۴۸۶ جان باخته طی ده روزی که از آغاز مسافرتهای نوروزی در ایران گذشته است، فروردین امسال را به یکی از مرگبارترین ماههای سال بدل کرده است.
تیمور حسینی، جانشین رئیس پلیس راهور ایران یکشنبه هفتم اسفند شمار جان باختگان در تصادفهای جادهای تعطیلات نوروزی را ۴۸۶ نفر اعلام کرد و گفت که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۰ درصد کاهش یافته اما «باز هم آمار بالا و نگران کننده است».
بر اساس این روایت به صورت میانگین روزانه نزدیک به ۴۰ نفر در جادههای ایران جانشان را به دلیل خودروهای ناامن و غیراستاندارد و جادههای خطرناک از دست دادهاند.
در پیوند با این موضوع کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی شامگاه شنبه ششم فروردین در جلسه شورای راهبری استان اصفهان گفت: «هر ساعت ۲ فوتی و ۲۹ مجروح در جادههای کشور ثبت میشود».
به گفته هادیانفر که در ماههای اخیر شرکتهای خودروسازی را به عنوان مقصر اصلی مرگ شهروندان در تصادفهای جادهای معرفی کرده، در شش روزی که از آغاز سال جاری گذشته «بیش از ۸ هزار نفر بر اثر تصادفهای جادهای مجروح یا مصدوم شدند».
او آمار جان باختگان تصادفهای جاده ای در سال ۱۴۰۰ را ۱۷ هزار نفر اعلام کرد و گفت ۳۶۰ هزار نفر در سال قبل در جریان تصادف مجروح و مصدوم شدند. به گفته او ۱۵ تا ۲۰ درصد این افراد قطع نخاع شدهاند.
هادیانفر اسفند ۱۴۰۰ در آستانه نوروز زیان ناشی از تصادفهای جادهای را معادل هشت درصد تولید ناخالص داخلی ایران برآورد کرده و گفته بود: «تصادفهای جادهای منجر به مرگ به صورت مستقیم و غیرمستقیم معادل ۵,۴ میلیارد تومان به ایران ضرر وارد میکنند».
او در گفتوگو با سالنامه روزنامه همشهری کیفیت خودروهای ساخت داخل را یکی از مهمترین عاملهای تصادفات مرگبار جاده ای عنوان کرده و گفته بود:
در خودروهای داخلی، خود خودرو عامل شدت تخریب یا جراحات است. مثلا ترمز وسیلهای برای کنترل خودرو در مواقع خطر است، اما در خودروهای داخلی وقتی راننده ترمز میکند خط ترمز خودرو چندین متر کشیده میشود. در این حالت دیگر خودرو در اختیار راننده نیست و خودرو به هر جایی ممکن است بخورد یا ترمز ABS درست عمل نمیکند یا کیسه هوایی که در زمان حادثه اگر درست عمل کند، جان پناهی برای راننده میشود، عملاً عمل نمیکند.
رئیس پلیس راهور ایران در این گفتوگو به نقل از مدیران شرکتهای خودروسازی اعلام کرده بود که آنها «پذیرفتند که مشکل ایمنی و کیفیت دارند، اما واقعیت این است که خودرو چون آزادسازی قیمت نشده است خودروسازان زیان میدهند. زیان انباشته دارند.»
خودروسازان در ایران به دلیل نزدیکی به سیاستمداران و صاحبان قدرت در سالهای گذشته مانع انجام تحقیق و تفحص از شرکتهای خودروسازی و کاهش تعرفه واردات خودرو خارجی شدهاند.
هادیانفر ادعا کرده بود که یک گزارش تحلیلی از ۱۱ سال تصادفات جاده ای در دست دارد که «اگر پلیس بخواهد آن را منتشر کند، خودروسازان گرفتار میشوند».
مجلس شورای اسلامی اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ نتیجه یک گزارش تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی را منتشر کرد بدون اینکه به صورت شفاف از هزینه و درآمد شرکتهای خودروسازی پرده بردارد.
نمایندگان مجلس سه مرتبه دیگر در سالهای ۱۳۹۱، ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ اقدام به تحقیق و تفحص از شرکتهای خودروسازی کردند اما نتیجه هیچ یک از این بررسی ها به صورت کامل در دسترس همگان قرار نگرفت.