به‌گزارش رویترز، سه مقام آمریکایی گفتند که آژانس‌های امنیت ملی این کشور در حال بررسی چگونگی به اشتراک گذاشتن حساس‌ترین اسرار خود در داخل دولت و برخورد با پیامدهای دیپلماتیک ناشی از انتشار ده‌ها سند محرمانه هستند.
یکی از این مقامات گفت بازرسان همچنین در تلاش هستند تا مشخص کنند چه فرد یا گروهی ممکن است توانایی و انگیزه انتشار گزارش‌های اطلاعاتی را داشته باشد. درز این اسناد می‌تواند مخرب‌ترین انتشار اطلاعات دولتی ایالات متحده از زمان انتشار هزاران سند در ویکی لیکس در سال ۲۰۱۳ باشد.
رویترز بیش از ۵۰ سند «محرمانه» و «فوق محرمانه» منتشر شده در شبکه‌های اینترنتی را بررسی کرده است که برای نخستین بار در ماه مارس در شبکه‌های اجتماعی ظاهر شدند و ظاهرا ًجزئیات آسیب‌پذیری نظامی اوکراین و اطلاعاتی درباره متحدان آمریکا از جمله اسرائیل، کره جنوبی و ترکیه را فاش می‌کنند.
مقامات ایالات متحده گفته‌اند برخی از اسنادی که تخمین تلفات اوکراین در جنگ را ارائه می‌دهند، به نظر می‌رسد که برای کاهش تلفات روسیه تغییر یافته‌اند.
برخی از حساس‌ترین اطلاعات ظاهراً مربوط به قابلیت‌ها و کمبودهای نظامی اوکراین است.
از جمله اسناد افشاشده ارقام مربوط به خسارت‌های تخمینی روسیه در اوکراین است که به‌شکل غیرمنتظره‌ای پایین است. در سندی به تاریخ ۲۳ فوریه و با عنوان «محرمانه» آمده است که سامانه‌های هوایی اس۳۰۰ اوکراین تنها تا تاریخ دوم ماه مه می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. چنین اطلاعات دقیقی می‌تواند برای روسیه سودمند باشد.
آغاز تحقیقات
وزارت دادگستری آمریکا تحقیقات جنایی درباره افشای این اسناد را آغاز کرده است.
یکی از مقامات آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت پنتاگون از فرصت استفاده کرده تا میزان گستردگی انتشار اطلاعات در داخل [دولت] را مورد بررسی قرار دهد و اطمینان یابد افرادی که اطلاعات به آن‌ها مربوط نیست به آن دسترسی ندارند.
این مقام افزود این کار گهگاه در داخل پنتاگون و جامعه اطلاعاتی انجام می‌شد، اما افشای اطلاعات باعث شد تا نگاهی دوباره به برخی از فهرست‌های توزیع شود.
این مقام آمریکایی همچنین تأکید کرد که پنتاگون همچنان به بررسی چگونگی به اشتراک‌گذاری برخی از حساس‌ترین اسرار ایالات متحده ادامه می‌دهد.
کریس میگر، سخنگوی پنتاگون روز دوشنبه به خبرنگاران گفت:
گام‌هایی برای بررسی دقیق‌تر نحوه پخش این نوع اطلاعات و این‌که توسط چه کسی صورت گرفته، وجود دارد.
میگر گفت لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، ابتدا در ۱۷ فروردین / ۶ آوریل در جریان درز اطلاعات قرار گرفت و یک روز بعد، از مسئولان بلندپایه خواست تا در این‌باره به‌صورت روزانه نشست بحث و بررسی برگزار کنند.
او افزود ظاهراً این اسناد قالبی مشابه با اسنادی دارند که برای به‌روزرسانی مسئولان ارشد مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما به نظر می‌رسد برخی از تصاویر تغییر کرده‌اند.
یکی دیگر از مقامات آمریکایی گفت برخی از اسناد به احتمال زیاد در دسترس هزاران نفر از افراد دارای مجوزهای امنیتی ایالات متحده و دولت‌های متحد آن قرار گرفته‌اند در حالی‌که بسیار حساس بودند و این اطلاعات مستقیماً بر آن کشورها تأثیر می‌گذارد.
به‌گفته مقام آمریکایی نخست، شمار افرادی که به اسناد دسترسی داشتند نشان می‌دهد که اطلاعات حساس احتمالاً به‌طور گسترده با پرسنلی به اشتراک گذاشته شده‌اند که احتمالاً نمی‌بایست به جزئیات برخی از اسناد دسترسی داشته باشند. او گفت:
پنتاگون باید دسترسی لجام‌گسیخته به برخی از حساس‌ترین اطلاعات را در زمانی که آن‌ها دلیل موجهی برای در اختیار داشتن آن ندارند، محدود کند.
با این حال این دو مقام افزودند که اگرچه افشای اطلاعات بسیار نگران‌کننده است، اما بسیاری از این اسناد فقط به همان مقطع فوریه و مارس مربوط می‌شوند و به نظر نمی‌رسد موضوعی در مورد عملیات آینده فاش شده باشد.
نشت چنین اطلاعاتی جدی‌ترین درز اسناد طبقه‌بندی‌شده در سال‌های اخیر است، اما مقامات می‌گویند که تاکنون به مقیاس و دامنه ۷۰۰ هزار سند، ویدئو و پیام‌های دیپلماتیکی که در سال ۲۰۱۳ در وب‌سایت ویکی‌لیکس افشا شد، نمی‌رسد.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز دوشنبه گفت که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا هفته گذشته در جریان درز اطلاعات قرار گرفت. کربی گفت:
ما نمی‌دانیم چه کسی مسئول این اقدام است و نمی‌دانیم که آیا آن‌ها اسناد بیشتری دارند که قصد دارند آن‌ها را منتشر کنند؟
کربی همچنین افزود در این‌باره با متحدان واشنگتن «در سطوح بالا» مشورت شده است.
بررسی روزنامه‌نگاران تحقیقی
گروه روزنامه‌نگاری تحقیقی Bellingcat نشت اطلاعات محرمانه آمریکا را از طریق یک سری کانال‌هایی که در اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرند، ردیابی کرد که بیشتر مربوط به نوجوانان با علایق مختلف در زمینه‌های تجهیزات نظامی، مسیحیت ارتدکس، موسیقی و بازی‌های ویدئویی بودند و همه از «دیسکورد» استفاده می‌کردند؛ پلتفرم چت گروهی که بین کسانی که بازی‌های اینترنتی می‌کنند محبوب است. زبان رایج در بین آن‌ها نیز زبانی نژادپرستانه بود.
چندین کاربر «دیسکورد» به این گروه روزنامه‌نگاری تحقیقی گفتند که منبع اصلی افشا سروری بود به نام Thug Shaker Central که تنها توسط ۲۰ نفر استفاده می‌شد. این سرور توسط پیروان یک یوتیوبر محبوب به نام Oxide راه‌اندازی شد که ویدئوهایی درباره سلاح‌ها و سایر تجهیزات نظامی منتشر می‌کرد.
این منابع گفته‌اند که اولین افشای اطلاعات در سرور Thug Shaker Central به اکتبر گذشته بازمی‌گردد و آخرین اسناد فاش‌شده مربوط به اوایل ماه مارس است. ظاهراً فاش‌کننده به‌عنوان مدیر سرور عمل می‌کرد و کانالی را در Thug Shaker Central به نام «خرس علیه خوک» در مورد تهاجم روسیه به اوکراین راه‌اندازی کرد.
این اسناد فراتر از این سرور منتشر نشد تا این‌که در اواخر فوریه، زمانی‌که یکی از کاربران کانال «خرس علیه خوک»، نوجوانی با نام «لوکا»، شروع به ارسال ۱۰۷ سند عکس‌برداری‌شده در یک سرور پرکاربرد به نام WowMao کرد که از فعالان فیلیپینی‌تبار مشهور یوتیوب مستقر در بریتانیاست و به دلیل پست‌هایش درباره تاریخ اروپا و آسیا، شهرت دارد.
مؤسس Thug Shaker Central، که از آن زمان حذف شده است و دو نفر از کاربران سابق آن، به گروه روزنامه‌نگاری تحقیقی گفته‌اند که فایل‌های ارسال‌شده در WowMao در مقایسه با شمار اسناد بارگذاری‌شده اولیه، تنها «نوک کوه یخ» است.
«کار روسیه است»
دانیل هافمن، افسر ارشد مخفی سابق سازمان سیا به رویترز گفت با توجه به فعالیت‌های گذشته آژانس‌های اطلاعاتی مسکو، «به احتمال زیاد» عوامل روسیه اسناد مربوط به اوکراین را به‌عنوان بخشی از عملیات انتشار اطلاعات نادرست روسیه منتشر کرده‌اند.
او گفت چنین عملیاتی روش «کلاسیک» سرویس‌های جاسوسی روسیه برای افشای اسناد معتبری است که در آن اطلاعات نادرست درج کرده‌اند.
او گفت به نظر می‌رسد هدف ایجاد شکاف بین اوکراین و آمریکا، بزرگترین تأمین‌کننده تجهیزات نظامی کی‌یف است.
برخی از کارشناسان امنیت ملی و مقامات آمریکایی می‌گویند با توجه به گستردگی موضوعاتی که در این اسناد پوشش داده شده، افشاکننده ممکن است آمریکایی باشد، اما آن‌ها نقش طرفداران روسیه را رد نمی‌کنند. آن‌ها گفته‌اند که با پیشرفت تحقیقات می‌توان نظریه‌های بیشتری ارائه داد.
اوکراین اعلام کرد که ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری و مقامات ارشد امنیتی این کشور روز جمعه برای بحث در مورد راه‌های جلوگیری از افشای اطلاعات دیدار کردند.
تأثیر بر متحدان
این افشاگری‌ها با واکنش برخی از دولت‌های خارجی روبه‌رو شده است.
یکشنبه گذشته دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل سندی را که در آن ادعا شده بود سازمان اطلاعاتی موساد اعتراضات اخیر علیه نتانیاهو را تشویق و تحریک کرده است، «بی‌پایه و اساس» خواند.
یک مقام ریاست جمهوری کره جنوبی نیز گفت این کشور از گزارش‌های مربوط به اسناد فاش شده آگاه بوده و قصد دارد در مورد «مسائل مطرح‌شده» با واشنگتن گفت‌وگو کند.
یکی از این اسناد جزئیات گفت‌وگوهای داخلی میان مقامات ارشد کره جنوبی را در مورد فشارهای واشنگتن بر سئول برای تأمین تسلیحات به اوکراین و مخالفت سئول با این کار مربوط می‌شد.
یک مقام دفاعی ایالات متحده به رویترز گفت بازسازی اعتماد متحدان مدتی طول می‌کشد.