[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20130818_Heritage_Najafi_Rouhani.mp3[/podcast]

سرانجام و بعد از حدس و گمان‌های بسیار، رییس یکی از تخصصی‌ترین سازمان‌های وابسته به ریاست جمهوری منصوب شد. محمد‌ علی نجفی که نتوانسته بود رأی اعتماد مجلس ایران را برای وزارتخانه آموزش و پرورش به‌دست آورد، اکنون حکم ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را در دست دارد. انتخاب او با واکنش مثبت برخی از انجمن‌ها و تشکل‌های حرفه‌ای و صنفی در زمینه میراث فرهنگی و همچنین گردشگری مواجه شده است.

محمد‌ علی نجفی، رییس جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، کمیته ملی موزه‌ها، کمیته ملی بناها و محوطه‌ها و همچنین جمعی از کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری از انتصاب او به این سمت استقبال کرده‌اند. در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، مدیریت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور مورد انتقاد این انجمن‌های غیر دولتی بود.

ممکن است مخالفت اصولگرایان با نجفی باعث شود که دوباره سازمان میراث فرهنگی از اختلافات و کشمکش‌های سیاسی لطمه بخورد.

درست از شامگاهی که نجفی نتوانست از سد مخالفان سیاسی‌اش در مجلس عبور کند و از کسب وزارت آموزش و پرورش بازماند، صحبت‌های بسیاری در مورد احتمال رفتن او به سازمان میراث فرهنگی به گوش رسید. در این میان برخی کارشناسان و تشکل‌های گردشگری و همچنین میراث فرهنگی با ارسال نامه‌‌هایی به رییس‌جمهور از او خواستند نجفی را برای این مقام در نظر بگیرد. پیش‌تر، نام سید رضا صالحی امیری بیش از هرکس دیگری برای تصدی این مقام به گوش می‌رسید. اما اکنون صالحی‌ امیری به عنوان سرپرست وزارت ورزش منصوب شده است. سئوال این است، انتخاب محمد علی نجفی چه پیام‌هایی دارد و او آینده این سازمان پر مسأله را به کجا رهنما خواهد شد؟

سوابق اجرایی و مدیریتی نجفی

نجفی دارای مدرک کارشناسی ریاضی از دانشگاه صنعتی شریف و کارشناسی ارشد از دانشگاه MIT در آمریکاست. او چندین دوره از جمله در زمان نخست‌وزیری محمد باهنر و میرحسین موسوی و همچنین در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی وزیر آموزش و پرورش بوده است. او در دولت اول محمد خاتمی نیز رییس سازمان برنامه بودجه کشور شد. نجفی عضو شورای شهر تهران نیز بوده است. تصدی طولانی‌مدت وزارت آموزش و پرورش که یکی از بزرگ‌ترین وزارتخانه‌های ایران است و همچنین ریاست بر سازمان کلیدی برنامه و بودجه، او را در زمینه مدیریت و برنامه‌ریزی بسیار آزموده کرده است و از او به عنوان یکی از مدیران بسیار موفق در طول چند دهه گذشته یاد می‌شود. از این‌رو بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی امیدوار هستند که آمدن او به این سازمان باعث شود تا انسجام از هم‌گسیخته به آن بازگردد. همچنین توانمندی‌ها و ارتباطات خوب او با مردان اقتصادی کابینه می‌تواند این امید را زنده کند که او قادر است بودجه و اعتبارات مناسب را برای این سازمان مهیا کند. نجفی که یکی از بنیان‌گذاران حزب کارگزران سازندگی، از احزاب نزدیک به هاشمی رفسنجانی بوده، جزو سیاستمدارانی است که اهل نشستن در حاشیه نیست. بنابراین به اعتقاد برخی، انتخاب شدن چنین شخصی می‌‌تواند جایگاه سازمان میراث فرهنگی را مستحکم‌تر کند.

محمد بهشتی، رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در زمان محمد خاتمی نیز از انتخاب نجفی استقبال کرد و گفت او می‌تواند ویرانه‌ای مانند سازمان میراث فرهنگی را از نو برپا کند. به اعتقاد او نجفی هم دارای سابقه علمی و هم سابقه اجرایی و مدیریتی مناسبی برای این مقام است.

منتقدان نجفی

با این‌حال انتخاب نجفی به این سمت منتقدانی هم دارد. از یک‌سو، برخی‌‌ها به دلیل رأی عدم اعتماد مجلس به او معتقدند گماردن نجفی به ریاست سازمان میراث فرهنگی می‌تواند آن بخش از اصولگرایان مخالف با او را به صف‌آرایی در برابر طرح‌ها و لوایح دولت در زمینه میراث فرهنگی وادارد، و در حقیقت دوباره سازمان میراث فرهنگی از اختلافات و کشمکش‌های سیاسی لطمه بخورد؛ اتفاقی که در زمان احمدی‌نژاد نیز افتاد و مجلس به خاطر شخص رحیم مشایی و دیدگاه‌های او با سازمان میراث فرهنگی مخالفت‌های بسیاری می‌کرد.

ممکن است گرایش‌های اقتصادی نجفی سبب سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در بخش گردشگری و توریسم شود اما در عوض از بخش تخصصی میراث فرهنگی و مسائل علمی و حفاظتی آن غفلت شود.

گروه دیگری از منتقدان اما می‌گویند محمد علی نجفی نیز دارای سابقه مشخص در زمینه میراث فرهنگی نیست. او گرچه سوابق مدیریتی دارد اما شناختی از پیچیدگی‌های کار این سازمان ندارد و بهتر بود فردی متخصص به ریاست سازمان میراث فرهنگی برگزیده می‌شد. به اعتقاد این گروه از منتقدان، ممکن است گرایش‌های اقتصادی نجفی نیز سبب سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در بخش گردشگری و توریسم شود اما در عوض از بخش تخصصی میراث فرهنگی و مسائل علمی و حفاظتی آن غفلت شود.

با این‌حال نجفی در نخستین اظهارات خود پس از در دست گرفتن ریاست سازمان میراث فرهنگی گفت که این سازمان دارای سه رکن اصلی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است و هدف او ایجاد تعادل و تعامل بین این سه رکن است. او همچنین تأکید کرد هویت سازمان را بر مبنای دفاع از هر سه رکن آن تعریف خواهد کرد. مدافعان نجفی نیز امیدوارند او با توجه به وزن و اعتبارش در هیئت دولت جایگاه این سازمان را احیاء کند و از طرف دیگر نیروهای متخصص و کارشناس را دوباره به آن بازگرداند.

در همین زمینه:

برنامه‌های دولت روحانی برای میراث فرهنگی