در شانزدهمین روز از اعتراضات سراسری به قتل دولتی مهسا (ژینا) امینی، نیروهای امنیتی به دانشگاه‌هایی که در آنها تجمع برگزار شده بود حمله کردند.
روز دهم مهر، در حمله لباس‌شخصی‌ها به دانشجویان معترض دانشگاه صنعتی شریف، دست‌کم ۳۰ دانشجو بازداشت شدند.
اعتراضات سراسری که روز نهم مهر از صحن دانشگاه‌ها به داخل شهرها کشیده شد، پرشمارترین تظاهرات و تجمع در شهرهای مختلف ایران در دور اخیر را رقم زد. در روز دهم مهرماه، نیروهای سرکوبگر سعی کردند با محاصره و کنترل دانشگاه، مانع از تجمع‌ها و تظاهرات در سطح خیابان شهرها شود. بااین‌حال، تظاهرات و تجمع‌هایی در تهران، مشهد، قم، اصفهان، شیراز، اهواز، کرمانشاه، سنندج، رشت، و کرج برگزار شد.
بیش از ۲۰ دانشگاه تجمع برگزار کردند؛ به شریف حمله شد
در روز دهم مهر، بیش از ۲۰ دانشگاه برای روز دوم تظاهرات، تجمع و تحصن برگزار کردند از جمله:
بهشتی تهران، دانشگاه تهران، خواجه نصیر تهران، دانشگاه علم و فرهنگ تهران، صنعتی شریف تهران، علم و صنعت تهران، علامه طباطبایی تهران، دانشگاه آزاد تهران واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد سوهانک، دانشگاه مازندران، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه آزاد شهر قدس، دانشگاه تبریز، دانشگاه زنجان، دانشگاه شیراز، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، دانشگاه اصفهان، دانشگاه یزد، دانشگاه کاشان، دانشگاه آزاد نجف آباد، دانشگاه هنر کرمان، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دانشگاه کردستان، دانشگاه آزاد اسلامشهر، دانشگاه آزاد شهر قدس.
ویدئویی از تظاهرات دانشجویان دانشگاه آزاد سوهانک را با شعار «نترسید نترسید ما همه باهم هستیم» ببینید:
آنچه در روز دهم مهر با تجمع‌ها و تظاهرات مسالمت‌آمیز دانشجویان در بیش از ۲۰ دانشگاه ایران آغاز شد، با ورود نیروهای لباس‌شخصی و امنیتی به محوطه دانشگاه‌ها تبدیل به فضای خشونت شد.
در حمله لباس‌شخصی‌ها به دانشگاه شریف بیشترین میزان از خشونت‌ها و بازداشت‌ها گزارش شد. نیروهای لباس شخصی دانشگاه را محاصره کردند و به دانشجویان با گاز اشک‌آور، تفنگ پینت‌بال و ساچمه‌ای حمله کردند. انجمن‌های صنفی تخمین می‌زنند که بین ۳۰ – ۴۰ دانشجو را بازداشت کردند.
♦ در مورد رخدادهای عصر دهم مهر در دانشگاه شریف و جزئیات حمله لباس شخصی‌ها به دانشگاه بیشتر بخوانید:
حمله لباس‌شخصی‌ها به دانشگاه شریف و محاصره دانشجویان
در تجمع دانشجویان شیراز، نیروهای حراست به دانشجویان حمله کردند. حراست همچنین دانشجویان را تهدید کرد که حق ندارند در داخل دانشگاه تصویربرداری کنند.
در دانشگاه تهران هم حراست و لباس شخصی‌ها، تردد دانشجوها به‌ویژه هنگام خروج از دانشگاه را کنترل می‌کردند. آنها از کارت شناسایی دانشجویان عکس‌برداری می‌کردند. تعدادی از دانشجویان دانشگاه تهران در محوطه دانشگاه توسط نیروهای حراست بازداشت شدند و در ساختمان‌های خود دانشگاه آنها را زندانی کردند.
صحنه‌ای از تجمع اعتراضی دانشجویان در دانشگاه رازی کرمانشاه را ببینید:
در دانشگاه علم و صنعت تهران، پس از تحصن و تجمع اعتراضی دانشجویان، نیروهای حراست و لباس‌شخصی وارد دانشگاه شدند. در ساعات عصر، هنگامی‌که دانشجویان می‌خواستند از دانشگاه خارج شوند، نیروهای حراست پس از بررسی کارت دانشجویی و بازجویی سرپایی، دانشجوها را در اتاقی حبس کرده و سپس تحویل مأمورهای لباس‌شخصی دادند. تاکنون بازداشت چهار دانشجوی این دانشگاه با این روش تأیید شده اما مشخص نیست کدام نهاد امنیتی دانشجوها را بازداشت کرده است.
لباس‌شخصی‌ها همچنین در فضای خوابگاه دانشگاه علم و صنعت هم رعب راه انداختند. آنها اتاق به اتاق دنبال دانشجوهایی متحصنی که دانشگاه را ترک نکرده بودند می‌گشتند.
گزارش‌هایی از حمله‌های مشابه حراست دانشگاه و یا لباس‌شخصی‌ها به دانشجویان در دانشگاه اصفهان و تبریز هم در روز دوم اعتصاب‌ها هست اما زمانه نتواست آنها را به‌طور مستقل درستی‌سنجی کند.
حمله نیروهای سرکوب به رانندگان معترض در اصفهان
نیروهای حکومتی در اصفهان تاکنون با خشونت با معترضان رفتار کرده‌اند. آنها روز نهم مهر، به تظاهرات دانشجویان حمله کردند و از سلاح‌های جنگی هم برای شلیک به معترضان استفاده کردند.
روز دهم مهر، کارگران و رانندگان پایانه حمل‌ونقل در منطقه شاپور جدید اصفهان اعلام تجمع کردند. آنها یکی از خیابانها را با کامیون‌ها و وانت‌ها بستند و در آنجا جمع شدند. در بخشی از گزارش‌های تصویری آمده که نیروهای سرکوب در اصفهان به سمت رانندگان شلیک کردند. رانندگان معترض ازجمله در اصفهان، شعار دادند: «خامنه‌ای قاتله، ولایتش باطله».
یکی از معترضان پس از پایان تجمع منطقه شاپور جدید اصفهان فیلم گرفته است. او می‌گوید تحقیر بس است و درخواستش از مردم این است که به معترضان بپیوندند:
«خیابان‌های شاپوره، اصفهان. امروز هم ده هفت. همه تعطیل‌اند. مردم بلندشید. به سه دیگه. خداوکیلی بلندشید. دیگه آگه این سری نشه دیگه هیچ‌وقت نمی‌شه. بچه‌های مردم رو کشتن. تا چشم کار می‌کنه اینجا درگیری بوده. دود بوده. لاستیک آتیش زدن. بی پدرها با تیر می‌زدند بچه‌ها مردم را. اما دیگه به سه دیگه. تحقیر بسه. تحقیر بسه.»
اعتراضات در شهرهای کردنشین
دانش‌آموزان دختر در مدرسه‌های کردستان دست به اعتراض به حجاب اجباری زدند.
در این فیلم که از مدرسه‌ای از سنندج منتشر شده دانش‌آموزان حجاب فرم مدرسه را بالای سرشان می‌چرخانند و شعار می‌دهند: «نترسید، نترسید ما همه باهم هستیم.»
در کرمانشاه، تجمع‌های دانشجویی در دانشگاه رازی برای روز دوم ادامه داشت. سازماندهی این تجمع‌ها معمولاً جان تازه‌ای به تجمع‌ها سطح شهر هم می‌دهد.
ویدیویی از کرمانشاه در روز روشن رسیده که تجمع چند صد نفری‌ای را نشان می‌دهد که در آن صدای غالب متعلق به زنان است. مقابلشان لشگری از سیاه پوشان سرکوبگر ایستاده‌اند. معترضان بلند فریاد می‌زنند: «ننگ ما، ننگ ما، پلیس الندگ ما.»
تجمع‌های کرمانشاه به شب هم می‌کشد و در شب درگیری‌ها با نیروهای سرکوب بیشتر می‌شود. به سمت معترضان تیراندازی می‌شود. تصویرهای منتشر شده حداقل یک خیابان را در شهر کرمانشاه نشان می‌دهد که معترضان آن را مسدود کرده‌اند. آنها آتش روشن کرده‌اند. دوردست دود است و فریاد و صدای شعار. روی زمین سنگ ریخته – سنگ سلاح معترضان است که از آن در برابر نیروهای سرکوب استفاده می‌کنند.
در خیابانی دیگر در کرمانشاه، معترضان خیابان را با سوزاندن لاستیک بسته‌اند. صدای تیر می‌آید. زنی فریاد می‌زند: «مرگ بر خامنه‌ای.» معترضان سعی می‌کنند خیابان را با آوردن موانع بیشتر مانند سطل‌آشغال‌ها ببندند تا داخل شدن نیروهای سرکوب مشکل‌تر شود.
درگیری‌های معترضان با نیروهای سرکوب در شهرهای کردنشین ادامه دارد. بیشتر گزارش‌های رسیده در شب دهم مهرماه از سنندج است. اینترنت کردستان را به‌ویژه در شب‌ها به‌شدت کند و یا قطع می‌کنند و این امر اطلاع‌رسانی را با مشکل مواجه کرده است.
رسانه هه‌نگاو به نقل از منابع محلی در کرمانشاه و سنندج نوشت که مأموران حکومتی شامگاه دهم مهر علیه معترضان از گلوله‌های جنگی استفاده کردند.
در سنندج هم با وجود اینکه کم کردن سرعت اینترنت سازماندهی را دشوار کرده، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سنندج توانستند تظاهرات برگزار کنند. آنها شعر دادند: «ای دانشجوی زیندانی، هاتوین بی پشتیانی» (یعنی ای دانشجوی زندانی، آمدیم برای پشتیبانی).
بیرون در دانشگاه، معترضان سنندجی با ماشین تجمع برگزار کرده بودند و با بوق ممتد دانشجویان را حمایت می‌کردند.
به شب که رسید اما مأموران حکومتی با خشونت به تجمع‌ها در سنندج حمله کردند. بیشتر حملات به معترضان در سنندج در محله نایسر این شهر گزارش شده است. معترضان می‌گویند که مأموران سرکوب بارها با سلاح جنگی در این منطقه به سمت معترضان شلیک کردند. تعداد زخمی‌ها و کشته‌های احتمالی هنوز مشخص نیست.
در فیلم‌های که از شهرک نایسر سنندج منتشر شده صدای شلیک ممتد و دادوفریاد می‌آید. در محله‌های دیگر سنندج – تجمع‌های چند ده نفره با حضور زنان گزارش شد که شعار می‌دادند «ژن، ژیان، ئازادی». در این تجمع‌ها هم صدای شلیک تیر می‌آید. در ویدئوی دیگری که از سنندج منتشر شده است، معترضان، بنرهای حکومتی را آتش می‌زنند و «مرگ بر دیکتاتور می‌گویند.
قم و مشهد همچنان در خیابان شعار می‌دهند
قم و مشهد همچنان هر شب به خیابان می‌آیند و علیه حکومت و به‌ویژه علیه آخوندها شعار می‌دهند. چنین شعارهای در دو قطب مذهبی ایران، کم‌سابقه است. در بلوار وکیل‌آباد، مشهد، شامگاه دهم مهر تجمعی برگزار شد که در آن زنان هم حضور داشتند. معترضان در این تجمع شعار دادند: «جمهوری اسلامی، نمی‌خوایم نمی‌خوایم».
از قم, ویدیویی منتشر شده که درگیری نیروهای حکومتی را با معترضان ثبت می‌کند. تصویر مربوط به تجمعی است که منابع زمانه از قم به ما گفتند در بلوار صدوقی این شهر شکل‌گرفته بود. معترضان به حکومت و آخوندها ناسزا می‌گفتند و شعار می‌دادند.
پشت دوربین ثبت ماجرا، روایت دختری جوان است. او به مادرش می‌گوید: «ارزشی‌ها آمدند». نیروهای سرکوب به معترضی حمله می‌کنند. در چند ثانیه تعداد قابل‌توجهی از معترضان به سمت نیروهای سرکوب می‌دوند. دختر جوان پشت دوربین ناسزا می‌گوید. او فریاد می‌زند: «ولش کنید».
خشونت نیروهای سرکوب به معترضان در ویدئوی دیگری هم مشخض نیست کجاست ثبت شده. چند مأمور حکومتی یک فرد را به‌شدت کتک می‌زنند. به سر و صورت او لگد می‌زنند. مرد در تصویر تشنج می‌کند. زنی به بالای سر او برای کمک می‌آید و در شوک با دست به سر و صورت خود می‌زند.
اراک که روز گذشته (نهم مهر)، شهر تجمع‌های پرجمعیت بود، همچنان شاهد حضور معترضان در خیابان است. شعارها در اراک بیشتر معطوف ساختار حکومت شده است. در تجمعی پر شمار که در آن صدای زنان قابل‌توجه است، معترضان شعار می‌دهند: «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه».
اهوازی‌ها که از روز هشتم مهر گسترده به خیابانها آمده بودند, خیابان را هنوز ترک نکرده‌اند. تظاهرات‌های شبانه و محله‌ای همچنان برقرار است. در یکی از این تجمع‌ها مردم باهم فریاد می‌زدند: «اهوازی می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد.»
رشت و دانشگاه گیلان که روز نهم مهر تجمع برگزار کردند, روز دهم مهر شب به خیابان آمدند. به‌ویژه در خیابان گلسار رشت، زن‌ها حجاب برداشته بودند و شعار می‌دادند. ماشین‌ها با بوق ممتد همراهی می‌کردند.
در اصفهان، به جز منطقه شاپور جدید که محل تجمع رانندگان معترض بود و به سمت معترضان شلیک شد، تجمع‌های چندنفره به‌ویژه آنها که زنان روسری بر می‌دارند برقرار است. ویدیویی از خیابان نظر، اصفهان که بخش مرفه‌نشین شهر است منتشر شده که نوجوانان در یک تجمع چندنفره فریاد می‌زنند: «نترسید، نترسید، ما همه باهم هستیم.»
در زمینه تجمع اصفهان صدای شروین حاجی پور – خواننده مازندرانی است که برای خواندن ترانه‌ای با عنوان «برای» که در مورد واکنش کاربران به اعتراضات بود بازداشت شد. این ترانه تبدیل به نماد مقاومت شده و بسیاری از کافه‌ها در تهران، اصفهان، شیران و کرج آن را به‌صورت روزانه پخش می‌کنند.
در تهران شهروندان به نیروهای سرکوب اعتراض کردند
در تهران، تجمع‌ها و تظاهرات‌ها به نسبت روز نهم مهر، در سطح شهر کمتر گزارش شد. برخورد امنیتی نیروهای سرکوب با معترضان در روز نهم مهر، در حوالی دانشگاه تهران، خیابان جمهوری، انقلاب و جمال‌زاده می‌تواند در این مؤثر بوده باشد.
بااین‌حال مقاوت و اعتراض در تهران در شکلی محدودتر ثبت شد. چند ویدئو از مدارس تهران منتشر شد که در آن دختران مقنعه‌ها را در آورده بودند و شعار «مرگ بر دیکتاتور» می‌دادند. تصاویر مشابه از دخترمدرسه‌ای‌های شهرهای دیگر هم منتشر شد ازجمله شیراز، کرج و کردستان.
در تهران در اولین ساعت‌های صبح روز دهم مهر، تجمعی در منطقه لاله‌زار برگزار شد که به کسبه و بازاریان نسبت داده شد. آنها به شخص رهبر جمهوری اسلامی ناسزا می‌گفتند و شعارشان این بود: «توپ تانک، فشفشه خامنه‌ای **کشه.»
چندین تجمع که بیشتر در آن زنان حاضر بودند و جمعیت‌ها چند ده‌نفره بودند در خیابان شریعتی شکل گرفت که زنان در آن حجاب برداشتند و شعار می‌دادند. در مترو شریعتی جمعیت پرشمارتری جمع شدند و شعار دادند:
در روز چند زن که روسری بر سر ندارند در خیابان شریعتی راهپیمایی چندنفره راه انداختند. آنها شعار دادند: «زن، زندگی، آزادی». صدای بوق حمایتی ممتد از خیابان برخواست.
حرکت‌های چندده‌نفره زنان در پیاده‌روها با شعار «زن، زندگی، آزادی» در شب هم تکرار شد. مکان این حرکت‌ها در خیابان ولیعصر از پارک‌وی تا تجریش گزارش شده است.
در ولیعصر در مقطعی، جمعیت بزرگی از مردم به خیابان آمده‌اند. مرگ بر دیکتاتور گویان، زنان روسری‌ها را بالای سر می‌چرخانند. آنها همچنین شعار دادند: «ننگ ما، ننگ ما، رهبر الدنگ ما». ماشین‌ها در حمایت بوق ممتد زدند.
در میدان پونک معترضان در روز روشن بر کف خیابان نوشتند: «زن، زندگی، آزادی.» تجمع‌های پراکنده دیگری هم در خیابان پاسداران، صادقیه، و اکباتان، گزاش شد که در بیشتر آنها شعار غالب اینها بود: «مرگ بر دیکتاتور» و «توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه».
در منطقه سرسبز نارمک تهران، نیروهای سرکوب حکومتی به سمت معترضان تیراندازی کردند. این حملات از چند زاویه ثبت شده است. شهروندان نارمک همچنین تصاویر بدن‌هایشان را که گلوله ساچمه‌ای خورده، منتشر کردند. در یکی از فیلم‌ها، زنی خشمگین از حملات نیروهای سرکوب در نارمک از ماشین پیاده می‌شود و به سمت آنها می‌رود و سر آنها فریاد می‌کشد:
وضعیت سیستان و بلوچستان
زاهدان همچنان ناآرام است. صدای تیراندازی شب‌ها شنیده می‌شود و نیروهای امنیتی در سطح شهر ایستگاه‌های بازرسی خودرو گذاشته‌اند.
تجمع‌ها کنترل می‌شود و به افراد هشدار داده می‌شود که جمع نشود. برخی از فعالان شهر هم بازداشت شده‌اند اما شمار دقیق و هویت بازداشتی‌ها به دلیل قطع بودن اینترنت مشخص نیست.
در سیستان و بلوچستان ایرانشهر هم محل درگیری با نیروهای حکومتی است و صدای گلوله و تیراندازی گزارش شده است.
عبدالحمید اسماعیل زهی، امام‌جمعه زاهدان در گزارشی مستقل شمار کشته‌های شلیک مستقیم نیروهای حکومتی به معترضان زاهدان را اعلام کرد. او گفت که در روز جمعه هشت مهر، دست کم ۴۰ نفر کشته و و بیش از ۱۰۰ نفر زخمی شدند. فعالان بلوچ شمار کشته‌ها را بیشتر از این اعلام کردند و منابع حکومتی می‌گویند ۱۹ نفر کشته شدند.
این رهبر جامعه مسلمانان سنی زاهدان در گزارشش توضیح داد که نیروهای حکومتی به خاطر یک تجمع کوچک عده‌ای جوان، به سر و قلب غیرنظامیان بی‌دفاع شلیک کردند.
شمار کشته‌های زاهدان به گفته عبدالحمید ممکن است به خاطر شدت جراحت‌های زخمی‌های بستری شده در بیمارستان افزایش پیدا کند.
مهسا امینی. دختران کاج. زن زندگی آزادی
ایرج / 04 October 2022