یک گل سرخ برای نجف دریابندری

نجف دریابندری، مترجم آثار ماندگاری مانند «وداع با اسلحه»، «بازمانده روز»، «چنین کنند بزرگان» و «یک گل سرخ برای امیلی» که به دلیل سکته مغزی در بیمارستان ایرانمهر در تهران بستری بود، از بیمارستان مرخص شد.

نجف دریابندری پنجشنبه ۲۲ آبان دچار سکته مغزی شده بود و به بخش «آی‌سی‌یو» بیمارستان ایرانمهر انتقال یافته بود. نخستین بار علی دهباشی، نویسنده و مدیرمسئول مجله بخارا جامعه فرهنگی ایران را از این خبر آگاه کرد. اکنون خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) خبر داده است که دریابندری را از بیمارستان ایرانمهر مرخص کرده‌اند.

صبح شنبه ۲۴ آبان دریابندری را پس از بهبود نسبی به بخش عمومی منتقل کرده‌ بودند. هنوز معلوم نیست که نجف دریابندری تا چه حد به درمان‌های توانبخشی و طب فیزیکی برای از میان برداشتن پیامدهای سکته مغزی نیاز دارد.

پزشکان دریابندری گفته‌ بودند که بخش راست بدن او از کار افتاده و به او داروهای ضد انعقاد خون تزریق شده است.

در ایران مرکز تخصصی توانبخشی سکته مغزی «تبسم» و همچنین مرکز آموزشی و درمانی «فیروزگر» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران این خدمات توانبخشی و طب فیزیکی را به بیماران سکته مغزی ارائه می‌دهند.

لحن و زبان متفاوت اما استادانه

از نجف دریابندری که در سال ۱۳۰۹ در آبادان متولد شده، به عنوان یکی از اثرگذارترین مترجمان ایران پس از محمد قاضی یاد کرده‌اند. او در سال ۱۳۳۲ با ترجمه «وداع با اسلحه» نوشته ارنست همینگوی ایرانیان را با این نویسنده صاحب سبک آمریکایی آشنا کرد و موجی از همینگوی‌گرایی را در ادبیات داستانی معاصر ایران پدید آورد. او که از طرفداران حزب توده بود، یک سال پس از انتشار این کتاب به زندان قصر افتاد، و پس از رهایی از زندان در سال ۱۳۳۷ فعالیت‌های فرهنگی‌اش را از سر گرفت. او سال‌ها به عنوان ویراستار ارشد در انتشارات فرانکلین کار می‌کرد.

منتقدان ترجمه رمان «بازمانده روز»، نوشته کازو ایشی‌گورو و «گور به گور» نوشته ویلیام فاکنر و همچنین «چنین کنند بزرگان» نوشته ویل کاپی را از نظر لحن‌ها و جنس زبان متفاوتی که دریابندری در ترجمه اثر به کار گرفته تحسین کرده‌اند. در زمان انتشار این اثر گفته شده بود که «چنین کنند بزرگان» نوشته خود دریابندری‌ست و نویسنده‌ای به نام «ویل کاپی» وجود ندارد. این کتاب با رویکردی طنزآمیز درباره زندگی شخصیت‌های تاریخی چون اسکند‌ر‌، آتیلا، کلئوپاترا، ناپلئون و نرون است.

نجف دریابندری زبان انگلیسی را به طور خودآموز فراگرفته است. «یک گل سرخ برای امیلی» نوشته ویلیام فاکنر، «بیلی بادگیت» نوشته ای. ال. دکتروف، «پیامبر و دیوانه» نوشته جیران خلیل جیران از دیگر ترجمه‌های پرطرفدار او به شمار می‌آید.

نجف دریابندری از چند سال قبل به این سو، دچار فراموشی نیز شده و از زمان درگذشت فهیمه راستکار، همسرش احوال خوشی نداشته است. فهیمه راستکار، دوبلور و بازیگر تئاتر و سینما، سوم آذر ۱۳۹۱ در سن ۸۰ سالگی درگذشت.

«کتاب مستطاب آشپزی»، حاصل تلاش مشترک این زوج است. این کتاب با زبانی شوخ و نثری یگانه، از سیر تا پیاز آشپزی ایرانی و فرنگی را همراه با ادوات پخت و پز و تاریخچه خوراک‌ها شرح می‌دهد.