بهگزارش رویترز، با گذشت نزدیک به پنج هفته از حمله روسیه به اوکراین که در آن روسیه هنوز نتوانسته هیچ شهر مهمی را تصرف کند، شورای حقوق بشر سازمان ملل میگوید مسکو ۵۰ بیمارستان و همچنین خانههای مسکونی و مدارس را در سرتاسر اوکراین بمباران کرده است و این ممکن است جنایت جنگی محسوب شود.
مقامهای اوکراینی روسیه را متهم میکنند که در شمال اوکراین همچنان به حملات خود ادامه میدهد، در حالیکه روز سهشنبه گذشته در استانبول وعده داده بود «بهمنظور اعتمادسازی» در مذاکرات صلح عملیات نظامی در اطراف کییف، پایتخت اوکراین و شهر شمالی چرنیهیف را بهشکل قابل توجهی کاهش میدهد.
ویتالی کلیچکو، شهردار کییف در یک سخنرانی ویدئویی خطاب به مقامهای منطقهای اتحادیه اروپا گفت:
«این درست نیست. تمام شب ما به آژیرها، حملات موشکی و انفجارهای مهیب در شرق کییف و شمال کییف گوش دادیم. نبردهای شدیدی در آنجا جریان دارد، مردم کشته شدند، هنوز هم کشته میشوند.»
صدای بمباران شدید صبح چهارشنبه ۱۰ فروردین / ۳۰ مارس در اطراف کییف از مکانهایی شنیده میشد که نیروهای اوکراینی در روزهای اخیر آنها را بازپس گرفته بودند.
در جنوب شرقی ایرپین، در حومه کییف که هفتهها شاهد درگیری شدید بود، گلوله بارانهای مکرر و انفجار بر روی زمین و هوا شنیده میشود. اوکراینیهایی که در حال خروج از این منطقه هستند از گلولهباران شدید شمال ایرپین و شلیک گلولهها در خود این شهر سخن گفتند.
اوکراین و رهبران غربی هشدار داده بودند که اعلام عقبنشینی مسکو از این مناطق در مذاکرات روز سهشنبه استانبول پوششی برای سازماندهی مجدد نیروهایی بود که در تصرف کییف شکست خورده بودند.
روسیه روز چهارشنبه اعلام کرد که نیروهایش به اهداف خود در نزدیکی کییف و چرنیهیف دست یافتهاند و برای تمرکز بر «آزادسازی» منطقه جداییطلب دونباس شرقی، دوباره تقسیم میشوند.
پنتاگون گفت روسیه جابهجایی یک پنجم نیروهای خود در اطراف کییف را آغاز کرده است، اما هشدار داد که ممکن است هدف آنها بازسازی و استقرار مجدد نیروها باشد.
در شمال اوکراین، ولادیسلاو آستروشنکو، شهردار چرنیهیف گفت نیروهای روسی در ۲۴ ساعت گذشته بمباران این شهر را تشدید کردهاند. او گفت بیش از ۱۰۰ هزار نفر در چرنیهیف گرفتار شدهاند و تنها برای حدود یک هفته مواد غذایی و پزشکی کافی در اختیار دارند.
آستروشنکو به سیانان گفت:
«این تأیید دیگری است که روسیه همیشه دروغ میگوید.»
او همچنین گفت ۲۵ غیرنظامی در حمله خمپارهای به مرکز چرنیهیف زخمی شدهاند.
طی هفته گذشته، نیروهای اوکراینی شهرها و روستاهایی را در حومه کییف بازپس گرفتند، محاصره شهر «سومی» در شرق را شکستند و نیروهای روسی را در جنوب غربی عقب راندند.
امید به آتشبس در ماریوپُل
در همین حال، روسیه بار دیگر در بندر ماریوپل واقع در جنوب اوکراین که در جنگ بهشدت آسیب دیده است، پیشنهاد آتشبس داد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که هدف از این اقدام فراهم ساختن امکان خروج غیرنظامیان از طریق گذرگاه بشردوستانه است.
گفته میشود مسیر گذرگاه از طریق شهر بردیانسک که تحت کنترل روسیه است به زاپوریژیا در ۲۵۰ کیلومتری آن منتهی میشود. کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و کمیته بینالمللی صلیب سرخ نیز در این اقدام شرکت خواهند کرد.
دولت اوکراین در نخستین بیانیه خود درباره آتشبس پیشنهادی مسکو آن را تلاشی برای «فریب مجدد» توصیف کرد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین عصر چهارشنبه گفت «ما به هیچکس، حتی یک جمله زیبا باور نمیکنیم». در گذشته، بارها آتشبسهای پیشنهادی شکست خورده بودند. خبرگزاریها نیز از ادامه درگیریها در ماریوپل خبر دادند. گلولهباران از سوی نیروهای روسی است اما نیروهای اوکراینی همچنان مرکز این شهر بندری در دریای آزوف را تحت کنترل دارند.
با وجود موضعگیری نخست اوکراین درباره آتشبس پیشنهادی مسکو، صبح پنجشنبه ۱۱ فروردین / ۳۱ مارس، ایرینا ورشچوک، معاون نخستوزیر اوکراین اعلام کرد که ۴۵ اتوبوس به سمت ماریوپل حرکت کردند تا در صورت امکان غیرنظامیان را تخلیه کنند. ورشچوک افزود:
«ما هر کاری که ممکن است انجام میدهیم تا اطمینان حاصل کنیم که اتوبوسها امروز به ماریوپل میروند و افرادی را که هنوز از شهر خارج نشدهاند، سوار میکنند.»
تردید در عرضه نفت و گاز
تحریمهای غرب علیه روسیه که بهعنوان مجازاتی علیه تهاجم این کشور به اوکراین اعمال شد، اقتصاد روسیه را تا حد زیادی از تجارت جهانی دور کرده است، اما مسکو همچنان بزرگترین تأمینکننده نفت و گاز اروپا است. درخواست جدید روسیه برای پرداخت حق فروش انرژی به روبل، که توسط کشورهای غربی رد شد، نگرانی از کمبود انرژی و افزایش خطرات رکود در اروپا را افزایش داده است.
آلمان، بزرگترین مشتری گاز روسیه، چهارشنبه ۱۰ فروردین / ۳۰ مارس آغاز فاز نخست «طرح اضطراری گاز» را اعلام کرد. روبرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان از مردم خواست مصرف خود را کاهش دهند و گفت: «هر کیلووات ساعت مهم است».
«طرح اضطراری گاز» در چارچوب قوانین اتحادیه اروپا انجام میشود که برای تأمین امنیت گاز کشورهای عضو اتحادیه در نظر گرفته شده است. این طرح سه فاز دارد: هشدار اولیه، هشدار نهایی و اضطراری.
سخنگوی دولت آلمان گفت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به اولاف شولتس، صدراعظم آلمان گفته است که پرداختها میتواند به یورو انجام شود و به بانک گازپروم که این پول را به روبل تبدیل میکند، ارسال شود.
بانک گازپروم یکی از کانالهای اصلی برای پرداخت مبالغ مربوط به نفت و گاز روسیه است.
سخنگوی دولت آلمان گفت:
«شولتس در گفتوگو [با پوتین] با این رویه موافقت نکرد، اما برای درک بهتر آن درخواست اطلاعات مکتوب کرد.»
افزایش شمار اوکراینیهای گریخته از کشور
در طول پنج هفته جنگ، حدود یک چهارم اوکراینیها از خانههای خود رانده شدهاند.
سازمان ملل متحد روز چهارشنبه اعلام کرد شمار افرادی که از اوکراین گریختهاند به بیش از ۴ میلیون نفر رسیده است. بیش از نیمی از این پناهجویان کودک و بقیه اکثراً زن هستند.
ماریوپل که قبل از جنگ بیش از ۴۰۰ هزار نفر جمعیت داشت، ظرف یک ماه ویران شده است. سازمان ملل میگوید ممکن است هزاران نفر در این شهر جان باخته باشند.
فرماندار دونتسک که بخشی از دونباس است گفت نیروهای روسیه روز چهارشنبه تقریباً تمام شهرهای خط مقدم منطقه را گلولهباران کردند.