اتحادیه اروپا اذعان کرده که برخی کشورهای آن نفت خام ارزان از «دولت اسلامی» خریدهاند. این در حالی است که ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا را به شرکت در ائتلافی ضدتروریستی علیه داعش ملزم کرده است. به این ترتیب، در وضعیت کنونی آمریکا غیرمستقیم تأمین مواد خام اولیه در اروپا را نیز تحت تأثیر خود دارد.
یانا هیباسکووا، نماینده اتحادیه اروپا در عراق، در نشست کمیته امور خارجی پارلمان اروپا اعلام کرد که چندین کشور عضو اتحادیه از «داعش» نفت خام ارزانقیمت خریدهاند. نفت خریداری شده از مرزهای ترکیه، عراق و ایران به کشورهای اروپایی انتقال یافته است. در این میان ترکیه ادعای استفاده از مرزهای خود را برای این کار را رد کرد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در پایان ماه ژوئیه هشدار داده بود که کشورهای عضو «باید تضمین کنند که هیچ شهروند یا فرد دیگری به داد و ستد مالی یا تجاری با دولت اسلامی داعش اقدام نکند.» این محدودیت به ویژه در مورد معامله نفت خام از طریق سوریه یا عراق مصداق داشت.
داعش در عراق و سوریه روزانه بین ۲۵ تا ۴۰ هزار بشکه نفت خام تولید میکند. بنا بر گزارش روزنامه «واشنگتن پست» بیشترین میزان این تولید از طریق مناطق تحت کنترل داعش در سوریه و قسمت کردنشین ترکیه به دیگر کشورها قاچاق میشود. هر کامیون میتواند از این مناطق تا حدود ۲۰۰۰ بشکه را منتقل کند.
معمولاً قیمت هر بشکه نفت خام در مناطق کردنشین ترکیه بین ۵۰ تا ۵۵ دلار آمریکا است. بنا بر ارزیابی تحلیلگران بازار نفت خام، قاچاقچیان به داعش تا ۴۰ دلار در ازای خرید هر بشکه پرداخت میکنند. بعضی کارشناسان نیز این قیمت را کمتر ارزیابی کردهاند.
معاملات پرسود، عامل استقامت داعش
واشنگتن پست به نقل از یک کارشناس نوشته است که ممانعت از معامله نفت داعش در بازارها بسیار دشوار است، چون تفاوت بهای خرید و فروش در معاملههایی از این دست بسیار سودآور است.
دستگاههای امنیتی غربی با کسب اطلاعاتی از عراق و ترکیه، پی به وجود چنین معاملههای نفتی سودآوری بردهاند. داعش ۱۱ میدان نفتی را در شمال عراق و استان رقه سوریه در اختیار دارد. سرویسهای امنیتی آمریکا تخمین میزنند که داعش روزانه بیش از سه میلیون دلار از جمله از طریق فروش نفت، سرقت و قاچاق انسان به دست میآورد.
واشنگتن پست پیشتر در ماه ژوئن به نقل از مسئولان دولتی مبارزه با تروریسم در آمریکا نوشته بود: «بخش بزرگی از پولهای دریافتی داعش از حملههای مسلحانه و سرقت بانکها، اخاذی و قاچاق کالا و نفت به دست میآید. این گروه همچنین اعانه و کمکهای مالی خارجی دریافت میکند. با این حال، چنین کمکهایی محدودتر از تأمین مالی مستقل از راه درآمدهای این گروه است.»
خوان زاراته، مشاور امنیتی سابق دولت آمریکا در زمان ریاست جمهوری جرج دبلیو بوش، این نظر را تایید کرده است که داعش بخش بزرگ تأمین مالی خود را از راه درآمدهایش انجام میدهد.
در آغاز ماه ژوئن داعش به بانک مرکزی موصل حمله کرد و مبلغی معادل ۴۲۹ میلیون دلار آمریکا را به سرقت برد. جک مور، روزنامهنگار نشریه آمریکایی «اینترنشنال بیزنس تایمز» در مقالهای نوشته که این اقدام، دولت اسلامی در عراق را به یکی از ثروتمندترین گروههای تروریستی جهان تبدیل کرده است.
حکومت داعشی ایران نیز نفت را ارزان میفروشد:
یک منبع تجارت نفت در سنگاپور به رویترز گفتهاست که ایران میعانات گازی خود به چین را با قیمتی «بسیار ارزان» میفروشد.
موضوع ارزانفروشی نفت و میعانات گازی ایران، حتی حمل رایگان نفت توسط خود ایران قبلا نیز در گزارشهای مختلف بینالمللی منتشر شدهاست.
رویترز مینویسد که ایران نفت فوق سبک و با کیفیت خود را ۵ دلار زیر قیمت دُبی و ۸ دلار زیر قیمت میعانات گازی قطر میفروشد.
farid / 18 September 2014