کنفرانس دو روزه “گفتوگوی سایبری ایران” روز پنجشنبه، ۵ مارس، در شهر ولنسیای اسپانیا شروع شد. این سومین بار است که این کنفرانس بینالمللی سالانه در زمینه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، حقوق بشر و دیپلماسی برگزار میشود. ولی این اولین بار است که برنامههای آن به طور عمومی و زنده از طریق شبکههای اجتماعی پخش میشود.
موضوع کنفرانس امسال “ایران، اینترنت، فرصتها و چالشها” است و سخنرانهایی از نمایندگان دولتی تا سازمانهای غیردولتی فعال در زمینه فراهم کردن استفاده از اینترنت در داخل ایران و همینطور خبرنگاران شبکههای رسانهای فارسیزبان در خارج از کشور هستند.
موضوع نشستهای اصلی در نخستین روز این کنفرانس رابطه ایران و غرب (تحریمها)، توسعهی زیربنایی فناوری اطلاعات و ارتباطات، رشد شرکتهای نوپا (استارتآپ) و کارآفرینی، فناوری به مثابه کاتالیزور دسترسی به اطلاعات آنلاین و دستیابی به راهکارهای مؤثر در برخورد با فرصتها و چالشهای فضای مجازی بود.
سخنرانهای اصلی پنل اول اسکات کارپنتر، مدیر برنامه آزادی بیان در گوگل، احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران، ماریچه اِسخاکه، نماینده هلندی پارلمان اروپا، الن ایر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، نازیلا فتحی، خبرنگار، مترجم و کارشناس مسائل ایران و پیتر هارل، عضو ارشد مرکز امنیت جدید آمریکا بودند.
خانم اسخاکه، که به صورت مجازی در بحث شرکت داشت، به ارتباط قطعناشدنی نسل جوان ایران با اینترنت و تجربههای موفق آنها در جریان انتخابات سال ۲۰۰۹ و درگیریهای بعد از آن اشاره کرد. او افزود که شجاعت جوانان ایرانی الهامبخش کشورهای همسایه آن در خاور میانه بوده و باعث ستایش است.
الن ایر، سخنگوی فارسیزبان وزارت امور خارجه آمریکا، در صحبتهای خود از تلاشهای دولت آمریکا برای برقراری گفتوگوی مستقم بین مردم ایران و آمریکا گفت. در گفتوگویی که رادیو زمانه با الن ایر داشت از او پرسیدیم که آیا در برقراری این گفتوگو موفق بودهاید؟
به پاسخ الن ایر میتوانید در اینجا گوش بدهید:
کنفرانس «گفتوگوی سایبری ایران» با ابتکار «اصل ۱۹» پایه گذاری شده است. فعالیتهای موسسه پژوهشی و فناوری اصل ۱۹ در راستای فراهم کردن ابزارهای عبور از فیلتر و دیگر فناوریهای دیجیتال است و تلاش دارد که از این طریق سهمی در ارتقای جامعه مدنی داشته باشد.
کنفرانس امسال این موسسه همزمان با جشنواره فناوریهای عبور از فیلتر برگزار میشود و تنها بخشهایی از آن به روی عموم باز است. فریدون بشر، مدیر این موسسه در گفتوگو با رادیو زمانه در باره اهداف این کنفرانس و “جشنواره فناوریهای عبور از فیلتر” توضیح میدهد و میگوید که ایده این کنفرانس با الهام از «گفتوگوهای سایبری آزمایشگاه شهروندان (Citizen Lab’s Cyber Dialogues) شکل گرفته است:
پیتر هارل در سخنرانی خود گفت «تلاشهای ما برای همکاری با دولت ایران ناموفق بوده و از اینجاست که با تقاضای دولت آمریکا در صدد تهیه برنامههای نرمافزاری و سختافزاری جدید برای ایجاد ارتباط مستقم بین مردم ایران و آمریکا هستیم و همزمان تلاش داریم که دولتهای دیگر را نیز متقاعد کنیم تا از فروش دستگاههای مونیتورینگ به دولت ایران خودداری کنند.»
اسکات کارپنتر با تصرفی در ترکیب تینک تنک یا اندیشکده گفت ما در گوگول خود را «اندیشکارکده» (Think-Do Tank) میدانیم. ما مرتب در حال اندیشیدن در جهت تقویت تکنولوژی برای از بین بردن سرکوب هستیم و تمام راههای موجود را امتحان میکنیم تا موانع حقوق بشر در داخل ایران را کاهش دهیم. او میافزاید هرچند راهحلها مطمین و قانعکننده نیستند اما تلاش خود را میکنیم. او از فروختن تکنولوژی به کشور کوبا اشاره کرد و گفت سازمانهای آمریکا برای همکاری با برخی از کشورها بسیار محتاط هستند، چون نگران تغییر وضعیت سیاسی در آمریکا نیز هستند. اما ما تلاش میکنیم شانه به شانه مردم و جامعه آمریکا فکر و عمل کنیم. او از این کنفرانس به عنوان فرصت قابل توجه برای دریافت ایده و پیشنهاد های جدید یاد کرد: «ما در گوگل تمام تلاش خود را میکنیم تا جایی که قانون اجازه میدهد شرایط را در ایران فعال نگه داریم.»
احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران، نیز یکی از دیگر سخنرانهای پنل روز اول این کنفرانس بود و از آن گفت که «باور دارد دیپلوماسی جواب میدهد و راههای گفتوگو را باید باز نگه داشت».
یکی از خبرنگارانی که در دورههای مختلف این کنفرانس حضور داشته نگار مرتضوی است که در نیویورک فعالیت میکند. در گفتوگوی تلفنی از او پرسیدیم که چه چیزی در کنفرانس امسال تازگی دارد. او معتقد است که یکی از جذابیتهای بحثها و سخنرانیها در آن است که نمایندگان سیاسی و دولتی در کنار نمایندگان سازمانهای کوچک و غیردولتی کنار هم قرار گرفتهاند و فرصتی پیدا کردهاند که سوالهای خود را رو در رو مطرح کنند:
رینیکه فان سانتن، مدیر اجرایی رادیو زمانه نیز در این کنفرانس حضور دارد. او میگوید نماینده گوگل بیشترین سوالها را دریافت کرد، هرچند موضوع گفتوگوهای هستهای بین کشورهای غربی و دولت ایران و تاثیر نتیجه آن در دسترسی آزادانه به اینترنت در داخل ایران در صدر سوالها قرار داشت. او میگوید یکی از بحثهای دیگر “اینترنت حلال” بود که دولت ایران برنامه دارد به مردم ایران تحمیل کند. پاسخها در این پرسشها این بود که «همیشه راهی هست»، همیشه راهی پیدا خواهد شد که مردم ایران به شبکه جهانی اینترنت راه یابند و به اینترنت داخلی و پالایش شده دولتی محدود نباشند:
اصل ۱۹ سه سال است که این کنفرانس را سالانه با شعار «همیشه راهی هست» برگزار میکند و چنین به نظر میرسد هر سال پیام مثبتی برای کاربران اینترنت در داخل ایران دارد. این کنفرانس روز جمعه نیز ادامه خواهد یافت و سخنرانیها و بحثهای آن را میشود از طریق این لینک دنبال کرد.