دستور کار اجلاس ناتو در ولز، منازعه شرق اوکراین و تهدید روسیه است. با وجود نشانههای مثبت در برقراری آتشبس در دونتسک و لوهانسک، درگیریهای جدیدی در بندر ماریوپول آغاز شدهاند.
دبیرکل ناتو در آغاز اجلاس این پیمان نظامی در ولز، بار دیگر به روسیه هشدار داد و گفت: «ما مجبور خواهیم شد اقدامی نسبت به امنیت دگرگون شده منطقه انجام دهیم.» راسموسن گفت در شرق، روسیه وارد اوکراین شده و در جنوب شرقی ما ناظر افزایش عملیات بیرحمانه «دولت اسلامی» هستیم.
دستور محوری اجلاس ناتو، موضوع شرق اوکراین و واکنش پیمان آتلانتیک شمالی به این مسئله است. اعضای ناتو در نظر دارند اقدامات مشترکی علیه روسیه انجام دهند و همزمان دولت کییف را از پشتیبانی خود مطمئن سازند.
روسیه نیز متقابلا به ناتو هشدار میدهد که از منازعه در دونتسک و لوهانسک برای تنگ کردن حلقه حضور نظامی در اوکراین و حوزه بالتیک استفاده نکند.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه پنجشنبه ۴ سپتامبر در مسکو گفت : «آن کس که بیطرفی کییف را زیر سوال میبرد، یافتن راهحل سیاسی برای منازعه شرق اوکراین را نیز به خطر میاندازد.»
دولت غربگرای اوکراین با وجود عدم عضویت در ناتو، تمایل زیادی به دخالت این پیمان در اوضاع این کشور دارد.
ناتو طرحی در واکنش به رفتار روسیه در اوکراین آماده کرده که نه تنها دربرگیرنده حضور هرچه بیشتر این پیمان نظامی در کشورهای اروپای شرقی است، بلکه شامل استقرار واحدهای ویژهای در این کشورها هم میشود که میتوانند ظرف دو یا سه روز آمادگی کامل برای ورود به جبهه نبرد را پیدا کنند.
راسموسن نسبت به طرح هفت مادهای پوتین برای حل کشمکش بحران ابراز تردید کرد و گفتٰ: «ناتو از تلاش برای کاهش منازعه استقبال میکند اما اصل بر چیزی است که در عمل روی میدهد.»
راسموسن خواست که روسیه نیروهای خود را از شرق اوکراین عقب بنشاند، اعزام نیرو و ارسال تجهیزات را متوقف سازد، دست از حمایت تسلیحاتی جداییخواهان بر دارد و تلاشهای سازنده سیاسی را برای یافتن راهحلی جهت بحران، آغاز کند.
طرح پوتین، طرح پوروشنکو
پوتین در طرح هفت مادهای خود از جمله خواستار عقبنشینی ارتش اوکراین از مناطق تحت درگیری و همچنین توقف پیشرویهای نظامی شورشیان شده است.
پترو پوروشنکو، رئیس جمهور اوکراین اعلام کرده که روز جمعه (۵ سپتامبر) طرح آتشبس را طی ملاقات با گروه تماس اوکراین، روسیه، نمایندگان جداییطلبان و نمایندگان سازمان همکاری و امنیت اروپا ارائه میکند. اگر این طرح قبول شود، پوروشنکو دستور خواهد داد تا ارتش اوکراین در ساعت ۱۳ جمعه (به وقت محلی)، دست از جنگ بکشد.
اما به موازات بالا گرفتن خوشبینی در باره آتشبس، آتش نزاع بین شورشیان و نیروهای دولتی اوکراین در بندر ماریوپول در دریای سیاه از عصر پنجشنبه ۴ سپتامبر بالا گرفت. جداییخواهان با تانک و زرهپوش وارد ماریوپل شدهاند. پس از وقوع چند انفجار، سربازان دولتی به حالت آمادهباش در آمدهاند و دود سیاهی آسمان شهر را فرا گرفته است.
ماریوپول تا نیمه ماه ژوئن در کنترل جداییخواهان بود اما پس از آن به اختیار نیروهای دولتی درآمد.
ناتو؛ آماده مشارکت در مقابله با داعش
دبیر کل ناتو در اجلاس ولز، از آمادگی این پیمان نظامی برای مشارکت در مبارزه با «داعش» نیز خبر داد. راسموسن گفت اگر دولت عراق خواهان چنین حمایتی باشد، موضوع همکاری ما به طور جدی بررسی خواهد شد: «ما بررسی میکنیم که چه تعداد کشورهای عضو قادرند تهدیدهای دولت اسلامی را دفع کنند.»
راسموسن گفت ناتو هر تقاضایی از سوی دولت عراق را جدی خواهد گرفت اما تاکنون چنین درخواستی دریافت نکرده است. کردهای عراقی در مقابل، خواستار حمایت تسلیحاتی غرب برای رویارویی با شبهنظامیان داعش هستند و از بسیاری دولتها از جمله آلمان نیز پاسخ مثبت گرفتهاند.
اجلاس ناتو در ولز روز پنجشنبه ۴ سپتامبر با شرکت ۲۸ عضو پیمان آتلانتیک شمالی آغاز به کار کرده و محور کار آن، پایان دادن به منازعه در شرق اوکراین است. نحوه مقابله با جهادگرایان در عراق و سوریه، تحرکات اسلامگرایان تندرو در سومالی، افغانستان و لیبی، از دیگر موضوعات مطرح در این اجلاس هستند. این اجلاس تا جمعه ۵ سپتامبر ادامه دارد.