به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، رئیسی در مسکو علاوه بر دیدار و گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین در جمع نمایندگان مجلس دومای روسیه و اعضای شورای علمی، اساتید و دانشجویان دانشگاه ملی مسکو حضور یافت و سخنرانی کرد و دکترای افتخاری دانشگاه ملی مسکو نیز به او اعطا شد.

سرانجام رئیس دولت سیزدهم در پایان برنامه‌های سفر به روسیه در مسجد جامع مسکو حضور یافت و پس از اقامه نماز جماعت در جمع نمازگزاران هم سخنرانی کرد. اینها فرازهای سفر رئیسی بودند. امضای موافقت‌نامه جامع همکاری‌های دو کشور و خرید تسلیحات نظامی به آینده موکول شد. خبرگزاری‌های داخلی بیشتر بر حاشیه‌های این سفر تأکید کردند: اقامه نماز در کاخ کرملین، همسر رئیسی و دختر علم‌الهدی را بر آن داشت که اعلام کند دولت سیزدهم، دولت معنویت است. خبرگزاری مهر هم متن کامل سخنرانی او در جمع دانشگاهیان دانشگاه ملی مسکو را بازتاب داد. رئیسی در بخشی از این سخنان سعی کرد متخصصان روس را به همکاری با جمهوری اسلامی تشویق کند:

«اکنون در نقطه عطفی از تاریخ روابط دو کشور قرار داریم. از اساتید دانشگاه، اندیشمندان و مراکز مطالعاتی و پژوهشی دو کشور، انتظار می‌رود که نقش مهم و تاریخی خود را در این زمینه ایفا کنند تا ملت‌های همسایه ایران و روسیه، با بیشترین تعامل و همکاری در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی و اقتصادی، در رفاه و عزت زندگی کنند.»

تأکید بر پروتکل‌های تشریفاتی

به جای ولادیمیر پوتین، نیکولای شولگینوف، وزیر انرژی روسیه و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه و ایگور مارگولوف، معاون وزیرخارجه این کشور در فرودگاه مسکو به استقبال رئیسی رفتند. بهمن حسین‌پور، معاون پیشین مراسم و تشریفات دفتر رئیس جمهوری در مصاحبه با رسانه‌های داخلی با اشاره به پروتکل‌های تشریفات سفر ابراهیم رئیسی به روسیه گفت این یک روند عادی بین دو کشور است:

«کاری که روسیه انجام داد بر اساس پروتکل تشریفات این کشور بود و میان رئیس جمهوری ما و روسای جمهور سایر کشورها تفاوتی قائل نشدند. کاری که در روسیه در استقبال از رئیس جمهوری ما انجام شد، همان کاری است که ما در استقبال از روسای جمهور انجام می‌دهیم؛ کمااینکه در زمان سفر اخیر پوتین به تهران نیز یکی از وزرای دولت برای استقبال به فرودگاه مهرآباد رفت.»

تأکید بر همان قراردادهای ساده قبلی

حجم مبادلات تجاری دو کشور در سطح همان پنج میلیارد دلار باقی ماند. سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در مصاحبه با شبکه دو صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت:

«بخش اعظم و قریب به‌اتفاق موضوعاتی که توافق شده بود هم در خصوص همکاری‌های حوزه بالادستی نفت و گاز و هم در حوزه ترانزیت دو کشور و هم در حوزه نیروگاهی و استفاده از خط اعتباری ۵ میلیارد دلاری بود که بالاخره بعد از گذشت چند سال از تصویب آنها و سرعت بسیار کندی که داشت، در مورد تسریع و تکمیل آنها توافقاتی صورت گرفت.»

تکمیل کریدور شمال به جنوب از طریق ترانزیت ریلی که بتواند جنوب ایران و خلیج‌فارس را به آسیای میانه و اروپا متصل کند یکی از محورهای این توافق بود که بر اساس آن تصمیماتی هم برای خط آهن رشت – آستارا و خط آهن اینچه برون گرمسار اتخاذ شد. توافق در زمینه مراودات بانکی اما به دیدار روسای بانک مرکزی دو کشور در آینده موکول شد.

کلی‌گویی

در این میان حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران هم به کلی‌گویی‌هایی بسنده کرد:

«روابط خارجی دولت سیزدهم در چارچوب سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا، هوشمند و تعامل» طراحی شده و تمرکز دستورکار دستگاه دیپلماسی از آغاز فعالیت دولت جدید، بر اولویت‌های سه‌گانه «سیاست همسایه‌محور»، «سیاست آسیامحور با تأکید بر نگاه به شرق» و «دیپلماسی اقتصادمحور» استوار شده است.»

به گفته امیر عبداللهیان یکی از نشانه‌های موفقیت این سیاست این است که مقدمات انعقاد پیمان همکاری راهبردی با رئسیه فراهم شده که معنای آن این است که هیچ اتفاق تحول‌آفرینی نیفتاده است.