بیش از دو هفته بیخبری از وضعیت شهروندی که به ادعای نهادهای امنیتی، به «ظن پرتاب سنگ به گلزار شهدا» در اراک بازداشت شده است.
این روایت مینا یعقوبی، زن ۳۳ سالهای است که سه روز بعد از انتشار ویدئوی پرتاب سنگ به گلزار شهدا در اراک، هم زمان با مراسم هفتمین روز کشته شدن مهرشاد شهیدینژاد، از سوی مأموران وزارات اطلاعات بازداشت شد.
مأموران حکومتی، مرگ مهرشاد شهیدینژاد، جوان ۱۹ ساله اراکی را روز ۵ آبان به خانواده او اطلاع دادند. او با ضربات متعدد باتوم نیروهای سرکوب به ناحیه سر کشته شد.
در تجمعی که به مناسبت هفتمین روز قتل مهرشاد شهیدینژاد در خیابانهای اراک انجام شد، عدهای از جوانان با آتش زدن روسری و سر دادن شعار به جمهوری اسلامی اعتراض کردند. در همین روز، تصاویر چند ثانیهای از بالا رفتن یک زن جوان از یک خودرو و پرتاب چند سنگ به محوطه گلزار شهدای اراک، در صفحه اینستاگرام مسیح علینژاد، فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی منتشر شد. چهره فردی که اقدام به پرتاب سنگ کرده، در ویدئوی منتشر شده قابل تشخیص نیست.
در تاریخ ۲۱ آبان ۱۴۰۱، مهدی موسوی، رئیس کل دادگستری استان مرکزی، خبر از بازداشت «عاملان هتک حرمت به گلزار شهدا» از سوی مأموران وزارت اطلاعات داد و گفت: «این اقدام هنجارشکنانه و وهنآمیز موجب جریحه دار شدن افکار عمومی و رنجش خانواده شهدا و آحاد جامعه شد.»
اسامی زنان بازداشتی به اتهام سوزاندن روسری هم زمان با مراسم هفتمین روز قتل مهرشاد شهیدینژاد مشخص نیست، اما اکنون یکی از نزدیکان مینا یعقوبی، مربی بدنسازی ساکن اراک به زمانه گفت او از روز ۱۵ آبان تا امروز به منظور اعتراف به پرتاب سنگ به گلزار شهدا در بازداشت است.
به گفته این منبع مأموران اداره اطلاعات اراک، شاگردان مینا یعقوبی در باشگاه بدنسازی را هم برای اعتراف علیه او تحت فشار گذاشتهاند.
دو هفته بیخبری از مادر دختر ۱۱ ساله
یکی از نزدیکان مینا یعقوبی که با زمانه گفتوگو کرده است، میگوید بازجویان برای اخذ اعتراف اجباری، او را از حق قانونی ملاقات و تماس تلفنی محروم کردهاند. خانواده مینا یعقوبی حتی تا چهارشنبه اول آذر ماه، از مکان نگهداری او بیاطلاع بودند:
«ویدئوی پرتاب کردن سنگ به سمت گلزار شهدای اراک، روز ۱۲ّآبان، همزمان، اولین بار در صفحه مسیح علینژاد منتشر شد. دو روز بعد، مأموران اداره اطلاعات اراک مینا را به صورت تلفنی به این نهاد احضار کردند. مینا یعقوبی که از دلیل این احضار بیاطلاع بود، از مراجعه به اداره اطلاعات اراک خودداری کرد.»
مأموران اداره اطلاعات اراک ۱۵ آبان ماه، یک روز بعد از این احضار تلفنی، مینا یعقوبی را که مربی یک باشگاه ورزشی است، هنگام خروج از محل کار خود به صورت مسلحانه دستگیر میکنند. او که یک دختر ۱۱ ساله هم دارد، تا حدود یک هفته بعد، بدون حتی یک تماس با خانواده در بازداشت اداره اطلاعات اراک به سر برد؛ روندی که نهادهای امنیتی بیشتر برای گرفتن اعتراف اجباری از شهروندان بازداشتی از آن استفاده میکنند.
خانواده مینا یعقوبی که در تمام این روزها با نگرانی شدید، پیگیر بازداشت دختر خود بودند، یک هفته بعد از بازداشت او، باز هم تنها با تماس تلفنی مأموران اداره اطلاعات از انتقال دختر خود به زندان مرکزی اراک مطلع میشوند:
«تا این که چهارشنبه دوم آذر مینا در تماس تلفنی کوتاهی با مادر خود خبر داد که در همه این روزها سلول انفرادی بوده و برای اعتراف به پرتاب سنگ به گلزار شهداری اراک، شدیداً تحت فشار است.»
خانواده مینا یعقوبی گمان دارد محرومیت کامل مینا یعقوبی از حق ملاقات با خانواده به دلیل وجود آثار شکنجه جسمی بر بدن او است.
مادر این جوان اراکی در طول مدت بازداشت، بارها با مراجعه به دادسرای انقلاب، به طرح اتهام بدون مدرک و محرومیت مینا یعقوبی از حقوق حداقلی از جمله تماس تلفنی و ملاقات حضوری اعتراض کرده است.
اعتراف به جرم نکرده، شرط برخورداری از حقوق قانونی
منبع آگاهی که با زمانه گفتوگو کرده است، میگوید بازپرس پرونده همانند بازجویان برای برخورداری مینا یعقوبی از حقوق حداقلی خود، «شرط اعتراف به اتهام» را اعلام کرده است:
«در طی این مدت، مادر مینا بارها برای پیگیری پرونده دختر خود به دادسرای انقلاب اراک مراجعه کرده است. بازپرس پروند بدون این که حتی بندی را که در زندان اراک، مینا در آن نگهداری میشود، به مادر او طلاع دهد، رسماً گفته که او تا وقتی به جرم خود اعتراف نکرده، از ملاقات با خانواده و تماس تلفنی با آنها محروم خواهد ماند.»
بازپرس پرونده حتی به مادر مینا یعقوبی فشار آورده تا برای اعتراف به این اتهام با او گفتوگو کند:
«بازپرس به مادر مینا وعده داد که تنها در صورت اعتراف، دادگاه در مجازات او تخفیف خواهد داد. مادر مینا هم تا امروز زیر بار این فشار نرفته است. در یکی از رفت و آمدها به دادسرای انقلاب اراک، فشار روانی به مادر مینا به حدی زیاد شده که او در دادسرا به بیمارستان منتقل، و بستری شده است. مینا از سالها قبل به دلیل زندگی سختی که داشته، برای خواب از داروهای خوابآور استفاده میکرده و همین محرومیت او از این داروها، جدا از دیگر فشارهای روانی و جسمی، میتواند به شدت برای او آزار دهنده باشد.»
آزار خانواده مینا یعقوبی، شهروند بازداشتی ساکن اراک به همینجا ختم نشده استف منبع آگاه زمانه میگوید:
«بازپرس پرونده، اخیراً اعلام کرده مینا میتواند با واگذاری وثیقه بهطور موقت از زندان آزاد شود. خانواده فوراً وثیقه را تأمین کردند، ولی این بار به بهانه مخالفت دادستانی، از آزادی او تا زمان برگزاری دادگاه جلوگیری کردند.»
وعده آزادی موقت شهروندان بازداشتی با واگذاری وثیقه، و بعد لغو آن تا برگزاری دادگاه و صدور حکم، در طول اعتراضات سراسری برای بسیاری از شهروندان بازداشتی تکرار شده است.
بنا بر اعلام خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، طی اعتراضات سراسری بعد از قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی، بیش از ۱۸ هزار شهروند در سراسر ایران از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شدهاند.
گزارشهای زیادی از موارد شکنجه زندانیان برای اعتراف به اتهامات سنگین تا امروز منتشر شده است. اخیراً شبکه خبری سیانان، در گزارشی تحقیقی، از تجاوز مأموران جمهوری اسلامی به «زنان و مردان» بازداشت شده خبر داده است.