سه قدرت اروپایی همراه با ایالات متحده آمریکا در بیانیه مشترکی اعلام کردند از تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به «همکاری ناکافی» جمهوری اسلامی ایران استقبال می‌کنند. در این بیانیه آمده است:
«رأی اکثریت قریب به اتفاق اعضا در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بدون ابهام حامل این پیام به ایران است که باید به تعهدات پادمانی خود عمل کند و از نظر فنی شفاف‌سازی‌های معتبر در مورد موضوعات پادمان باقی‌مانده را انجام دهد.»
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از نمایندگان ۳۵ کشور تشکیل شده است، چهارشنبه ۸ ژوئن/۱۸ خرداد قطعنامه‌ای صادر کرد که در آن از دولت ایران انتقاد شده چرا در مورد فعالیت‌های هسته‌ای خود در سه مکان هسته‌ای اعلام نشده، به آژانس اطلاعات لازم را نداده است. ۳۰ کشور به این قطعنامه رأی مثبت دادند، دو کشور چین و روسیه رأی منفی دادند و آرای سه کشور − هند، لیبی و پاکستان – ممتنع بود. قطعنامه، دولت ایران را به خاطر همکاری نکردن با آژانس سرزنش کرده و از جمهوری اسلامی خواسته است بدون تعلل با آژانس همکاری کند. پیش‌نویس قطعنامه به ابتکار آمریکا و سه کشور اروپایی – فرانسه، آلمان و بریتانیا – تهیه شده بود.
در ادامه بیانیه فرانسه، بریتانیا، آلمان و آمریکا آمده است:
«قطعنامه امروز، حمایت شورای حکام از تلاش‌های مستقل، حرفه‌ای و بی‌طرفانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضرورت حمایت از نظام پادمان بین‌المللی که برای امنیت ما ضروری است را تأیید می‌کند. ما از ایران می‌خواهیم به فراخوان جامعه بین‌المللی برای انجام تعهدات قانونی خود توجه کند و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای شفاف‌سازی کامل و حل و فصل مسائل بدون تاخیر بیشتر همکاری کند.»
چند ساعت بعد از صدور این بیانیه مشترک، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در یک نشست خبری در کاخ سفید که به موضوعات متعدد از جمله قطعنامه شورای حکام علیه ایران اختصاص داشت، گفت مشکلات پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با جمهوری اسلامی ایران و مذاکرات وین دو مسیر جداگانه‌اند:
«از منظر ما، ما باید اینها را در مسیرهای جداگانه ببینیم، و اینگونه هم پیش خواهیم رفت. آنچه در مذاکرات وین اتفاق می‌افتد در آینده خواهیم دید به کجا می‌انجامد. اما از نظر ما، پیش‌نویس توافقی روی میز قرار دارد که بدون پرداختن به مسائل جانبی، بازگشت «انطباق در برابر انطباق» به برجام را به همراه خواهد داشت. این توافق در دسترس ایران است. آنها باید از فرصت استفاده کنند. اگر این کار را نکنند، این به عهده آنهاست.»
واکنش ایران: اقدام مقتصی را انجام می‌دهیم
سرپرست نمایندگی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به تصویب قطعنامه در شورای حکام گفت:
«اقدام مقتضی را انجام خواهیم داد و ایران حق دارد در سیاست و رویکرد خود در قبال آژانس بازنگری کند.»
محمد رضا غائبی در ادامه تهدید کرد که جمهوری اسلامی ایران ممکن است در سیاست‌های خود در قبال آژانس تجدید نظر کند، اما در همان حال تلویحاً یادآور شد که «پذیرش این قطعنامه نه ایران را ترغیب به فراتر رفتن از سطح بالای کنونی همکاری خود با آژانس می‌کند و نه آن را مجبور به پایین آمدن از مواضع خود می‌کند.»
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران اما با صراحت بیشتری تهدید کرد که «پاسخ ایران قاطع و متناسب» است.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران پیش از صدور قطعنامه در شورای حکام در سفر به هند گفته بود:
«در دو روز گذشته یک پکیج و بسته سیاسی مبتکرانه جدیدی را ارائه دادیم و به طرف مقابل به صراحت اعلام کردیم می توانید بین این دو مسیر یکی را انتخاب کنید. ترجیح ما مسیر دیپلماسی و سیاسی است.»
امیرعبداللهیان در ادامه افزود:
«ما برای رسیدن به توافق خوب قوی و پایدار مصمم هستیم و در این مسیر می توانیم گام هایی را برای تداوم مذاکرات در یک جدول زمانبندی شده مشخص برداریم و کار را به نتیجه برسانیم. اما این به طرف های مقابل نیز بستگی دارد. اگر طرف امریکایی در رفتار شتاب زده و غیرمنطقی اش در ساعات آینده تجدیدنظر نکند و تصمیمی غیرواقع‌بینانه بگیرد و مسیر قطعنامه را پیش ببرد، اولا دنیا به آخر نخواهد رسید ثانیا ما دست بسته نخواهیم ماند.»
سازمان انرژی اتمی ایران چهارشنبه ۸ ژوئن/ ۱۸ خرداد با صدور بیانیه‌ای از قطع فعالیت تعدادی از دوربین‌های فرا‌پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران خبر داد. در بیانیه سازمان انرژی اتمی آمده است:
«جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاری‌های گسترده‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است که متأسفانه آژانس بدون اینکه در نظر داشته باشد که این همکاری‌ها ناشی از حسن نیت ایران است، نه تنها قدردان این همکاری‌ها نبوده، بلکه به نوعی آن را وظیفه ایران نیز تلقی کرده است. به همین دلیل تصمیم گرفته شد از امروز فعالیت دوربین‌های فرا‌پادمانی دستگاه اندازه‌گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس قطع شود که دستور آن به مسئولان مربوطه داده شده است.»
سازمان انرژی اتمی در این بیانیه همچنین یادآور شده است:
»البته بیش از ۸۰ درصد از دوربین‌های موجود آژانس دوربین‌های پادمانی هستند که کمافی‌السابق فعالیت این دوربین‌ها ادامه خواهد یافت.»
بیشتر بخوانید: