نیروهای پیشمرگه کرد روز سهشنبه ۳۰ سپتامبر / ۸ مهرماه حمله گسترده خود را علیه نیروهای «دولت اسلامی» (داعش) در سه جبهه از شمال عراق آغاز کردند.
بهگزارش خبرگزاری فرانسه منابع نظامی پیشمرگههای کرد گفتهاند که این عملیات پیش از طلوع آفتاب در شمال شهر موصل که تحت کنترل داعش است، در جنوب شهر نفتی کرکوک و در شهری در مرز سوریه آغاز شد.
یک مقام بلندپایه کردستان عراق که نخواست نامش منتشر شود گفت که پیشمرگهها پس از آنکه دو شهرک سعدیه و محمودیه را فتح کردند، به شهر ربیعه در مرز سوریه وارد شدهاند. بهگفته وی «سربازان در مرکز شهر ربیعه در حال نبردند.»
پیشمرگهها که از حمایت حملات هوایی برخوردارند همچنین به شهر زومار، واقع در ۶۰ کیلومتری موصل و در نزدیکی سد این شهر، حمله کردهاند. مقام نظامی کُرد جزئیات بیشتری در مورد حمایت حملات هوایی ارائه نکرد.
از سوی دیگر در حالی که آنکارا مشارکت خود در ائتلاف ضدداعش را بررسی میکند، نیروهای داعش روز دوشنبه به دروازههای کوبانی (عینالعرب)، سومین شهر بزرگ کردنشین در سوریه که در مرز با ترکیه قرار دارد نزدیک شدند.
بهگزارش دیدبان حقوق بشر سوریه، جنگجویان داعش روز دوشنبه در پنج کیلومتری این شهر استراتژیک بهسوی آن خمپاره انداختند و مرکز این شهر برای نخستین بار مورد هدف قرار گرفت.
شلیکهای جنگجویان داعش به مرکز کوبانی سه کشته به جای گذاشته است.
دیدبان حقوق بشر سوریه میگوید نیروهای داعش تاکنون اینچنین به کوبانی نزدیک نشده بودند. اگر آنها موفق به فتح کوبانی شوند کنترل نوار مرزی در طول مرز با ترکیه و در شمال سوریه را به دست خواهند گرفت.
حمله نیروهای داعش به این منطقه موجب مهاجرت دستکم ۱۶۰ هزار نفر به ترکیه شده است. ترکیه راه دیگری جز گشودن مرزهای خود به روی این آوارگان ندارد.
نیروهای حزب کارگران کردستان (پکک) نیز به کمک کردهای سوریه شتافتهاند.
حملات داعش ترکیه را نیز در امان نگذاشته و از روز یکشنبه تاکنون دستکم سه گلوله خمپاره به خاک این کشور شلیک شده است. آنکارا در واکنش به این اوضاع بر تعداد نیروها و تجهیزات نظامی خود در پاسگاه مرزی مورسیتپینار افزوده است.
چرخش در سیاست آنکارا
این تحولات بحثهایی را در آنکارا دامن زده است. دولت ترکیه امروز، سهشنبه ۳۰ سپتامبر / ۸ مهرماه طرحی را ارائه خواهد کرد که بر پایه آن نیروهای نظامی این کشور اجازه خواهند یافت تا به خاک سوریه و عراق وارد شوند.
چنانچه پارلمان ترکیه روز پنجشنبه این طرح را تصویب کند این کشور که در ابتدا به صراحت کمک نظامی به ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا را رد میکرد، به این ائتلاف خواهد پیوست.
یکی از دلایل خویشتنداری آنکارا در این زمینه به اسارت ۴۹ نفر از اتباع ترکیه مربوط بود که در زمان تصرف موصل، از سوی شبهنظامیان داعش گروگان گرفته شده بودند.
پس از آزادی اتباع ترکیه در روز شنبه ۲۰ سپتامبر / ۲۹ شهريورماه و سفر اخیر رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور به آمریکا، تغییری در سیاست ترکیه مشاهده میشود، بهطوری که اردوغان روز یکشنبه با بیان اینکه «ما نمیتوانیم بیاعتنا بمانیم»، تأکید کرد که حتی دخالت نیروی نظامی زمینی در جنگ با داعش میتواند ضروری باشد.
ترکیه در حال حاضر از یک میلیون و پانصد هزار پناهجوی سوری که در طول درگیریهای نظامی با رژیم بشار اسد و همچنین حملات داعش آواره شدهاند، نگهداری میکند. جنگ سوریه از سال ۲۰۱۱ تاکنون نزدیک به ۲۰۰ هزار کشته به جای گذاشته است.
بهگفته فرماندهی نظامی آمریکا در خاورمیانه و آسیای مرکزی، ائتلاف ضدداعش از روز یکشنبه هشت حمله هوایی در سوریه انجام داده است که یکی از آنها به فرودگاهی بود که در نزدیکی شهر حلب در دست داعش قرار داشت. دیدبان حقوق بشر سوریه روز دوشنبه ۲۹ سپتامبر / هفتم مهرماه گزارش داد که بمباران آسیابها و انبارهای گندم در اطراف شهر منبج سوریه توسط نیروهای ائتلاف، باعث مرگ شماری از کارگرانی شد که در آن کار میکردند.
سه حمله هوایی نیروهای ائتلاف در دو روز اخیر نیز در خاک عراق صورت گرفته است. در این حملات افزون بر نیروهای آمریکایی، اردن و امارات متحده عربی نیز شرکت داشتهاند.
دیدبان حقوق بشر سوریه گفته است از آغاز حملات هوایی نیروهای ائتلاف به خاک سوریه، تاکنون که یک هفته از آن گذشته، ۲۱۱ تن از جنگجویان داعش و ۲۲ نفر از غیرنظامیان کشته شدهاند.
ائتلاف نظامی علیه داعش بهویژه به دنبال آن است که تأسیسات نفتی و گازی را بهعنوان منابع مالی داعش از تصرف این گروه خارج کند.
انتقاد تند سوریه از آمریکا
یک مسئول نظامی آمریکا که نخواست نامش فاش شود روز دوشنبه اعلام کرد که از روز جمعه هشتم ماه اوت / ۱۷ مردادماه سال جاری تاکنون ارتش آمریکا چهار هزار و ۱۰۰ پرواز علیه جنگجویان داعش در عراق و سوریه انجام داده است که شامل پروازهای تجسسی، سوختگیری و عملیاتی میشود.
بهگفته این منبع نظامی از روز سهشنبه ۲۳ سپتامبر / یکم مهرماه تاکنون حدود ۴۰ پرواز نیز توسط پنج کشور عربی عضو ائتلاف ضدداعش، شامل اردن، عربستان سعودی، بحرين، قطر و امارات متحده عربی، انجام شده است.
روز یکشنبه باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا اذعان کرد که ایالات متحده تهدید نیروهای افراطی در سوریه را دستکم گرفته بود.
در چارچوب استراتژی ضدداعش آمریکا، اوباما کمکهای لجستیکی و نظامی به شورشیان سوری که «میانهرو» خوانده میشوند را در نظر گرفته است.
ولید معلم، وزیر امور خارجه سوریه روز دوشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل این اقدام آمریکا را بهشدت مورد انتقاد قرار داد و نیروهای مخالف حکومت اسد را «تروریست» نامید. معلم تأکید کرد که این کمک موجب «افزایش خشونت و تروریسم» شده و «پایههای یک راه حل سیاسی را تخریب میکند».
از سوی دیگر، کارشناسان و دیپلماتها نسبت به تخریب میراث فرهنگی عراق توسط داعش هشدار دادند و در کنفرانسی در یونسکو اعلام کردند که داعش با فروش آثار عتیقه و باستانی این کشور در حال تخریب مکانهای تاریخی عراق هستند.