رویترز در گزارشی بهنقل از سه مقام آمریکایی و منابع دیپلماتیک نوشته است بین مقامات آمریکا و اوکراین برای دستیابی به درک مشترکی از خطر تشدید تنش گفتوگوهایی صورت گرفته است.
یکی از این سه مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفت:
«ما نگرانیهایی در مورد تشدید تنش داریم، اما هنوز نمیخواهیم [برای نیروهای اوکراینی] محدودیتهای جغرافیایی بگذاریم یا دست آنها را بیش از حد با تسلیحاتی که به آنها میدهیم ببندیم.»
دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا و متحدان این کشور به طور فزایندهای مایل به ارائه تسلیحات دوربردتر از جمله سامانه توپخانهای هویتزرهای ام۷۷۷ به اوکراین بودهاند، زیرا کییف با نیروهای متجاوز روسیه با موفقیت بیشتری نسبت به پیشبینی مقامات اطلاعاتی آمریکا میجنگند. اعلام هفته گذشته پنتاگون مبنی بر اینکه دانمارک موشکهای ضد کشتی هارپون را به اوکراین ارائه خواهد کرد، دامنه دسترسی کییف به چنین سلاحهایی را بیشتر خواهد کرد.
مقامات آمریکایی بهتازگی ابراز امیدواری کردهاند که نیروهای اوکراینی بتوانند در جنگ پیروز شوند و میخواهند به همین منظور آنها را مسلح کنند.
مقامات ایالات متحده میگویند دولت بایدن حتی در نظر دارد سامانه موشک توپخانهای با تحرک بالای ام۱۴۲ «HIMARS» را به کییف ارائه دهد که بسته به مهمات آن میتواند صدها کیلومتر برد داشته باشد.
اما سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در مورد خطرات فزاینده نیز هشدار دادهاند، بهویژه با توجه به عدم تطابق بین جاهطلبیهای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و عملکرد ارتش او. آوریل هاینس، مدیر اطلاعات ملی آمریکا در جلسه استماع سنا در ماه جاری میلادی گفت ماههای آینده میتواند جنگ را در «مسیری غیرقابل پیشبینیتر و بالقوه تشدیدکنندهتر» قرار دهد.
مقامات آمریکایی گفتهاند که ایالات متحده مستقیماً با نیروهای روسیه نمیجنگد، اما فرماندهان پنتاگون در تماس دائمی با رهبران اوکراین هستند و اطلاعات مهمی را ارائه کردهاند که به این کشور اجازه میدهد نیروهای روسی را در زمین و دریا هدف قرار دهد.
یک مقام دیگر آمریکایی نیز که نخواست نامش فاش شود، گفت واشنگتن و کییف درباره استفاده از برخی از سیستمهای تسلیحاتی ارائهشده توسط غرب «تفاهم مشترکی» دارند. این مقام مسئول گفت: «تاکنون در مورد آستانه [استفاده از تسلیحات] نظر مشترکی داشتهایم».
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز گذشته پنجشنبه ۵ خرداد / ۲۶ مه به کشورهای غربی هشدار داد که ارسال سلاح به اوکراین با قابلیت حمله به خاک روسیه، گامی جدی به سوی تشدید غیرقابل کنترل تنش خواهد بود.
لاوروف به شبکه راشا تودی عربی گفت:
«امیدوارم افراد عاقل در غرب این موضوع و پیامدهای آن را درک کنند، هرچند دیگر شمار کمی از آنها باقی ماندهاند.»
مقامات روسیه بارها ارتش اوکراین را به انجام حملات فرامرزی از جمله به انبار سوخت در شهر بلگورود متهم کردهاند. روسیه تهاجم خود به اوکراین را تا حدودی با این فرض توجیه کرد که اوکراین تهدیدی برای روسیه است، ادعایی که کییف و غرب آن را رد میکنند.
یک منبع دیپلماتیک نیز گفته است کییف حساسیت هر اقدام فرامرزی را درک کرده است. اوکراین از تأیید هرگونه دخالت در آن رویدادهای ادعایی خودداری کرده و ایالات متحده نیز در اینباره اظهار نظری نکرده است.
جیسون کرو، نماینده دموکراتها که در ماه گذشته از اوکراین بازدید و با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین گفتوگو کرد، گفت نگران خطر تشدید تنش نیست و اوکراین از تسلیحات ارائهشده در جنوب استفاده خواهد کرد.
با گذشت سه ماه از جنگ، روسیه پس از تلاش نافرجام برای تصرف کییف، نبردهای خود را در جنوب اوکراین متمرکز کرده است.
کرو، تکاور کهنهکار ارتش که در کمیته نیروهای مسلح و کمیته منتخب دائمی اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا حضور دارد، گفت:
«ما باید مانند همه موارد تکرار کنیم که از این سلاحها باید مسئولانه استفاده شود. اما من کمتر نگران موضوع تشدید تنش هستم تا اطمینان حاصل کنم که اوکراینیها میتوانند اکنون پیروز شوند و نیروهای روسیه را عقب برانند.»
یک مقام آمریکایی گفته است اوکراین اهداف زیادی برای حمله در داخل اوکراین دارد و هدف دستیابی به تسلیحات دوربرد از سوی متحدان غربی بود.
داگلاس لوت، سفیر سابق ایالات متحده در ناتو و ژنرال بازنشسته ارتش، گفت اوکراین به اندازه کافی اهداف روسی در داخل اوکراین دارد که نگران آن باشد. اما او به خطر تشدید تنش و شکاف سیاسی در داخل ناتو در صورت حمله اوکراین به عمق خاک روسیه اذعان کرد.
لوت به رویترز گفت:
«این امر موجب ایجاد بحثی تفرقهانگیز در داخل ائتلاف میشود. و البته ائتلاف و اوکراین نیز این را نمیخواهند.»
پرسش باقیمانده این است که اگر جنگ رو به وخامت بگذارد، آیا اوکراین میتواند با استفاده از تسلیحات ارائهشده توسط ایالات متحده به روشهایی که در ابتدا در نظر گرفته نشده است استراتژی خود را تغییر دهد.
مقام دیگر آمریکایی در اینباره گفت:
«ممکن است سناریوهایی وجود داشته باشد که در آنها اوکراینیها احساس کنند نبردها باید تشدید شوند، اما ما هنوز به آن نرسیدهایم.»
آخرین خبرهای جنگ اوکراین
شهردار شهر سیویرودونتسک اوکراین اعلام کرد که دستکم یکهزار و ۵۰۰ نفر در اثر حملات روسیه در این شهر کشته شدند.
بهگفته او بیشتر ساختمانهای مسکونی شهر ویران شدهاند. حدود ۱۲ هزار تا ۱۳ هزار نفر از جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفری سیویرودونتسک هنوز در شهر هستند.
نیروهای مسلح روسیه بهتازگی حملات خود را در شرق اوکراین افزایش دادهاند تا بتوانند در منطقه سیویرودونتسک مستقر شوند. این منطقه بخشی از لوهانسک در دونباس است که هنوز تحت کنترل دولت اوکراین قرار دارد.
ولودیمیر زلنسکی سران کشورها و دولتهای اروپایی را به تردید در مورد اقدامات تنبیهی بیشتر علیه روسیه متهم کرد. او در سخنرانی ویدیویی روزانه خود گفت روسیه هنوز میلیاردها دلار از صادرات انرژی کسب میکند و همه بانکهای این کشور تحریم نشدهاند. او همچنین تأکید کرد که روسیه «سیاست آشکار نسلکشی» در دونباس را دنبال میکند. شهرها ویران و مردم کشته یا ربوده خواهند شد.
شرط روسیه برای صادرات غلات
بهگفته کرملین، روسیه میخواهد در صورت لغو تحریمهای بینالمللی اجازه صادرات غلات از اوکراین را بدهد.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت ولادیمیر پوتین در تماسی تلفنی با ماریو دراگی، نخستوزیر ایتالیا این پیشنهاد را ارائه کرده است. دراگی در رم گفت در پوتین تمایل اساسی برای یافتن راه حلی برای بحران غذایی دیده است و او با زلنسکی صحبت خواهد کرد تا نظر او را در اینباره جلب کند.
اوکراین روسیه را متهم کرده بود که بنادر دریای سیاه را با کشتیهای جنگی محاصره کرده و در نتیجه از صادرات گندم که برای تغذیه جهان مهم است جلوگیری میکند. مسکو نیز بهنوبه خود از کییف خواست تا سواحل اوکراین را مینزدایی کند تا گذرگاهی برای صادرات غلات ایجاد شود.
ارتش اوکراین میگوید در شرق تحت فشار است
ستاد کل ارتش اوکراین در گزارش عصر پنجشنبه خود اعلام کرد، نیروهای روسیه به گلولهباران شهرهای سیویرودونتسک و لیسیچانسک در منطقه لوهانسک ادامه دادند. اکنون نیروهای اوکراینی در این منطقه در معرض محاصره قرار دارند. بر اساس اطلاعات نظامی اوکراین، روسیه در حال جمعآوری مجدد نیروهای خود در مناطق مرزی بلگورود و ورونژ است. این بدان معنی است که انتظار میرود حملات بیشتری به مناطق اوکراینی خارکف (خارکیف) و لوهانسک صورت گیرد. دادههای نظامی اما بهطور مستقل قابل تأیید نیستند.