پنج هزار سند قديمی مربوط به حکومت‌های يزد در صدسال گذشته در پشت دارالحکومه این شهر کشف شد.
«محمدرضا ملک‌ثابت»، مدير سازمان اسناد و کتابخانه ملی استان يزد روز شنبه هشتم آذرماه، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ايرنا، با اعلام اين خبر افزود که کارشناسان مشغول بررسی و طبقه‌بندی اين اسناد هستند و پس از آن می‌توان آماری دقيق از انواع و تعداد اين اسناد ارائه کرد.
اسناد کشف‌شده به حکومت‌های قديم يزد پس از سال ۱۳۰۵ هجری تعلق دارند. اين اسناد شامل « نقشه های دستی و تصاوير قديمی، گزارش‌های مربوط به پيشرفت پروژه‌های عمرانی، اطلاعات جزيی محلات، سازمان پيشاهنگی و دفترچه‌های مخصوص مايحتاج عمومی» می‌شوند که از ارزش تاريخی بالايی برخوردارند.
موضوع اسناد
در نخستين نسخه از خبر منتشرشده در ايرنا پيش از ويرايش و حذف‌های بعدی نيز آمده بود که «اسناد مربوط به جمع‌آوری اطلاعات انتخابات مجلس شورای ملی، دفتر ثبت تعرفه انتخابات دوره‌های ۱۵ و ۱۶و …مجلس شورای ملی، مکاتبات جشن‌های شاهنشاهی، چارت فرمانداری مستقل يزد، دفتر کدخدايان رسمی حکومتی يزد، دفتر درآمد آب وقف‌آباد، و دفاتر انديکاتور» نيز ظاهراً بخشی از اين اسناد هستند.
بر اساس روايت ملک‌ثابت، چند دهه پيش به علت بازسازی دارالحکومه، اطراف اتاق اسناد مورد اشاره «ديوارکشی»، و اتاق و اسناد آن از نظر پنهان می‌شوند. اندکی پيش نيز هنگام بازسازی مجدد، ميراث فرهنگی اين اسناد را از نو کشف می‌کند.
امحاء کردن اسناد؟
مدير سازمان اسناد و کتابخانه ملی يزد در حالی که به ارزش زیاد اين اسناد اشاره داشت، تأکيد کرد: «هر چند با مشکل کمبود ظرفيت مخازن اسناد مواجه هستيم اما تصميم داريم حتی يک برگ از اين اسناد را … امحاء نکنيم.»
اين سخن در حالی مطرح می‌شود که امحاء اسناد تاريخی جرم است و در نخستين نسخه خبر در ايرنا نيز از قول ملک‌ثابت هرگونه تلاش برای امحاء اسناد مستحق شش‌ماه تا دوسال حبس توصيف شده‌بود.
امحاء در لغت به معنی از میان رفتن اثر چیزی یا پاک شدن آن است.
اکنون دو ميليون سند در مرکز اسناد استان يزد نگهداری می‌شوند و اين استان از نظر تعداد اسناد و نسخ خطی پس از تهران، خراسان رضوی و قم چهارمين رده را در سرتاسر ايران داراست.