش ایران به نقض توافق‌ها در چارچوب مذاکرات هسته‌ای، شدیدتر از تصور خواهد بود. روحانی گفت در صورت حصول توافق و موفقیت مذاکرات، وضعیت اقتصادی سال‌های ۸۴ تا ۹۲ تکرار نمی‌شود که پول و دلار در واردات مصرف شوند.

روحانی که ساعاتی پس از اعلام تمدید مذاکرات سخن می‌گفت افزود: «چند روز دیگر ممکن است به توافق برسیم بخش بزرگی از مسائل حل شد اما بخش کوچکی باقی مانده است که این مسائل مهم است.»

طبق اذعان عراقچی و ظریف، متن توافق پرانتزهای پرشماری دارد. اعتمادسازی با بازدیدهای سرزده یا متعارف از تاسیسات هسته‌ای ایران شرط طرف غربی است و ایران خواستار لغو تحریم‌هاست. اختلاف بر ریزه‌کاری‌ها و زوایای این شروط و صورت‌بندی نگارش هر مرحله از توافق از سوی طرفین کتمان نمی‌شود.

حسن روحانی توافق نهایی را به شرط زیاده‌خواه نبودن طرف مقابل و طی مسیر مذاکرات در چارچوب تفاهمات لوزان و ژنو، قابل دسترس خواند و گفت: «اگر طرف قابل متعهد بماند ما هم متعهد خواهیم بود و آنچه که در توافق می آید آمادگی کامل داریم که آن را اجرا کنیم. اما اگر طرف مقابل توافق را زیر پا گذاشت بلافاصله ما نیز مسیر رفته را بر می‌گردیم و حتی کمی شدیدتر از آنچه که در مخیله آنان نمی گنجد عمل خواهیم کرد.»

ایران پذیرفته که ذخایر اورانیوم با غلظت زیر ۵ درصد خود را تا ۷۶۵۰کیلوگرم کاهش دهد. به گزارش رویترز، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرای این روند را در گزارش ماه ژوئیه خود منعکس خواهد کرد. به نظر می‌رسد هشدار روحانی در بازگشت به گذشته، از جمله برگشت به فرآیند افزایش ذخایر اورانیوم باشد.

روحانی این را هم گفته که اگر زیاده‌خواهی نباشد، مذاكرات می‌تواند پایانی برد – برد داشته باشد. او از فعال شدن کمیته اقتصادی خاصی خبر داده که در صورت موفقیت مذاکرات، استفاده از منابع را مدیریت کند.

هم‌زمان با روحانی، باراک اوباما نیز در واشنگتن اعلام کرد اگر قرار بر توافق بد باشد، آمریکا مذاکرات را ترک می‌کند: «چنانچه ایالات متحده به خواست‌های خود در مذاکرات نرسد، تردیدی در خروج از گفت‌وگوها نخواهد داشت.»

رئیس جمهور آمریکا موضوع بازدید از تاسیسات هسته‌ای ایران و راستی‌آزمایی نوع فعالیت‌ها اتمی ایران را لازمه توافق نهایی خواند.

به این ترتیب شرط ایران در قبال لغو یک‌باره تحریم‌ها در زمان توافق، در برابر شرط طرف مقابل برای بازدید از تاسیسات اتمی این کشور قرار گرفته است. رهبر ایران یک هفته قبل گفته است که تنها بازرسی‌هایی را می‌پذیرد که در چارچوب قوانین بین‌المللی باشند و اجازه بازدید از مراکز نظامی را هم نمی‌دهد.

اروپا در این میان تصمیم گرفته که تعلیق تحریم‌هایی را که مهلت آنها در ۷ ژوئیه به سر می‌رسد، تمدید کند. این تعلیق‌ها صدور محصولات پتروشیمی ایران به اروپا و معاملات طلا و فلزات گرانبها با ایران را میسر می‌کند.

به نوشته خبرگزاری رویترز، روز دوم ژوییه قرار است دوباره مذاکراتی در سطح وزیران خارجه در وین جریان یابد.

ظریف روز سه‌شنبه ظهر پس از دیدار با کری گفته بود اینجا امده‌ایم تا به توافق برسیم. دیپلمات‌های آمریکایی گفته‌اند تا ۹ ژوئیه باید توافق نهایی شده باشد وگرنه بحث تعلیق و لغو تحریم‌ها به مجرای طولانی‌تری می‌افتد.