«هنوز تکلیف نظام وظیفه بیش از یک ميليون و ۵۰۰ هزار ایرانی متولد سال ۱۳۵۵ به بعد روشن نشده است.»
این موضوع را به تازگی، موسی کمالی، معاون ستاد کل نيروهای مسلح جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ايرنا) مطرح کرده است.
او گفته که امکان خريد خدمت سربازی برای مشمولان غايب، با هدف «اجرای عدالت»، در لايحه بودجه سال آينده در نظر گرفته شده است.
به گفته این مقام نظامی از ابتدای سال آینده و به مدت یک سال، مشمولان غایبی که بین ۲۷ تا ۵۰ سال سن دارند و بیش از هشت سال از مشمولیت آنها می‌گذرد و «کارآیی لازم را برای نیروهای مسلح ندارند»، می‌توانند سربازی خود را بخرند.
قانون جدید خرید خدمت برای سال ۹۴ خواهد بود و مشخص نیست برای سال ۹۵ تمدید شود. به همین دلیل به مشمولان غایب توصیه شده است که در طول سال ۹۴ تکلیف سربازی خود را مشخص کنند.
موسی کمالی درباره قیمت خرید سربازی برای این دسته از افراد گفته است که «مبلغ جريمه و نحوه اجرای اين طرح بر اساس آئين‌نامه‌ای خواهد بود که از سوی وزارت دفاع و پشتيبانی نيروهای مسلح تهيه و پس از تائيد ستاد کل به تصويب هيئت وزيران می‌رسد». او تاکيد کرده که «در حال حاضر مبلغ ۲۰ تا ۵۰ ميليون تومان مدنظر است».
«اقامت در خارج از کشور»، «مشکلات خانوادگی»، «گرفتاری شغلی» و «سن بالا»، از جمله عواملی است که معاون ستاد کل نيروهای مسلح به عنوان دلايل اصلی غيبت مشمولان از خدمت سربازی ذکر کرده است.
کمالی گفته است که ساکنان خارج از کشور می‌توانند از طریق سفارتخانه‌های ایران جریمه خود را بپردازند.
او تاکید کرده است که این قاعده تنها برای سال ۹۴ خواهد بود و «مشخص نیست برای سال ۹۵ تمدید شود». بنابراین به مشمولان غایب توصیه شده است که در طول سال ۹۴ تکلیف سربازی خود را مشخص کنند.
تراکم مشمولان خدمت سربازی در ایران
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، جمعیت این کشور در ۳۰ سال گذشته تقریباً دو برابر شده است و حدود ۷۰ درصد آن را افراد زیر ۳۵ سال تشکیل می‌دهند.
این افراد که اغلب آنها بعد از انقلاب سال ۵۷ در ایران متولد شده‌اند، در یک دهه گذشته به صف مشمولان خدمت سربازی در ایران پیوسته‌اند.
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۸، مسئولان سازمان وظیفه عمومی جمهوری اسلامی به دلیل تراکم بیش از حد مشمولان خدمت سربازی، قوانین جدیدی مبنی بر معافیت افراد اعلام کردند.
«معافیت نخبگان»، «برخی معافیت‌های پزشکی» و «معافیت سه برادری» از جمله این معافیت‌ها به شمار می‌رفتند که در فروردین‌ماه ۱۳۹۱ و به دلیل برخی انتقادها متوقف شدند.
جمشید اسدی، کارشناس اقتصادی مقیم فرانسه معتقد است که فروش سربازی با این قیمت گزاف تنها به دلیل کسری بودجه دولت صورت می‌گیرد.
اکنون به نظر می‌رسد تصمیم دولت برای فروش قیمت سربازی با شرایط اعلام شده بیشتر جنبه اقتصادی داشته باشد؛ هرچند مقام‌های سازمان وظیفه عمومی این مسئله را تکذیب کرده‌اند.
به تازگی موسی کمالی، جانشین اداری منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح در یک برنامه تلویزیونی درباره تصمیم تازه این سازمان مبنی بر فروش خدمت سربازی گفت: «ما فقط قصد داریم تکلیف غایبان را روشن کنیم و این ربطی به کسری بودجه ندارد.»
این در حالی است که جمشید اسدی، کارشناس اقتصادی مقیم فرانسه، معتقد است که سخنان موسی کمالی تنها برای انحراف افکار عمومی اعلام شده و «فروش سربازی با این قیمت گزاف تنها به دلیل کسری بودجه دولت صورت می‌گیرد».
آقای اسدی در گفت و گو با رادیو زمانه مسئله فروش خدمت سربازی در ایران را «شگفت انگیز» خوانده و گفته است که «این کار درست مثل این است که یک شهروند، تکالیف عمومی اجتماعی که بر عهده‌اش است را با پول بخرد».
به گفته جمشید اسدی، مسئله کسری بودجه، مسئله بسیار مهمی است که دولت ایران را در شرایط فعلی که «بهای نفت کاهش یافته و برای پرونده هسته‌ای نیز چشم‌انداز روشنی وجود ندارد» آزار می‌دهد.
این کارشناس اقتصادی معتقد است که به دلیل کسری فزاینده بودجه، مسئله فروش تنها بخش کوچکی از مشکلات دولت را حل می‌کند و به احتمال زیاد، دولت ایران در آینده نیز به راه‌های دیگری برای جبران کسری بودجه متوسل خواهد شد.
جزئیات بیشتر از قانون تازه خرید خدمت
موسی کمالی، معاون ستادکل نيروهای مسلح جمهوری اسلامی پس از اعلام رسمی فروش خدمت سربازی، در یک نشست خبری جزئیات بیشتری از این خبر را اعلام کرده است.
به گفته کمالی، بر اساس برآوردها بین یک تا یک و نیم میلیون نفر در ایران امکان خرید سربازی با شرایطی که این سازمان اعلام کرده است را دارا هستند و به نظر می‌رسد هرچه مبلغ ریالی جریمه کمتر باشد استقبال از آن نیز بیشتر شود.
کمالی در پاسخ به پرسش خبرگزاری ایسنا مبنی بر اینکه چه نوع کارتی به این دسته از افراد تعلق خواهد گرفت، گفته است: «پیشنهاداتی در خصوص اعطای کارت به این افراد مطرح شد اما در نهایت تصمیم بر این شد تا به این دسته از افراد کارت معافیت از سربازی داده شود.»
سخنان سردار کمالی درباره خرید خدمت سربازی در شرایطی مطرح می‌شود که او در یک سال گذشته درباره این طرح گفته بود: «به دلیل تبعیض آمیز بودن، خرید سربازی به هیچ وجه مورد نظر ستاد کل نیروهای مسلح نیست و پرونده آن بسته شده است.»
بر اساس اعلام مسئولان بلندپایه ستاد کل نیروهای مسلح در مجموع بین ۸۰ تا ۸۵ درصد جوانان به موقع به سربازی می‌روند و بین ۱۰ تا ۱۵ درصد آنها غیبت می‌کنند.
وجود دومیلیون فراری از خدمت نشاندهنده غلط بودن اجباری بودن خدمت است .
باید مثل ارتش کانادا و امریکا افراد متقاضی را بعنوان سرباز استخدام و حقوق بدهند….
faryad / 28 December 2014