رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دوشنبه یکم آذر / ۲۲ نوامبر در توییتی با اشاره به سفرش به تهران نوشت:
«من امروز به تهران سفر میکنم تا با مقامهای ایرانی دیدار کنم و به سؤالات مهم در ایران بپردازم. امیدوارم بتوانم کانال ثمربخش و مشترکی بهمنظور گفتوگوی مستقیم برای از سرگیری راستیآزماییهای ضروری آژانس در ایران ایجاد کنم.»
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران پیش از این اعلام کرد که رافائل گروسی دوشنبه شب به تهران میآید و فردا سهشنبه با مقامهای بلندپایه ایران از جمله با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفتوگو خواهد کرد. گروسی پس از این سفر در مقر آژانس در وین یک نشست خبری برگزار خواهد کرد.
مهمترین موضوع مذاکرات مقامهای جمهوری اسلامی و رافائل گروسی از سرگیری نظارتهای تصویری آژانس بر مراکز هستهای ایران و پرسشها درباره برخی مکانهای هستهای و اورانیوم غنیشدهای است که هنوز ایران آن را گزارش نداده است.
آخرین سفر رافائل گروسی به ایران ۲۱ شهریور / ۱۲ سپتامبر سال جاری انجام شد.
جمهوری اسلامی از آذرماه سال گذشته فعالیتهای نظارتی بازرسان آژانس را محدود کرده و از اسفندماه همان سال نیز اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را به حالت تعلیق درآورده است. ایران اجازه تجدید کارتهای حافظه و تعویض دوربینها در تأسیسات «تسا» در کرج را بر اساس توافق شهریورماه رافائل گروسی با محمد اسلامی نمیدهد. بهزاد کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز ۵ مهر / ۲۷ سپتامبر گفته بود تفاهم گروسی و اسلامی در تهران شامل تأسیسات تسا نمیشد. او گفته بود این تأسیسات که دوم تیر سال جاری هدف حمله پهپادی قرار گرفته بود، همچنان «تحت تحقیقات امنیتی» قرار دارد.
در آبانماه سال جاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد ایران در تأسیساتی که در نطنز در زیر زمین احداث شده، نخستین آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته را نصب کرده است و قصد دارد دو آبشار دیگر را نیز نصب کند. همچنین میزان ذخائر اورانیوم غنیشده ایران به دو هزار و ۴۴۳ کیلوگرم افزایش یافته است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماههای اخیر نسبت به عدم همکاری دولت ایران با آژانس به شدت ابراز نگرانی کرده و گفته بود امیدوار است بتواند پیش از نشست بعدی شورای حکام با مقامهای ایران دیدار کند.
سفر گروسی به تهران در حالی برگزار میشود که ۸ آذر / ۲۹ نوامبر قرار است دور تازه مذاکرات احیای برجام در وین پایتخت اتریش آغاز شود.
علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران در گفتوگویی با شبکه الجزیره درباره این مذاکرات گفت: «آمریکا چارهای جز پذیرش واقعیت جدید توافق هستهای ندارد».
او همچنین تأکید کرد:
«تا زمانی که طرف مقابل متعهد نشود، هیچ دلیلی برای عقبنشینی ما از سیاست هستهای وجود ندارد. ما خواهان ضمانتهایی در مورد رفع تحریمها هستیم و واشنگن باید آن را در مذاکرات وین ارائه کند.»
علی باقری کنی دیگر از مذاکرات پیش رو بهعنوان «مذاکرات هستهای» یاد نمیکند و معتقد است مذاکرات آتی «مذاکرات برای رفع تحریمهای غیرقانونی و غیرانسانی» است.
ایران به تضمینی نیاز دارد که هیچ رئیسجمهوری آمریکا در آینده نتواند بهطور یکجانبه از توافق هستهای دست بکشد اما مقامهای دولت جو بایدن میگویند رئیسجمهوری چنین اختیاری ندارد. آمریکا هشدار داده است که اگر مذاکرات وین به بنبست برسد، ممکن است مجبور شود تحریمهای جدیدی را در نظر بگیرد.
باقری کنی درباره آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز هشدار داد و گفت:
«آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید ماهیت فنی خود را حفظ کند و در برابر فشارهای سیاسی تسلیم نشود.»
سفر رافائل گروسی به تهران از این رو اهمیت دارد که توافق احتمالی ایران و آژانس میتواند به روند مذاکرات احیای برجام در وین نیز کمک کند.