لیز تراس، وزیر خارجه پیشین بریتانیا، جانشین بوریس جانسون، نخستوزیر سابق این کشور خواهد شد. حزب محافظهکار این زن ۴۷ ساله را بهعنوان رهبر جدید خود و در نتیجه رئیس دولت انتخاب کرد.
گراهام بردی رهبر فراکسیون حزب محافظهکار در لندن اعلام کرد که لیز تراس در رأیگیری درونحزبی با بیش از ۸۱ هزار رأی در برابر حدود ۶۰ هزار رأی ریشی سوناک، وزیر دارایی سابق، پیروز شد.
پس از پیروزی در رأیگیری، تراس از بوریس جانسون، نخستوزیر مستعفی تشکر کرد. او گفت جانسون برگزیت را به پیش برد، بر حزب کارگر پیروز شد، واکسن کرونا را سریع توزیع کرد و در برابر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ایستاد.
او ابراز اطمینان کرد که اکثریت بریتانیاییها از اهداف حزبش حمایت خواهند کرد. بهگفته او، حزب محافظهکار در انتخابات پارلمانی برنامهریزیشده برای سال ۲۰۲۴ پیروز خواهد شد.
با این حال، در حال حاضر نظرسنجیها نشان میدهند که حزب کارگر، بهعنوان حزب اصلی اپوزیسیون با فاصله پیشتاز است.
از مخالفت با برگزیت تا طرفداری از برگزیت
لیز تراس به جناح راست حزب محافظهکار بریتانیا تعلق دارد. او که زمانی مخالف سرسخت برگزیت بود، مدتهاست که بر مزایای خروج از اتحادیه اروپا تأکید میکند. در مبارزات انتخاباتی درون حزبی، او بهویژه بر کاهش فوری مالیاتها بهرغم تورم بسیار بالا، تأکید کرده بود.
تراس همچنین رأی نیروهای پایهای حزب محافظهکار را بهدست آورد که بهطور قابل توجهی نسبت به میانگین جمعیت بریتانیا بیشتر مرد هستند و سالمندتر و ثروتمندترند. وجه مشخصه دیدگاههای آنها مقابله با اتحادیه اروپا، اظهارات پوپولیستی در مورد پناهندگان، جناح چپ، فعالان محیط زیست و اقلیتهای اجتماعی است.
بهنظر میرسد که لیز تراس نیز مانند بوریس جانسون در حال بررسی خروج یکجانبه از پروتکل ایرلند شمالی است. این پروتکل یکی از چالشبرانگیزترین موارد در روابط با اتحادیه اروپا است. این پروتکل تمهیدی است که تضمین میکند بین ایرلند شمالی، بهعنوان بخشی از خاک بریتانیا و جمهوری ایرلند، بهعنوان عضوی از اتحادیه اروپا، پستهای مرز زمینی ایجاد نخواهد شد و «مرز نامرئی» باقی خواهد ماند و همچنین لندن به توافق صلحی که به دههها خشونت فرقهای خاتمه داده است احترام خواهد گذاشت. لندن اما بارها این پروتکل را نقض کرده است. دولت بریتانیا درصدد تعلیق یکجانبه پروتکل ایرلند شمالی است.
با وجود این، کمیسیون اروپا نسبت به «آغازی تازه» با بریتانیا ابراز امیدواری کرد. اریک مامر، سخنگوی کمیسیون اروپا در بروکسل گفت «هر چیزی که روابط ما با بریتانیا را بهبود بخشد، مورد استقبال ماست». او تأکید کرد که اتحادیه اروپا همچنان از لندن انتظار دارد که برگزیت و پروتکل ایرلند شمالی را «بهطور کامل» اجرا کند.
برنامه مقابله با بحران انرژی
قیمت بالای انرژی بزرگترین چالش رئیس دولت جدید بریتانیاست. تراس برای کاهش هزینهها اقدامات سریعی را اعلام کرد. او گفت:
«من با پرداختن به قبضهای انرژی مردم و همچنین رسیدگی به مسائل درازمدت تأمین انرژی، بحران انرژی را حل خواهم کرد.»
تراس و ریشی سوناک رقیب او در هفتههای اخیر مورد انتقاد شدید قرار گرفتند زیرا قبل از پایان فرآیند انتخابات داخلی حزب، از ارائه راه حلهایی برای بحران انرژی خودداری کرده بودند. قیمت انرژی دولتی در بریتانیا اخیراً به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. از ماه اکتبر یک خانوار با درآمد متوسط سالانه سه هزار و ۵۴۹ پوند (بیش از چهار هزار و ۲۰۰ یورو) هزینه سوخت خواهد کرد. بر اساس پیشبینیها، روند صعودی قیمت انرژی همچنان ادامه خواهد داشت.
بیم آن میرود که میلیونها خانوار بریتانیایی برای پرداخت قبضهای برق و گاز خود در زمستان امسال با مشکل مواجه شوند. افزون بر این، بانک مرکزی انگلیس انتظار دارد تورم در ماه اکتبر به ۱۳,۳ درصد برسد که بالاترین میزان در ۴۲ سال گذشته است. این بانک نسبت به خطر رکود طولانیمدت نیز هشدار داده است.
مراسم رسمی با ملکه الیزابت دوم
الیزابت دوم، ملکه بریتانیا، فردا سهشنبه ۱۵ شهریور / ۶ سپتامبر بهطور رسمی لیز تراس را نخستوزیر بریتانیا اعلام خواهد کرد. بدین ترتیب او سومین زنی خواهد بود که پس از مارگارت تاچر و ترزا می، دولت بریتانیا را رهبری خواهد کرد.
روز سهشنبه همچنین بوریس جانسون پیش از برکناری رسمیاش از سوی ملکه الیزابت دوم، برای آخرین بار بهعنوان نخستوزیر در میان مردم سخنرانی خواهد کرد. جانسون ۵۸ ساله پس از رسواییهای متعدد تحت فشار کابینه و فراکسیون پارلمانی حزب خود از سمتاش استعفا داد.
بوریس جانسون در توییتر از اعضای حزب محافظهکار خواست تا از تراس پشتیبانی کنند. جانسون گفت تراس برنامه درستی برای مقابله با بحران انرژی، تورم و متحد کردن حزب دارد و «اکنون زمان آن فرارسیده است که همه محافظهکاران ۱۰۰ درصد از او حمایت کنند».
لیز تراس پس از تأیید رسمی ملکه الیزابت دوم در دفتر نخستوزیری، خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت مستقر خواهد شد و فوریترین وظیفه او تشکیل کابینه جدید خواهد بود. براساس رویه مرسوم نخستوزیر افزون بر تعیین وزیران، معاونان آنها را نیز تعیین خواهد کرد.