نام ایالات متحده آمریکا برای نخستین بار به فهرست سالانه دموکراسی‌های «رو به افول» اضافه شد، اندیشکده بین المللی IDEA که گزارش سالانه وضعیت جهانی دموکراسی را منتشر کرده، می‌گوید که «وخامت مشهود» دموکراسی در آمریکا از سال ۲۰۱۹ آغاز شده است.
در جهان، از هر چهار نفر دستکم یک نفر در یک دموکراسی «رو به افول» زندگی می‌کند. اگر کشورهای دیکتاتوری و کشورهایی که وضعیت در آن‌ها مخلوطی از دموکراسی و دیکتاتوری است را هم در نظر بگیریم، می توان گفت که از هر سه نفر در جهان دو نفر در کشوری زندگی می‌کنند که وضعیت دموکراسی در آن وخیم است.
انستیتوی IDEA که این گزارش را تهیه کرده یک اندیشکده بین المللی است که مقر آن در استکهلم واقع شده و در زمینه دموکراسی وکمک‌های انتخاباتی پژوهش می‌کند.
الکساندر هودسون، یکی از نویسندگان این گزارش می‌گوید:
«امسال ما ایالات متحده آمریکا را برای نخستین بار به عنوان کشوری که دموکراسی در آن رو به پس‌رفت است، شناسایی کردیم. بر اساس داده‌ها این فصل از پس رفت در دموکراسی آمریکا دستکم از سال ۲۰۱۹ آغاز شده است.»
هودسون می‌افزاید:
«ایالات متحده یک دموکراسی با عملکرد قوی است، و حتی این عملکرد در زمینه شاخص‌های دولت منصف ( فساد و..) در سال ۲۰۲۰ پیشرفت هم داشته است. هرچند در زمینه آزادی‌های مدنی پس‌رفت داشته است.»
در این گزارش آمده است:
«نقطه چرخش تاریخی در سال ۲۰۲۰-۲۰۲۱ رخ داد، زمانی‌که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق مشروعیت انتخابات ۲۰۲۰ در ایالت متحده را زیر سوال برد.»
هودسون همچنین به «عقبگرد در زمینه کیفیت آزادی اجتماعات و انجمن‌ها طی اعتراضات تابستان ۲۰۲۰ که پس از کشته شدن جورج فلوید رخ داد اشاره می‌کند.»
برآوردهای این موسسه بر اساس شاخص‌های دموکراتیک طی ۵۰ سال در ۱۶۰ کشور است.
این گزارش کشورها را به سه قسمت تقسیم کرده :
- دموکراسی‌ها ( که شامل دموکراسی‌های رو به افول هم می‌شوند)
- وضعیت مخلوط (هایبرید)
- رژیم‌ها و دولت‌های دیکتاتوری
به گفته کوین زامورا، مدیر این انستیتو، مخالفت و به چالش کشیدن خشونت‌بار نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ در آمریکا بدون ارائه هیچ شواهدی از تقلب و یا تخلف، به صورت مشابه اما با روش‌های متفاوت در کشورهایی نظیر میانمار، پرو و اسرائیل نیز تکرار شد.
شمار دموکراسی‌های رو به افول در دهه گذشته دو برابر شده و اکنون یک چهارم جمعیت جهان را در بر می‌گیرد.
به جز اضافه شدن نام آمریکا که یک «دموکراسی نهادینه شده» به‌شمار می‌رود، نام سه کشور مجارستان، لهستان و اسلوونی از اتحادیه اروپا نیز در فهرست دموکراسی رو به افول دیده می‌شود.
نام میانمار از کشورهای دموکراتیک خارج و به رژیم‌های اقتدارگرا ( دیکتاتوری) اضافه شده است. افغانستان و مالی نیز که پیشتر در طبقه بندی مخلوط ( هایبرید) قرار داشتند از این طبقه خارج و وارد طبقه‌بندی اقتدارگرا شدند.
۹۸ کشور جهان براساس گزارش سال ۲۰۲۱ اندیشکده بین‌المللی IDEA در طبقه‌بندی کشورهای دارای دموکراسی قرار دارند. همچنین ۲۰ کشور از جمله ترکیه، مراکش، روسیه دولت‌های هایبرید دارند و ۴۷ کشور که چین، عربستان سعودی، اتیوپی و ایران از آن جمله هستند در رده کشورهای دیکتاتوری با رژیم‌های اقتدارگرا قرار گرفته‌اند.
گزارش سال ۲۰۲۱ وضعیت دموکراسی در جهان، ایران را در رده کشورهایی که همیشه وضعیت دیکتاتوری داشته‌اند قرار داده در نموداری که وضعیت کشورهای آفریقا و خاورمیانه از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۲۰ نشان داده شده، در هیچ دوره زمانی ایران در طبقه‌بندی هایبرید و یا دموکراسی قرار نداشته است.