مذاکرات میان نمایندگان دولت یمن و حوثی‌ها از روز شنبه ۱۱ مارس/۲۰ اسفند و با هدف اجرای توافق مبادله اسرا آغاز شده است.
هانس گراندبرگ، نماینده سازمان ملل در امور یمن و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بر مذاکره میان طرف‌های متخاصم در یمن نظارت می‌کنند.
گراندبرگ به خبرنگاران گفت:
امیدوارم طرف‌ها آماده شرکت در گفت‌وگوهای جدی و آتی برای توافق بر سر آزادی هرچه بیشتر بازداشت‌شدگان باشند. من از هر دو طرف می‌خواهم به تعهداتی که نه تنها در قبال یکدیگر، بلکه در قبال هزاران خانواده یمنی دارند، که مدت‌هاست در انتظار عزیزانشان هستند، عمل کنند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به نقل از شبکه المسیره یمن، وابسته به حوثی‌ها نوشت: هیات طرف مقابل شامل سه مقام عربستان سعودی و چندین نماینده دولت یمن روز جمعه وارد ژنو شده و با حوثی‌ها جلساتی را بر سر تبادل اسرا برگزار کرده و برای افزایش تعداد اسرای مورد مبادله گفت‌وگو کرده‌اند.
رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی نیروهای حوثی را «دولت نجات ملی» و دولت به‌رسمیت‌شناخته‌شده بین‌المللی یمن را که در حال حاضر توسط یک شورای رهبری اداره می‌شود، «دولت مستعفی» می‌خوانند.
ایرنا به نقل از «منبع مطلع» المسیره نوشت که در این نشست‌ها برخی اشکالات توافق قبلی بررسی و اصلاح شد و با توجه به توافق مارس سال گذشته برای تبادل ۲هزار و ۲۲۳ اسیر، قرار شد فهرست جدیدی برای بالابردن تعداد اسرا رد و بدل شود و حوثی‌ها امیدوارند که توافق اجرایی شود.
یمن از سال ۲۰۱۴ تاکنون صحنه درگیری‌های خونین و ویرانگر بر سر تصاحب قدرت است. شورشیان حوثی که تحت حمایت جمهوری اسلامی قرار دارند، بسیاری از مناطق شمال یمن را تصرف و دولت مستقر را مجبور به تبعید کردند. یکسال بعد ائتلافی به رهبری عربستان سعودی با مشارکت امارات متحده عربی برای بازگرداندن دولت عبد ربه منصور هادی به قدرت در یمن مداخله نظامی کرد.
براساس برآوردهای سازمان ملل جنگ داخلی یمن که به جنگ نیابتی میان تهران و ریاض تعبیر می‌شود، تا اواخر سال ۲۰۲۱ جان بیش از ۳۳۷ هزار نفر را گرفته و یکی از بدترین فجایع انسانی جهانی را در یمن به‌وجود آورده است. ۶۰ درصد مرگ و میرها ناشی از قحطی و بیماری‌های قابل پیشگیری و بقیه در حملات هوایی جان خود را از دست داده‌اند. بیش از نیمی از جمعیت یمن در شرایط کنونی با گرسنگی و قحطی درگیرند.
طبق گزارش سازمان ملل گفت‌وگوهای ژنو ۱۱ روز به‌طول خواهد انجامید. این هفتمین نشست برای اجرای توافقی‌ست که سال ۲۰۱۸ در استکهلم امضا شد. بر اساس آن طرفین توافق کرده بودند که همه زندانیان، بازداشت‌شدگان، مفقودین، کسانی که خودسرانه بازداشت‌شده یا ناپدید شده‌اند و همچنین افرادی که به خاطر درگیری‌های جنگ در حبس خانگی به‌سر می‌برند، «بدون هیچ استثنا و شرایطی» آزاد شوند. برمبنای توافق سوئد قرار بود ۱۵هزار نفر از زندانیان دو طرف آزاد شوند. این توافق اما به کندی و تنها به صورت جزئی اجرا شده است.
جیسون استراتزیوسو، سخنگوی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ مستقر در ژنو، نشست میان نمایندگان حوثی‌ها و دولت یمن را فرصتی برای «کاهش رنج بشری» توصیف کرد. او گفت:
اگر زندانیان بیشتری آزاد شوند، برای خانواده‌هایی که می‌توانند با عزیزانشان گرد هم بیایند، خبر خوشی خواهد بود.
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در بیانیه‌ای خاطرنشان کرد که جلسات گذشته با میانجیگری دفتر گراندبرگ «به آزادی زندانیان از هر دو طرف منجر شده است». در این بیانیه آمده است: «در سال ۲۰۲۰، بیش از ۱۰۵۰ زندانی آزاد شدند و پس از توافق طرفین، به منطقه مبدأ یا کشور خود منتقل شدند.»
همزمان با نزدیکی تهران و ریاض مقام‌های دولت یمن با لحن نرم‌تری نسبت به امکان «صلح» ابراز امیدواری کردند.
طبق گزارش شبکه الجزیره، ماجد فدائل، معاون وزیر حقوق بشر یمن و یکی از اعضای هیئت دولت، گفت که آن‌ها مشتاق‌اند همه اسرای جنگی را آزاد کنند تا به یک «صلح پایدار و جامع» در یمن کمک کنند.
عبدالقادر المرتضی، رئیس هیأت حوثی‌ها اما سخنی از امکان صلح به زبان نیاورد و گفت که آن‌ها امیدوارند که این دور از گفت‌وگوها با «قطعیت» همراه باشد.
اتحادیه مادران برای «ربوده شدگان»، انجمنی که شامل زنانی‌ست که بستگانشان ربوده و در زندان‌های حوثی‌ها حبس شده‌اند، در بیانیه‌ای خواستار «راه حلی ریشه‌ای» برای پایان‌دادن به درد و رنج کسانی که در زندان‌ها به‌سر می‌برند شد. این سازمان اعلام کرد که آزادی زندانیان گامی رو به جلو برای پایان دادن به درگیری در یمن خواهد بود.
ایران و عربستان سعودی روز جمعه ۱۰ مارس/ ۱۹ اسفند اعلام کردند که در مذاکرات چندروزه محرمانه‌ای که در پکن و با میانجیگری چین برگزار شده، دو طرف توافق کرده‌اند تا روابط‌شان را عادی کنند و سفارتخانه‌های دو کشور هم در دو ماه آینده بازگشایی شود.
بر مبنای گزارش الجزیره تحلیل‌گران بر این‌که توافق تهران و ریاض به سرعت بر جنگ قدرت در یمن تأثیر بگذارد ابراز تردید کرده‌اند. احمد ناگی، کارشناس یمن در گروه بحران بین‌الملل در این‌رابطه به الجزیره گفته:
اگرچه توافق «گامی مهم» بود، اما به این معنا نیست که مناقشه چند مرحله‌ای یمن به سرعت حل و فصل می‌شود. مشخص نیست جزئیات توافق چیست و تهران و ریاض چگونه با پیچیدگی های یمن در میدان مقابله خواهند کرد.