درست پس از آنکه معاون نخست وزیری ترکیه اعلام کرد زنان این کشور نباید در ملأعام بخندند، کمپینی ایجاد شد که به دنبال آن، زنان ترکیه در یک اقدام جمعی، تصاویر خندان خود را در توییتر و شبکههای اجتماعی منتشر کردند. اکنون میلیونها نفر این کمپین را با هشتگ «خنده مقاومت» یا «مقاومت زنان» در توئیتر دنبال میکنند. بولنت آرینچ، معاون نخست وزیر ترکیه گفته بود: «زنان ترکیه نباید در ملاعام بخندند. عفت و پاکدامنی بسیار مهم است. این تنها حرف نیست؛ بلکه مایه زیبایی و افتخار زنان ترکیه است. یک زن باید پرهیزگار باشد. باید تفاوت میان یک جمع عمومی و خصوصی را بداند. او نباید در ملأ عام بخندد.»
او در این سخنرانی که در روز عیدفطر انجام شد، از مصرف گرایی و استفاده بیش از حد از تلفن همراه نیز انتقاد کرده بود. معاون اردوغان همچنین خواستار نجابت زنان و مردان شده بود و تلویزیون و رسانهها را عامل تبدیل جوانان ترکیه به «معتادان جنسی» دانست.
آرینچ گفته بود: «مرد نباید زنباره باشد، مرد باید متعهد به زن خود باشد و فرزندان خود را دوست داشته باشد. زن باید بداند چه چیزی حرام و چه چیزی حرام نیست.»
او در بخش دیگری از سخنرانیاش تصویری از زن مطلوب از نگاه خود را ارائه کرد: «آن دسته از دخترانمان که با نگاه ما صورتشان سرخ میشد و سرشان را به پایین میانداختند و به سوی دیگری نگاه میکردند کجا هستند؟»
خنده و مبارزه سیاسی
پس از انتشار این حرفها، روز چهارشنبه هزاران نفر از زنان ترکیه تصاویری از خود در حالیکه میخندیدند در سایتهای اجتماعی منتشر کردند. این اقدام زنان ترکیه با حمایت مردان ترکیه نیز همراه شده است. یکی از کاربران مرد در توییتر در حمایت از زنان کشورش نوشته است: «مردان کشوری که زنانش اجازه ندارند بخندند، ترسو و بزدل هستند.»
از سوی دیگر، مخالفان دولت، این گفتهها را نمادی از وضعیت حقوق زنان در ترکیه دانستهاند. برخی از رقبای سیاسی حزب حاکم بر ترکیه هم از این فرصت استفاده کردهاند تا از این راه بر رقبای خود بتازند.
اکملالدین احسان اوغلو، رییس سابق سازمان همکاری اسلامی و نامزد رقیب رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در رقابت انتخابات ریاست جمهوری امسال در مخالفت با آرینچ در توییتر نوشته است: «بیش از هر چیز دیگری، کشور ما به زنانی احتیاج دارد که لبخند بزنند و خنده دیگران را بشنوند.»
ملدا آونور، نماینده استانبول در پارلمان ترکیه، سیاستمدار دیگری از از حزب مخالف مردم جمهوریخواه است که در توییتر خود مردم ترکیه خواسته هفته آینده در دفاع از حقوق زنان دست به راهپیمایی اعتراضی گسترده بزنند. او در پست خود در توییتر نوشته که آرینچ «خندیدن» را یک عمل غیراخلاقی قلمداد کرده و به این طریق، زنان را در معرض نوع جدیدی از خشونتها قرار داده است.
در گزارش سال ۲۰۰۹ دفتر نخست وزیری ترکیه درباره وضعیت زنان در کشور آمده که بیش از ۴۰ درصد زنان ترکیه هدف خشونتهای خانگی قرار گرفتهاند و بیش از ۱۲۰ تن از آغاز سال جاری میلادی توسط والدین یا سایر بستگانشان کشته شدهاند.
در واکنش به این اتفاقات، آرینچ به خبرنگاران گفته که صحبتهایش تحریف شده است: «از یک ساعت و نیم سخنرانیام به مناسبت عید فطر، برخی تنها آن قسمتی را که درباره خندیدن زنان در خیابان بود، شنیدند. این یک تحریف زشت و زننده و بی پایه و اساس است.»
او افزوده: «کسانی که به تمام سخنانم گوش کرده باشند، متوجه سخنانم خواهند شد. اگر من فقط گفته بودم زنان نباید بخندند، خب این حرف عاقلانهای نبوده است. اما سخنان من بیشتر در مورد اخلاق بود.»
این نخستین باری نیست که مقامهای دولت اردوغان به خاطر اظهارنظرهای تبعیضآمیزشان باعث خشم مردم ترکیه میشوند.
مخالفان، دولت رجب طیب اردوغان را به استفاده فزاینده از روشهای اقتدارگرایانه و دخالت در زندگی خصوصی مردم متهم می کنند.
سایت گوناز تی وی گزارش داده که تاکنون بیش از ۳۰۰ هزار تصویر از «خندیدن» توسط کاربران زن ترک در شبکههای اجتماعی از توئیتر تا فیس بوک و اینستاگرام منتشر شده است.