نرخ دیه کامل انسان در سال ۹۳ در ماههای غیرحرام به ۱۵۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید. در ماههای حرام ۳۰درصد به این مبلغ اضافه میشود.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری عصر چهارشنبه گفت: «نرخ جدید دیه از ابتدای اردیبهشت ماه سال جدید اعمال خواهد شد.»
دیه کامل انسان برای ماههای عادی در سال ۱۳۹۲، مبلغ ۱۱۳ میلیون تومان و در ماههای حرام ۱۵۲ میلیون تومان بود.
چهار ماه قمری ذیقعده، ذیحجه، محرم و رجب ماههای حرام هستند که در سال ۱۳۹۳، از ۱۱ اردیبهشت تا نهم خرداد و از پنجم شهریور تا دوم آذر را در برمیگیرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، در سال ۹۲ دیه کامل انسان ۱۱۳ میلیون تومان برآورد شده بود که این رقم در ماههای حرام به ۱۵۲ میلیون تومان افزایش پیدا کرد. در سال ۹۱ نیز رقم دیه ۹۴ میلیون تومان بود که این رقم در ماههای حرام به ۱۲۶ میلیون تومان رسید. در سال قبلتر یعنی در سال ۹۰ رقم دیه ۶۷ میلیون تومان در ماههای عادی و ۹۰ میلیون تومان در ماههای حرام بود. در سال ۸۹ نیز رقم دیه در ماههای عادی ۴۵ میلیون تومان و در ماههای حرام ۶۰ میلیون تومان بود.
بر اساس این گزارش مرور آمار افزایش نرخ دیه در سالهای گذشته نشان میدهد در سال ۸۸ رقم دیه نسبت به سال ۸۷ افزایشی نداشته، اما این رقم در سال ۸۹ نسبت به سال ۸۸ با افزایش ۵. ۱۲ درصدی مواجه میشود که البته در سال بعد یعنی در سال ۹۰ این رقم یکباره به ۵۰ درصد میرسد.
پس از افزایش ۵۰ درصدی رقم دیه در سال ۹۰، در سال بعد یعنی در سال ۹۱ این رقم باز هم جهشی بزرگ و در حد ۴۳ درصد را نشان میدهد. رشد سریع رقم دیه در سال ۹۰ و ۹۱ در سال ۹۲ کاهش یافت و در سال ۹۲ به میزان ۶ /۲۰ درصد افزایش پیدا کرد.
بالاترین رشد نرخ دیه در سالهای گذشته به سال ۸۰ برمیگردد که نسبت به سال ۷۹ رشدی ۲۵. ۵۶ درصدی داشت.
نرخ دیه هرسال توسط کارشناسان مجازات اسلامی محاسبه می شود و در اختیار قوه قضائیه ایران قرار میگیرد. در در باب اول و در ماده ۲۹۴ کتاب چهارم قانون مجازات اسلامی که در تمام محاکم قضائی و کیفری ایران با استناد به آن، آرا و احکام مربوط به پروندههای مختلف صادر میشود آمده است: «دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به مجنی علیه یا به ولی یا اولیای دم او داده میشود».
بر اساس قانون مجازات اسلامی فرد در سه شرایط موظف به پرداخت دیه است «قتل یا جرح یا نقص عضو که به طور خطای محض واقع میشود»، «قتل یا جرح یا نقص عضو که به طور خطا شبیه عمد واقع میشود» و «جنایت عمدی».
به عنوان نمونه در ماده ۲۹۷ قانون مجازات اسلامی آمده است دیه قتل مرد مسلمان یکی از شش مورد زیر است: «یکصد شتر سالم»، «دویست گاو سالم»، «یکهزار گوسفند سالم»، «دویست دست لباس سالم از حلههای یمن»، «یکهزار دینار مسکوک سالم و غیر مغشوش که هر دینار یک مثقال شرعی طلا به وزن ۱۸نخود است» و «ده هزار درهم مسکوک سالم و غیر مغشوش که هر درهم به وزن ۶/۱۲ نخود نقره است». در مورد شتر، گاو و گوسفند تاکید هم شده است که خیلی لاغر نباشند.
در قانون مجازات اسلامی، زن و مرد برابر نیستند و دیه زن نصف دیه یک مرد مسلمان است.
اقلیت های دینی هم با شهروند مسلمان و شیعه برابر نیستند. بر این اساس میزان دیه اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با نظر ولی امر است که توسط قوه قضاییه استعلام و به دادگاهها ابلاغ میشود.