پس از گذشت قریب به سه ماه از جنگ اسرائیل و حماس و کشته شدن بیش از ۲۱۵۰۰ نفر و آوارگی نزدیک به ۸۰درصد از مردم غزه، آفریقای جنوبی اسرائیل را به نسلکشی متهم کرد و علیه آن به دیوان بینالمللی دادگستری در لاهه شکایت برد.
به گزارش الجزیره، آفریقای جنوبی در شکایت خود مدعی است که اقدامات اسرائیل بخش قابل توجهی از ملیت، نژاد و قومیت فلسطینیها را نابود میکند. کشتار مردم فلسطین در غزه، وارد کردن آسیبهای جدی جسمی و روانی به آنها، تحمیل شرایطی از زندگی که نابودی فیزیکی آنها را به دنبال دارد، از جمله مواردی است که آفریقای جنوبی به آنها اشاره کرده است.
برای خواندن آخرین رویدادهای مهم جنگ اسرائیل ــ فلسطین و تحلیلها و نظرها دربارهی آن، به صفحهی ویژهی زمانه رجوع کنید:
جنگ اسرائیل ــ غزه: گذشته، حال، آینده
دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ)، که دادگاه بینالمللی هم خوانده میشود، برخلاف دیوان کیفری بینالمللی (ICC) که به جرائم افراد میپردازد، به شکایت دولتها علیه یکدیگر رسیدگی میکند. دیوان کیفری بینالمللی همین حالا بررسی جنایات جنگی و جنایت علیه بشریتی که حماس و اسرائیل احتمالا مرتکب شدهاند را در دست دارد. حال با شکایت آفریقای جنوبی، دادگاه بینالمللی نیز وارد عمل خواهد شد.
بررسی پروندهها در این دادگاه معمولا سالها به طول میانجامد، با اینحال آفریقای جنوبی درخواست کرده است که رسیدگی به این پرونده در روزهای آتی در دستور کار قرار گیرد و اقداماتی فوری برای برقراری آتشبس انجام شود.
در طی سالهای اخیر، این بیم بهوجود آمده است که دادگاه بینالمللی نیز همچون مجمع عمومی سازمان ملل، به فضایی برای طرح منازعههای دیپلماتیک تقلیل یابد و نتواند کارکردی اثربخش داشته باشد.
به گزارش گاردین، پیشتر، در مارس ۲۰۲۲ دادگاه روسیه را ملزم کرده بود که دست از تعرض به خاک اوکراین بردارد، الزامی که مسکو آن را نادیده گرفت. در یک مورد دیگر نیز، گامبیا توانست نظر دادگاه را در خصوص وقوع نسلکشی در میانمار با خود همراه کند، اما هیچیک از این اظهارات منجر به توقف جنایات جنگی دولتها نشد.
در عین حال، چنین مباحثی میتواند در چرخش آرای عمومی تاثیرگذار باشد. در اینباره ریچارد گوان، مدیر سازمان ملل متحد در گروه بینالمللی بحران گفته است که اکنون بسیاری از دولتها به جهت تلاش برای اثرگذاری بر روایتهای جهانی از جنگها و بحرانها به دادگاه بینالمللی شکایت میبرند و استفاده از گزارههایی مانند «نسلکشی» میتواند به بحثهای بینالمللی دربارهی درگیریها شکل دهد.
با اینحال، ناتوانی دادگاه در اثرگذاری درباره اوکراین و میانمار این نگرانی را پدید میآورد که کارکرد دادگاه عملا از بین رفته باشد و آن را صرفا به پلتفرمی برای منازعههای دیپلماتیک تقلیل یافته باشد.
اسرائیل اتهاماتی که علیهاش طرح شده را رد کرد و با ابراز «انزجار»، اقدام آفریقای جنوبی را سوءاستفاده از دادگاه و بیپایه و اساس عنوان کرد و آن را اقدامی در جهت نفرتپراکنی خواند و از دادگاه خواست که آن را فورا رد کند. لیور حیات، سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل در بیانیهای که در ایکس (توییتر سابق) منتشر کرد تاکید کرد که
اسرائیل این موضوع را روشن کرده است که با ساکنین نوار غزه دشمنی ندارد و تمام تلاشش را میکند که آسیب به آنها که در درگیری مشارکت ندارند را کاهش دهد و ورود کمکهای بشردوستانه به نوار غزه را اجازه دهد.
با اینحال، سوزان اکرم، مدیر کلینیک بینالمللی حقوق بشر دانشگاه بوستون در این خصوص گفته است که هرچند اثبات نسلکشی کار دشواری است اما اسرائیلیها بارها با گزارههای مختلف عنوان کردهاند که قصد دارند «بخشی یا همهی جمعیت فلسطینی غزه را نابود کنند.»
به طور مثال، اکرم به اظهارات یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل اشاره کرد که فلسطینیهای غزه را «انسان-حیوان» خوانده بود و غسان علیان، فرمانده اسرائیلی نیز در بیانهای گفته بود
باید با انسان-حیوانها همانطور که هستند برخورد شود، [از این پس] هیچگونه برق یا آب در غزه نخواهد بود. فقط نابودی خواهد بود. خودتان جهنم خواستید و جهنم [تحویل] میگیرید.
طرح سه-مرحلهای مصر برای آتشبس
یکی از مقامات رسمی حماس دیروز ۲۹ دسامبر/۸ دیماه به آژانس خبری فرانسه گفته بود که مشاهداتش را درباره طرح سه-مرحلهای مصر برای آتشبس شامل آتشبسهای قابل تمدید، مبادلهی مرحلهای اسرای در دست حماس و زندانیان فلسطینی در اسرائیل، و آتشبس برای پایان جنگ اعلام خواهد کرد.
دیا راشوان، از سران سرویسهای اطلاعاتی مصر، روز پنجشنبه تایید کرد که مصر «چارچوبی با قصد جمعبندی نظرات طرفین درگیر، و با هدف پایان ریختن خون فلسطینیها، پایان دادن به تعرض به نوار غزه، و بازگرداندن صلح و امنیت به منطقه» طراحی کرده است که سه مرحلهی به همپیوسته دارد که نهایتا به آتشبس خواهد انجامید.
همچنین روز پنجشنبه یکی از مقامات حماس که نخواسته بود نامش فاش شود به آژانس خبری فرانسه (AFP) گفته بود که قرار است دیداری از سوی دفتر سیاسی حماس در قطر صورت گیرد.
قطر، به پشتیبانی مصر و ایالات متحده امریکا ماه گذشته توانست اولین وقفهی یک هفتهای جنگ را میانجیگری کند که طی آن ۸۰ گروگان اسرائیلی با ۲۴۰ زندانی فلسطینی مبادله شدند. همچنین او گفته بود که قرار است هیئتی بلندپایه از مقامات سیاسی حماس با مقامات مصری دیدار کنند و مشاهداتشان را درباره «شیوههای انجام مبادله زندانیان، تعداد زندانیهای فلسطینی که آزاد میشوند، و همچنین دریافت تضمین دربارهی خروج کامل نیروهای نظامی اسرائیل از غزه» به بحث بگذارند.
در مقابل، به گزارش «تایمز اسرائیل»، برخی روزنامههای عبری امروز گزارش کردهاند که مقامات حماس از خواست «آتشبس دائمی» صرفنظر کردهاند، با اینحال، برخی مقامات حماس به این گزارشها واکنش نشان داده و آنها را نشر اطلاعات غلط از سوی اسرائیل در جهت تاثیرگذاری بر افکار عمومی خواندهاند.
بر اساس این گزارش، میانجیهای قطری به اسرائیل گفتهاند که حماس موافق از سرگیری مذاکرات آتشبس و مبادلهی دوبارهی گروگانها و زندانیان است. بر اساس گزارش والا (Walla)، مذاکرات بر مبادلهی ۴۰ تن از گروگانهای زن که توسط حماس به اسارت گرفته شدهاند و ۶۰ تن از مردهایی که مشکلات جدی سلامت دارند در ازای توقف یک ماههی حملات و آزادسازی تعدادی از زندانیان فلسطینی متمرکز است.
آمریکا بدون بررسی کنگره به اسرائیل سلاح میفروشد
به گزارش رویترز، پنتاگون روز جمعه ۲۹ دسامبر/۸ دیماه اعلام کرده است که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا بدون آنکه بررسی کنگره را داشته باشد با فروش خمپارههای ۱۵۵ میلیمتری و دیگر تجهیزات نظامی به ارتش اسرائیل مواقت کرده است. بلینکن باور دارد که موقعیت کنونی ایجاب میکند فروش سلاح به اسرائیل به طور فوری صورت گیرد و میتوان از موافقت کنگره در خصوص آن صرف نظر کرد. پنتاگون گزارش کرده است که اسرائیل درخواست سلاح به ارزش حدودا ۱۴۷،۵ میلیون دلار کرده است.
این دومین باری است که دولت بایدن بررسی کنگره درباره فروش سلاح به اسرائیل را دور میزند.
سکوت کشورهای عربی درباره درگیری غزه
حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، مساله فلسطین را که در سایهی عادیسازی روابط میان اسرائیل و برخی کشورهای عربی به حاشیه رفته بود را دوباره برجسته کرد. روزنامه فرانسوی «لوموند» در گزارشی با اشاره به عمیقتر شدن شکاف میان حرف و عمل در غرب، مخصوصا درباره جنگ روسیه و اوکراین، تحلیلی از سکوت کشورهای عربی درخصوص فلسطین ارائه داده است. بر اساس این گزارش تحلیلی، غرب تعهداتش نسبت به «الویتدهی» به مساله اوکراین پایبند نبوده است؛ و در سوی دیگر ، کشورهای عربی به شکل بحثبرانگیزی درباره جنگ میان اسرائیل و حماس سکوت پیشه کردهاند که میتواند نشانی از گسستگی میان آنها باشد.
همبستگی سیاستمداران اسپانیایی با فلسطینیها
ماریا مارین، یکی از اعضای حزب پودموس [ما میتوانیم]، از احزاب چپ اسپانیا، در جلسهی پارلمان دربارهی بودجهی منطقهای، با به دست گرفتن بازنمایی کودکی فلسطینی، قتلعام کودکان فلسطینی در غزه را محکوم کرد. او گفت:
امروز، بیش از ۸۰۰۰ کودک در فلسطین به دست اسرائیل و هرود بزرگ [اشاره به والی یهود که حکومتی استبدادی در یهودیه برقرار کرده بود] امروز بنیامین نتانیاهو است. جهان نمیتواند چشمانش را ببندد. بیایید نسلکشی را متوقف کنیم.