در شرایطی که هنوز از میزان مشارکت زنان در نهادها و سازمانهای دولتی ایران آمار و اطلاعاتی دقیق در دسترس نیست، به گفته فاطمه رحمتی، سرپرست بخش بینالملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، سه وزارتخانه «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی»، «تعاون کار و رفاه اجتماعی» و «علوم، تحقیقات و فناوری» هیچ مشاوری در حوزه زنان ندارند.
به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، فاطمه رحمتی ضمن اعلام این خبر گفت: «مشاوران امور زنان در وزارتخانههای مختلف میتوانند در تهیه گزارش از وضعیت زنان کشور در حوزههای مختلف موثر باشند، اما برای نمونه وزارت بهداشت، وزارت تعاون و وزارت علوم هنوز مشاور امور زنان ندارند.»
وی با اشاره به اینکه پنجمین اجلاس وزرای زن سازمان همکاریهای کشورهای اسلامی در آذرماه در شهر باکو برگزار خواهد شد، مهمترین چالشهای پیش روی زنان ایران را ازجمله در «حوزه استیفای حقوق شرعی و قانونی زنان»، «مشارکت آنها در بخشهای مدیریتی» و «کارآمد شدن مرجع ملی زنان» دانست.
سرپرست بخش بینالملل معاونت امور زنان و خانواده با بیان اینکه معاونت امور زنان برای ارائه نقش صحیح از فعالیتهای حوزه زنان در مجامع بینالملل، به گزارشها و آمارهای دستگاههای مختلف نیاز دارد، ابراز امیدواری کرد تا هرچه زودتر آمار و مستندسازی دقیق به تفکیک جنسیت در جهت کاهش چالشهای پیش روی زنان ارائه شود.
حضور اندک زنان در پستهای عالی
با اینکه جمهوری اسلامی همواره بر مشارکت سیاسی زنان به عنوان یکی از دستاوردها انقلابی خود تاکید میکند، اما در عمل بسیاری از سیاستهای حاکم، راه حضور زنان را در عرصههای سیاسی بسته است.
در تمام دوران حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، هیچگاه صلاحیت زنانی که برای نامزدی ریاست جمهوری ثبت نام کردهاند تائید نشده؛ هرچند عدهای از آنان با تفسیر اصطلاح «رجل سیاسی» به عنوان فرد خبره در امور سیاسی و نه لزوماً مرد، در هر دوره به عنوان نامزد ثبت نامکردهاند تا به روند جاری اعتراض کرده باشند.
وزارت زنان نیز در تاریخ سی و چند ساله پس از انقلاب در ایران چالشساز بوده و تنها مرضیه وحید دستجردی توانسته در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد این مقام سیاسی را تجربه کند. وزارت او اما نخست با واکنش تند مراجع تقلید ایران مواجه شد و در نهایت نیز پیش از تمام شدن دوره وزارتش از کار برکنار شد.
در زمینه نمایندگی مجلس، تعداد زنان نماینده در هر دوره، معمولاً از انگشتان دست تجاوز نکرده و تنها در دوره پنجم ۱۴ نماینده زن در مجلس حضور داشتهاند. این تعداد در دوره ششم و هفتم به ۱۳ زن کاهش پیدا کرد و در دوره هشتم به هشت نفر رسید.
در مجموع، در هشت دوره نخست، مجلس شورای اسلامی تنها ۶۸ نماینده زن داشته و در ۳۱ سالی که از تشکیل این مجلس در ایران میگذرد، تنها ۴۵ نفر نماد مشارکت زنان ایرانی در نهاد قانونگذاری کشور بودهاند. ۲۳ نماینده از ۶۸ نماینده زن در هشت دوره گذشته به صورت تکراری در مجلس حضور داشتهاند. این در حالی است که تعداد کل نمایندگان مجلس تا پایان دوره هشتم، دو هزار و ۴۰۰ نفر بوده که عدد ۶۸ در مقابل این عدد، بسیار ناچیز است. به طور کلی، آمار نمایندگان زن مجلس هیچگاه بیشتر از چهار درصد نبوده است.
غیر از نمایندگی مجلس و وزارت، در دیگر مراتب قدرت سیاسی، زنان عرصه چندانی برای حضور نداشتهاند. فعالیت زنان به عنوان معاون وزیر، شهردار و عضو شورای شهر هم هرچند با فراز و فرودهایی همواره وجود داشته، اما از برد سیاسی چندانی برخوردار نبوده و سنگاندازیها و ممانعتها، فعالیت را برای آنان سختتر کرده است.
بسیاری پیشبینی میکردند که دولت حسن روحانی حتما یک یا چند وزیر از بین زنان خواهد داشت. در عمل اما در کابینه پیشنهادی حسن روحانی زنی برای وزارت وجود نداشت و مشارکت سیاسی زنان تنها به انتخاب معاون امور زنان و رئیس سازمان محیط زیست محدود ماند و تنها در وزارت امور خارجه یک زن به عنوان سحنگو انتخاب شد.